ءازىمباي عالي: توقاەۆ قازاقتىڭ گورباچەۆى بولۋى مۇمكىن

10030
Adyrna.kz Telegram

ءساتتى ساياسي  ترانسفورماتسيا مەن ترانزيتكە سەنىمدى كەپىلدىك جوق.

توقاەۆتىڭ ساياسي جانە ەكونوميكالىق  كۋرسى: ەروازيالىق ەكونوميكالىق وداقتان الىستاپ، قىتايمەن، باتىس ەلدەرىمەن جاقىنداسۋ. سەبەبى سوڭعى  بەس -التى جىلدا قازاقستاندا دا،  رەسەيدە دە ، ءتىپتى قىتايدا دا ەكونوميكالىق تۇرمىستىق توقىراۋ كۇشەيۋدە.

رەسەي قازاقستاننىڭ قىتايمەن جانە باتىسپەن جاقىنداسۋىنا قارسى.  ال قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق ءوسىمى 2015-2016 جىلدارى -1.0-1.2% بولدى. ەكى تاراپ - رەسەي مەن قازاقستان  بىرەسە ءسۇت ونىمدەرىنىڭ ، بىرەسە ەت ونىمدەرىنىڭ ساۋداسىن، بىرەسە كولىك تاسىمال قاتىناسىن ءوز ارا شەكتەدى.  بۇل قايشىلىقتار ماعان تۇسىنىكسىز.  قىتايمەن اراقاتىناس ءماز ەمەس:  قىتايدىڭ شىڭجانداعى قازاقتى جانشۋ ساياساتىن قالاي تۇسىندىرەمىز؟

      بىراق توقاەۆ قازاقستانعا دەموكراتيالىق ەركىندىك بەرەمىن، مەيلىنشە قايتا قۇرۋ جاسايمىن دەيدى.  بۇل دۇرىس نيەت دەلىك، باسقا جاعدايدا ەكونوميكا  مەن بيزنەس قوزعالمايدى.  بۇل جاعدايدى توقاەۆ مەنەن ارتىق بىلەتىن سياقتى. بىراق توقاەۆتىڭ دەربەس ساياسي كۋرسىن نۇرەكەڭ قولداماي، ءتىپتى قارسى بولۋى ىقتيمال. ءتىپتى كەرى تارتپا ەليتا مەن يستەبليشمەنت توقاەۆتىڭ رەفورمالارىنا قارسى بولار.  ال توقاەۆتىڭ ءوزىنىڭ ماڭايىنا قۇقىقتىق ساياسي، ەكونوميكالىق رەفورماتورلاردىڭ توپتاسقانىڭ بايقامادىم.

توقاەۆتىڭ دەربەس ساياسي كۋرسى ءوز كادرلارىن تاعايىنداۋدى كەرەك ەتەدى.  سول كادرلار تاعايىندالىپ جاتىر ما ەكەن؟  مۇمكىن توقاەۆ اۆتوريتارلىق ساياسي مودەرنيزاتسيا جاساماق: ماعان بۇل ايقىن ەمەس، بۇلىڭعىر. توقاەۆ تەحنوكرات ەمەس ەكەن.  مۇمكىن توقاەۆتا اۆتوريتارلىق ساياسي جانە قۇقىقتىق وزگەرىستەرگە بارۋ جانە سول پروەكتىنى جۇزەگە اسىرۋ ناقتى جوسپارى مەن رەسۋرستارى بار شىعار.  توقاەۆ قازاق ءتىلىن قولداۋ ساياساتىن قولعا الماق.  قازاق ءتىلىن قولداۋ ساياساتى ساياسي تەحنولوگيالىق ليۋستراتسيالىق جەلەۋ مەن قۇرال بولا الادى.  ۇلتتىق پوپۋليزم ورىسشىل جانە كوممۋنيسشىل ەسكى ەليتانى شەتتەتۋگە تاپتىرماس قۇرال بولۋى ىقتيمال.

       سونىمەن پۋتين توقاەۆتىڭ قىتاي مەن اقش-پەن جاقىنداسۋىنا قارسى. پۋتين توقاەۆتىڭ قازاق ءتىلىن قولداۋىنا دا قارسى.  ءپۋتيننىڭ ۋكراينامەن سوعىسۋ سەبەبى مەن سىلتاۋى "ورىس ءتىلىنىڭ شەكتەلۋى".  قازاقستاننىڭ ەكى وبلىسىندا قازاق ۇلەسى تىم  تومەن: سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا (31%) مەن قوستاناي وبلىسىندا (36%),  ال پەتروپاۆل مەن قوستاناي قالالارىندا -20%. سوندىقتان سەپاراتيزم قاۋپى جوق ەمەس. 

قازاق قاۋىمى قازاقستاننىڭ قىتايمەن جاقىنداسقانىن قالامايدى ەكەن. بۇل بۇقارالىق پسيحولوگيالىق فاكتور قازاقتىڭ ۇرەيىن ۇشىرادى. بۇگىندە قازاق ءوز ەلىندە 70% جەتتى. بۇل 1920-1926 جىلداردان بەرى بولماعان جاعداي.  قازاقستاننىڭ ەگەمەندىك ستاتۋسى، اسكەرى بار،  رەسەيدىڭ بىزگە شابۋىل جاساۋ ىقتيمالدىعى تومەن.  رەسەي ەكى سوعىس وتكەردى.-ۋكراينا مەن سيرياداعى سوعىستاردا پالەندەي ناتيجەگە جەتكەن جوق، ەسەسىنە باتىس ەلدەرىنىڭ  سانكتسيالارىنا ۇشىرادى.  رەسەيگە   جاڭا تەحنولوگيالار دا كەلمەيتىن بولدى.

سونىمەن توقاەۆقا شەگىنۋگە جول جوق. ارينە ۇلتتىق قور قارجىسىن قۇرىلىس سەكتورى مەن جول ينفراقۇرىلىمىنا جۇمساي بەرۋ ساياساتى ۇزاققا اپارمايدى، ەگەردە ىشكى جانە سىرتقى ينۆەستيتسيالار ۋاقىتىلى جۇمىس جاساماسا. بيزنەسكە جاعداي جاساۋ ءۇشىن قۇقىقتىق ساياسي رەفورمالار جاساۋ كەرەك.  ونداي رەفورمالارعا ساياسي جىگەر مەن كوماندا كەرەك.  ساياسي ليۋستراتسيا جاساماسا ، ياعني ەسكى ەليتا مەن يستەبليشمەنتتى قۋماسا رەفورما پاللياتيۆكە اينالادى،  ياعني جالعان جانە بوس ارەكەتكە اينالادى.

توقاەۆتىڭ دەربەس ساياسي پارتياسى، ءتىپتى ءجۇز مىڭداعان جاقتاستارى بولماسا ءىستىڭ ءبارى بوس. قالاي بولعاندا دا توقاەۆتىڭ نيەتى دۇرىس، ول  پوليگلوت- بىرنەشە الەم تىلدەرىنىڭ بىلگىرى،  ينتەللەكتۋال دەپ ايتۋعا كەلەتىن تۇلعا.  توقاەۆ - كوررۋپتسيونەر دەگەندى ەستىمەپپىن.  توقاەۆ رەفورمالارىنىڭ ءساتتى بولۋىنا كەپىلدىك بار ما؟ بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرە الماسپىن.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

پىكىرلەر