جايدارى جاز جەتكەندە شومىلۋ ماۋسىمىنىڭ بەلەڭ الارى بەلگىلى. ال ءبىز، دەمالىس بارىسىندا قاۋىپسىزدىگىمىزگە نازار اۋدارامىز با؟ قاراپايىم، ءھام ەسكەرۋسىز قالدىرۋعا بولمايتىن تومەندەگىدەي ەرەجەلەردى نازارلارىڭىزعا ۇسىندىق.
سۋعا شومىلۋدىڭ، بىرقالىپتا ءجۇزۋدىڭ ادام اعزاسىنا پايدالى ەكەنىن بىلەمىز. ءجۇزۋ- دەنە ءبىتىمىنىڭ ادەمى قالىپتاسۋىنا، تىنىس جولدارىنىڭ بەلسەندى قىزمەت اتقارۋىنا، قان اينالىمىنىڭ جاقسارۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى ەكەن. تۇراقتى تۇردە جۇزۋمەن اينالىسۋ- بويدىڭ وسۋىنە دە ىقپال ەتەدى. سۋعا تۇسپەس بۇرىن، ول سۋدىڭ تازا ەكەنىنە كوز جەتكىزۋ كەرەك. سەبەبى، ينفەكتسيالىق اۋرۋلاردىڭ كوزدىرعىشى ءدال وسى اعىندى، لاس سۋلاردا ساقتالادى. مۇنداي ورىنداردا ءتۇرلى باكتەريالار تارالادى: ءىش-سۇزەگى 183 تاۋلىك، وبا 4-92, تۋليارەميا 7-31, برۋتسەللەز 4-45 تاۋلىككە دەيىن ءومىر سۇرەدى ەكەن.
سۋ بەتىندە ۇزاق قالقىپ تۇرۋ نەمەسە تىنىمسىز ءجۇزۋ دە اعزاعا كەرى اسەر ەتەدى. مۇنداي جاعدايدا شارشاعاندىقتان، ادام ءوز ارەكەتىن باقىلاي المايدى. دەمەك، باتىپ كەتۋ قاۋپى بار. سوندىقتان، 10-15 مينۋت سايىن جاعاعا شىعىپ، ءۇزىلىس جاساۋ كەرەك.
كۇن ىستىق بولعانىمەن، سۋ تەمپەراتۋراسى ءوز سالقىندىعىن ساقتايدى. سۋىق، سالقىن سۋدا ۇزاق شومىلۋ- اياق-قولدىڭ تىرىسىپ قالۋىنا اكەپ سوعادى. ەڭ قاۋىپتىسى- ءجۇزۋ كەزىندە تىرىسىپ قالۋ. دەنەنىڭ ءوزىن-ءوزى باسقارۋ قۇرىلىمى بۇزىلماس ءۇشىن، اياق-قولدى ىسقىلاۋ كەرەك. تىرىسقان جەردى ۋقالاپ، بۇگىپ-جازۋدىڭ دا كومەگى تيەدى. دۇرىس ارەكەت ەتۋ ءۇشىن سابىر ساقتاۋدىڭ ماڭىزى زور.
سۋىق سۋعا ءتۇسۋدىڭ زيانى كوپ. عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنشە، سۋ استىنداعى 5-10 مينۋت قيمىلسىزدىق پەن 10-30 مينۋتتىق سۋىق ءوتۋ ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتادى ەكەن. فيزيولوگيالىق ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي، ايەل ادامدار سۋداعى سۋىقتىققا ءتوزىمدى بولىپ كەلەدى، دەگەنمەن، سۋىق سۋ استىنداعى قىسىمنان 4-5 مينۋتتا-اق جۇرەك توقتايتىن كورىنەدى.
جۇرەك اۋرۋىنا شالدىققان ادامدارعا دا ۇزاق ۋاقىت سۋ استىندا ءجۇزۋدىڭ قاۋپى بار. سەبەبى، جۇرەك سۋ تەمپەراتۋراسىنا بەيىمدەلە الماي، تالمالى اۋرۋعا ۇشىرايدى.
دەمالىس ورىندارىندا تازالىق ساقتاۋ دا قاۋىپسىزدىككە جاتادى. دەمالۋشىلاردىڭ سالعىرتتىعى سۋ مەن جاعاجايدىڭ لاستانۋىنا تىكەلەي اسەر ەتەدى. ال، لاس سۋدا شومىلۋدىڭ قاۋپىن جوعارىدا اتاپ وتتىك. ودان بولەك، قوقىسقا تولى جەردە وتىرۋدىڭ ءوزى ىڭعايسىز. سوندىقتان، تازالىقتى وزىمىزدەن باستايىق!
اتالعانداردان بولەك، تەحنيكالىق ەسكەرتۋلەر مەن قورشاۋ بەلگىلەرىنە باسا نازار اۋدارعان ءجون. ارنايى بەلگىلەنگەن ايماقتا عانا شومىلۋ- قاۋىپ-قاتەردەن ساقتايدى. جۇزە المايتىن بالالارعا ۇلكەندەردىڭ جانىندا بولۋعا كەڭەس بەرەمىز. جاعاجايعا جاقىن جەردەگى قاۋىپسىز تەرەڭدىكتە دە كوڭىل كوتەرۋگە دە بولادى. قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىن ساقتاۋ- ءومىرىڭدى ساقتاۋ ەكەنىن ۇمىتپاۋ كەرەك!
مادينا وقاس
