الاش ارىستارىنىڭ جوقشىسى عاريفوللا انەس ومىردەن وزدى

2404
Adyrna.kz Telegram

ءتىلشى-عالىم، الاشتانۋشى، پۋبليتسيست  عاريفوللا انەس ومىردەن وزدى، دەپ حابارلايدى “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى. بۇل تۋرالى باعدات سۇلتانقىزى Facebook جەلىسىندەگى جازباسىندا ەستىرتتى.

“ورنى تولماس قازا، قازاق جۇرتى!..
سەنە الار ەمەسپىن. وكىنىشتى! عالىم، الاشتانۋشى، پۋبليتسيست، باسپاگەر، قازاق ۇلتىنىڭ ارىسى عاريفوللا انەس ومىردەن وزدى. وتباسىنا، جاقىن تۋىستارىنا، قازاق حالقىنا قايعىرىپ كوڭىل ايتامىز. عالىمنىڭ جانى ءجانناتتىڭ فيرداۋس تورىندە شالقىسىن. عاريفوللا انەس اعانىڭ جاقسىلىعى عاسىرلار بويى قازاق حالقىنىڭ تاريحىندا جاسايدى... اعانىڭ ءالى ۇلتى ءۇشىن اتقاراتىن ۇشان - تەڭىز جوسپارى بار ەدى. اتتەڭ. قايران، اعام-اۋ!” دەپ جازدى باعدات سۇلتانقىزى.

عاريفوللا قابدولقايىرۇلى 1957 جىلى قۇرمانعازى اۋدانى بالقۇدىق اۋىلىندا تۋعان.

ۇعا-نىڭ ا. بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارى مۋزەيىنىڭ (جاڭالىق اۋىلىنداعى) مەڭگەرۋشىسى. 1992 جىلدان «رەپرەسسياعا ۇشىراعان قازاقستان زيالىلارىنىڭ مۇراسىن زەرتتەيتىن «ارىس» قورىنىڭ جانە «ارىس» باسپاسىنىڭ قۇرىلتايشى-پرەزيدەنتى. 2013 جىلدان «قازاقستان تاريحي-اعارتۋ «ادىلەت» قوعامىنىڭ» توراعالىعىن قوسا اتقارادى. حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى، «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ قوعامدىق نەگىزدەگى كەڭەسشىسى.

«قۇرمەت» «پاراسات» وردەندەرىڭ يەگەرى. بىرنەشە مەرەكەلىك مەدالدارمەن ما­را­پاتتالعان.

باسپا جانە پوليگرافيا ءىسىنىڭ قايراتكەرى (كۋالىك №47). اتىراۋ وبلىسى قۇرمانعازى اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى (2007). باتىس قازاقستان وبلىسى جاڭاقالا اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى (2016). حالەل دوسمۇحامەدۇلى اتىنداعى اتىراۋ مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرمەتتى پرو­فەسسورى. قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرمەتتى پروفەسسورى جانە قورقىت اتا التىن مەدالىنىڭ يەگەرى (2015). حالىقارالىق ايتماتوۆ اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى.

الاش ارىستارىنىڭ مۇراسىن تابۋ، زەرتتەۋ جانە جاريالاۋ ىسىنە ءوز ۇلەسىن تۇراقتى قوسىپ كەلەدى. ا. بايتۇرسىنۇلى، ق. جۇبانوۆ جانە ح. دوسمۇحامبەتۇلى ەڭبەكتەرىن قۇراستىرىپ، العىسوز-سوڭعىسوزدەرىن جازىپ، بىرنەشە رەت جارىققا شىعاردى.

«الاش. الاشوردا» ەنتسيكلوپەدياسىن جا­رىققا شىعاردى (2009), 7 توم «قازاق» گا­­زە­تى (1913 – 1918) مەن 7 توم «ايقاپ» جۋرنال­دارىنىڭ (1911–1915) تولىق كورپۋسىن جاساپ «سارىارقا» (1917–1919) گازەتىن تاۋىپ، جيناستىرىپ، حح عاسىر باسىندا جارىققا شىققان كوپتەگەن جۋرنالداردى اراب قارپىنەن قازىرگى جازۋ ۇلگىسىنە كوشىرىپ، ونداعان توم باسىلىمدار دايىندادى. بۇگىنگى تاڭدا 100 تومنان تۇراتىن «الاش – 100» مەگاجوباسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. زاڭعار جازۋشى ءا. كەكىلبايۇلىنىڭ ءومىرى مەن شى­عار­ماشىلىعىنا ار­نالعان «الپىسىنشىجىلدىقتار» اتتى ءۇش تومدىق ەنتسيكلوپەدياسىن جارىققا شىعاردى.

پىكىرلەر