قازاق ەلىنىڭ دە ءوز قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتارى بار ەكەنىن ەسكەرتەمىز!..
قازىر ەلدىڭ كوبىسىنىڭ ەلەڭدەپ كۇتىپ وتىرعانى قازاقستانداعى ساياسي ميتينگىلەر تۋرالى زاڭ جوباسى. قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا كوتەرىلىپ، قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ۇلتتىق كەڭەستىڭ العاشقى وتىرىسىندا قولداۋ تاپقان بۇل زاڭ پارلامەنت ماجىلىسىندە قابىلداندى. ەندى قازىر سەناتتا تالقىلانىپ جاتىر.
اتى ايقايلاپ تۇرعان بۇل زاڭ جوباسى تۋرالى الەۋمەتتىك جەلىدە ايتپاي قالعان ادام از - ءتۇرلى پىكىرلەر تولىپ ءجۇر. ساياسي ميتينگىلەردى قاشىپ-پىسىپ، تۇكپىر-تۇكپىردە تىعىلىپ وتكىزىپ كەلگەن ەلدە ەندى تەك ونلاين ەسكەرتۋمەن عانا قالانىڭ ورتالىق الاڭدارىندا ميتينگى وتكىزۋگە رۇقسات بەرگەن بۇل زاڭ قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق دامۋى جولىنداعى يگى قادام ەكەنى انىق.
بىراق قازاقستان بيلىگى نە ىستەسە دە، قانداي زاڭ قابىلداسا دا، قارسى شىعۋدىڭ ءوزىن "زاڭعا" اينالدىرىپ العاندار دا ءوز ميسسيالارىن ورىنداپ قالۋدا.
تاياۋدا قۇقىققورعاۋشى، قازاقستانداعى حالىقارالىق ادام قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتاردى ساقتاۋ بيۋروسىنىڭ ديرەكتورى ەۆگەني ءجوۆتيستىڭ ءوزىنىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىندا ساياسي ميتينگىلەر تۋرالى زاڭ جوباسىن سىناعان پىكىرىن كوزىم شالىپ قالدى.
ءيا، سونىمەن ەۆەكەڭ نە دەيدى دەسەڭشى؟!.
ەڭ الدىمەن مەنىڭ كۇمانىمدى وياتقان ماسەلە - جوۆتيس مىرزانىڭ شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ پىكىرلەرىن الدىعا تارتىپ، قازاقستاندا شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوقتارعا دا ميتينگىگە شىعۋعا رۇقسات بەرۋ كەرەك دەگەن تالابى.
ەۆگەني جوۆتيس مىرزا ءوزى زاڭگەر بولعاندىقتان ءبىز دە الدىمەن زاڭعا جۇگىنەيىك. ارينە، جوۆتيس سەكىلدى وزگە ەلدىڭ، ۇلىبريتانيانىڭ زاڭىنا ەمەس، ءوزىمىز ءومىر ءسۇرىپ جاتقان قازاقستاننىڭ كونستيتۋتسياسىن قارايىق. اتازاڭىمىزدىڭ 32 بابىندا
"قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى بەيبىت ءارى قارۋسىز جينالۋعا، جينالىستار، ميتينگىلەر مەن دەمونستراتسيالار، شەرۋلەر وتكىزۋگە جانە توسقاۋىلدارعا تۇرۋعا حاقىلى" دەپ، تايعا تاڭبا باسقانداي جازۋلى تۇر ەكى تىلدە دە. كونستيتۋتسيانى قايتا قاراپ شىعىڭىز جوۆتيس مىرزا، "قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى" دەپ تۇر مۇندا، "شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوقتار" دەپ تۇرعان جوق.
جىلاننىڭ ءىزىن كورىپ، ءىنىن بىلەتىن ەۆەكەڭنىڭ كونستيتۋتسيانىڭ قاي بابىنا قاراي قيسايىپ وتىرعانىن دا سەزۋگە بولادى. ول كونستيتۋتسيانىڭ 12 بابى، 4-ءشى تارماعىنداعى: "كونستيتۋتسيادا، زاڭداردا جانە حالىقارالىق شارتتاردا وزگەشە كوزدەلمەسە، شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوق ادامدار رەسپۋبليكادا ازاماتتار ءۇشىن بەلگىلەنگەن قۇقىقتار مەن بوستاندىقتاردى پايدالانادى، سونداي-اق مىندەتتەر اتقارادى"-دەگەنگە جابىسىپ وتىرعان بولۋى كەرەك شاماسى. انىقتاپ قاراساڭىز، بۇندا دا "كونستيتۋتسيادا، زاڭداردا وزگەشە كوزدەلمەسە"-دەپ جازۋلى تۇر، ەۆەكە! ال كونستيتۋتسيانىڭ 32-ءشى بابىندا نە كوزدەلگەنىن جوعارىدا ايتىپ وتتىك.
ال ساياسي ميتينگىگە شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوقتاردىڭ قاتىسۋ قۇقى جوقتىعىنىڭ زاڭدىلىعىن زاڭگەر مىرزاعا كوزگە شۇقىپ كورسەتتىك. ەندى بۇنىڭ قازاق مەملەكەتىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنە تونەر قاتەرى دە جەتكىلىكتىگى تۋرالى دا ءبىر-ەكى اۋىز ايتا كەتەيىك.
شەتەلدىكتەرگە ميتينگ وتكىزۋگە رۇقسات بەرەتىن بولساق، ەرتەڭ، مىسالى اقش-تىڭ ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارىنا بايلانىستى شەتەلدىكتەر كوشەگە شىعۋى مۇمكىن. قىتايلىقتار جەر سۇراپ، رەسەيلىكتەر سولتۇستىككە كوز الارتىپ، شەتەلدىكتەردىڭ مۇددەسىن قورعاعان ميتينگ بولسا، نە ىستەيمىز؟ مەملەكەتتىك ورگاندار ولارعا جاۋاپ بەرۋگە مىندەتتى بولادى. ءبىزدىڭ ەلدە... ميتينگىگە شىققان ازاماتتارىنىڭ مۇددەسىن قورعاعان قىتاي، رەسەي، امەريكا ۇكىمەتتەرى قىسىم كورسەتە باستاسا، ولارعا جوۆتيستەر جاۋاپ بەرە مە؟
ارينە، ەۆگەني جوۆتيس ءوزىن قارجىلاندىرىپ وتىرعان شەتەلدىڭ جىرىن ايتىپ وتىرعانىن تۇسىنەمىز. بىراق حالىقارالىق ادام قۇقى مەن زاڭدىلىقتاردى ساقتاۋ بيۋروسى باسشىسىنا قازاق ەلىنىڭ دە ءوز قۇقىقتارى مەن زاڭدىلىقتارى بار ەكەنىن ەسكەرتەمىز. ياعني، قايدان قارجى السا، سول ەلدىڭ، قاي تىلدە سويلەسە سول تىلدەگى ەلدىڭ مۇددەسىن قورعاعىش جوۆتيستەرگە ەرىپ، جولدا قالاتىن جاعدايىمىز جوق.
قازاقستاندا ىشكى ساياسي جانە قوعامدىق ماسەلەلەردى شەشۋگە تەك قازاقستاندىقتار عانا قۇقىلى بولۋى كەرەك!
قازىبەك يسا،
قر پرەزيدەنتى جانىنداعى ۇلتتىق كەڭەس مۇشەسى
