«ەل بولامىن دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە»، — دەيدى م. اۋەزوۆ. وتباسى ءتالىم – تاربيەسىنە ەل تاعدىرى، حالىق بولاشاعى بايلانىستى. حالقىمىزدا «قىزعا قىرىق ۇيدەن تىيۋ، قالا بەرسە، قارا كۇڭنەن تىيۋ» دەگەن ماقال بار. وسىدان قىز بالا تاربيەسىنە تەك قانا اناسى ەمەس، بۇكىل اۋىل، رۋ جاۋاپتى بولىپ وتىرعانىن بىلسەك كەرەك.
بۇگىندە اباي، شوقان سىندى دانالاردى ومىرگە اكەلگەن وتباسى ينستيتۋتىن ساقتاپ قالا الماي وتىرعاندايمىز. شىندىعىنا كەلگەندە بالا تاربيەسى – جاۋمەن ارپالىسىپ، ەلدى قورعاۋمەن تەڭ جۇمىس. بالا تۋىلعاننان باستاپ، جەگەن تاماعى، بىلگەنى تازا بولۋىن قاداعالاۋدىڭ ءوزى – قيىننىڭ قيىنى. ۇلجان انامىز ابايدى دارەتسىز ەمىزبەگەن. ۇلجان انامىز عانا ەمەس، ءداستۇر بويىنشا كەز – كەلگەن قازاق وسىلاي تاربيە بەرگەن.
بۇل جونىندە شورتانباي قانايۇلى :
شىنارعا بىتكەن ماقتاداي
شىرايلى بولسا العانىڭ،
حالال ءسۇت ەمگەن جولىقسا،
بولار ما ەدى ارمانىڭ؟
- دەيدى.
قازاق بالانى ومىرگە كەلمەي جاتىپ قۇرساقتا تاربيەلەگەن. سوندىقتان بولاشاق انا ءوز مىندەتىن جاقسى بىلگەن.
ەرىمنىڭ ءبىر تۇرمانى ۇزەڭگىسى
قىز ون بەستە كەلەدى تۇزەلگىسى.
«اياعىن كور، اسىن ءىش» دەگەن ءسوز بار،
شەشەسىن كور، قىزىن ال - سول بەلگىسى!
-دەيدى شال اقىن.
ەردى ەر قىلاتىن دا، جەر قىلاتىن دا ايەل ەكەنىن و باستان بولجاعان بابالارىمىز جار ماسەلەسىنە بايلانىستى وسيەتتى كوپ ايتىپ كەتكەن.
ورتا عاسىرلىق اقىن ءجۇسىپ بالاساعۇني ۇيلەنەر كەزدە جار تاڭداۋعا قاتىستى ءتورت ءتۇرلى وسيەت ايتىپتى : «اتاقتى ايەلدى الساڭ، اتاعىنا تىلەنەرسىڭ. باي ايەلدى الساڭ، ۇستاپ- تۇتقان زاتىنداي مەنشىگىنە اينالارسىڭ. سۇلۋدى الساڭ، سۇلۋعا سەنەن باسقا كوزىن تىككەن كوپ، كۇيەۋ ەمەس، كۇزەتشى بولارسىڭ. ال، ادال جارىڭ – اتاعىڭ دا، بايلىعىڭ، ءارى سۇيگەن سۇلۋىڭ. ۇشەۋىن دە قوندىرعانىڭ قولىڭا»، — دەپتى.
شال اقىن:
جاقسى قاتىن الساڭىز،
جاقسىلىعىن بىلدىرەر.
ەرىن جونگە كوندىرەر،
انىق وسى بوزبالا،
جۇماقتان شىققان حورمەن تەڭ.
العانىڭ جامان جولىقسا
جاماندىعىن بىلدىرەر.
ەر قادىرىرىن كەتىرەر.
ونىڭ ءوزى بوزبالا
ماڭدايعا بىتكەن سورمەن تەڭ.
– دەپ، ايەلدىڭ ەرى الدىنداعى ەڭبەگى زور ەكەنىن ايتادى.
وسىدان ۇققانىمىز، وتباسى تاربيەسىندە ايەل ادامنىڭ ورنى بولەك. مىندەتى مەن جۇگى اۋىر. قازاق قىزدارىنىڭ قانىندا بار قاسيەت بۇل مىندەتتەردى ورىنداۋعا كوندىرەدى. تەك، ەر دەپ سەنگەن ازاماتىمىز اتىنا زاتى ساي بولسا ەكەن دەگەن تىلەك.
