ءۇ.ج. 27-ناۋرىزدا استانادا قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۇراجايى مەن ماجارستاننىڭ جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى مۇراجايى اراسىندا ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى. قۇجاتقا ماجار مۇراجايى تاراپىنان، باس ديرەكتوردىڭ كەڭەسشىسى، انتروپولوگ جولت اندراش بيرو مەن قازاق ۇلتتىق مۇراجايىنىڭ ديرەكتورى ايبەك سىدىقوۆ ءراسىم اتقاردى.
قول قويۋ ءساتى. قانات ءمۋسيننىڭ ءتۇسىرىلىمى
قازىرگى ۋاقىتتا قول قويىلعان قۇجات ەكى مەكەمە اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق سالالارىن، سونداي-اق بىرلەسكەن عىلىمي جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدىڭ تەتىگىن رەتتەيدى.
قازاقستانداعى ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن رەتتەيتىن جاڭا قاۋلى نەگىزىندە الىنعان قاڭقا سۇيەكتەر قازاق ۇلتتىق مۇراجايىنىڭ انتروپولوگيالىق قورىنا تاپسىرىلادى دەپ كۇتىلۋدە. ناتيجەسىندە ۇلتتىق مۇراجاي انتروپولوگيالىق جانە گەنەتيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ عىلىمي ورتالىعىنا اينالۋىنا مۇمكىندىك الادى. مۇنداي اۋقىمدى كوللەكتسيانى تولىقتىرۋمەن بىرگە، زاماناۋي انتروپولوگيالىق زەرتتەۋ زەرتحاناسىن قۇرۋ ءىسى دە قولعا الىنباق كورىنەدى. ماجارستان جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى مۇراجايىنىڭ (http://nhmus.hu/hu) زەرتتەۋشىلەرى اتالعان ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك اياسىندا انتروپولوگيالىق مالىمەتتەرمەن بىرلەسە جۇمىس جاساۋعا قول جەتكىزەدى.
بىرلەسكەن عىلىمي جوبالاردان باسقا، ماجار انتروپولوگتارى جاڭادان قۇرىلاتىن قازاق انتروپولوگيالىق زەرتحاناسىنىڭ ماماندارىن كاسىبي بىلىكتىلىككە باۋلۋعا قول ۇشىن سوزادى.
ءوزارا ارىپتەستىك ىنتىماقتاستىق اياسىندا قازاق ۇلتتىق مۇراجايى قورىنداعى اۋقىمدى پالەونتولوگيالىق كوللەكتسيانى جەتىلدىرۋ ىسىنە دە ماجار ماماندارىن تارتۋ كوزدەلۋدە. اتالعان اۋقىمدى ىستەردى ەڭسەرۋگە قازاق ۇلتتىق مۇراجايىنا زەرتتەۋشى بيرو اندراش ۇيلەستىرۋشى رەتىندە قول ۇشىن سوزباق. بيرو اندراش عىلىمي زەرتەتۋىمەن بىرگە، حالىقارالىق ارەندا تانىمال تۇلعا، ول كوشپەلىلەر مادەنيەتىن ناسيحاتتاۋداعى ەۋروپا قۇرلىعىنداعى ەڭ ءىرى ەتنومادەني فەستيۆال ساناتىنداعى «قۇرىلتاي» اتتى شاراسىن ۇيىمداستىرۋشىسى جانە ماديار-تۇران قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى (https://kurultaj.hu/).
بيرو اندراش جولت قازاق ۇلتتىق مۇراجايىنىڭ انتروپولوگيايىلىق كوللەكتسياسىندا. استانا، 2024, 27-ناۋرىز. قانات ءمۋسيننىڭ ءتۇسىرىلىمى
ماجار جاراتىلىستانۋ مۇراجايى بۇعان دەيىن الماتىداعى مەملەكەتتىك ورتالىق مۇراجايىمەن اۋقىمدى ىستەر اتقارعان ستراتەگيالىق سەرىكتەس بولدى. ماجار زەرتتەۋشىلەرى بەرنەرت جولت، بيرو اندراش جانە ەۆينگەر شاندور 2006 جىلدان باستاپ ءۇش زەرتتەۋ جوباسىنىڭ اياسىندا اتالعان مۇراجاي قورىنداعى انتروپولوگيالىق ماتەريالدارعا زەرتتەۋلەر جۇرگىزگەن، ەكسپەديتسيالار ۇيىمداستىرعان. سونىمەن قاتار ماجار مۇراجايىنىڭ شەبەرحاناسىندا قازاقتىڭ تاريحي تۇلعالارىنىڭ (ابىلقايىر حان، كەيكى باتىر) بەت-الپەتىن قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىسىن جاساعان.
ىنتىماقتاستىق تۋرالى جاڭا كەلىسىم ءوزارا ءتيىمدى مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى، جاڭا تابىستار مەن تاجىريبەلەر ەكى ەلدىڭ عىلىمي ءومىرىن بايىتۋعا دا سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ كۇتىلۋدە.
انىقتاما: ماجار جاراتىلىستانۋ تاريحى مۇراجايى (Magyar Természettudományi Múzeum) ىرگەلى عىلىمي-زەرتتەۋ مەكەمەسى. نەگىزىن 1802 جىلى گراف سەچەني فەرەنتس قالاعان. اقسۇيەكتەر مەن بەكزادالار، كەيىن ساياحاتشىلار مۇراجاي قورىن قۇندى جادىگەرلەرمەن ۇدايى تولىقتىرىلىپ تۇرعان. ماجارلاردىڭ ەۋرواپاداعى مەملەكەتتىلىگىنىڭ مىڭجىلدىعى قارساڭىندا، 1896 جىلى مۇراجاي قورى 1 ميلليون داناعا جاقىنداعان.
مۇراجاي قورى نەوليت داۋىرىنەن باستاپ ماجار تاريحىنىڭ قازىرگى داۋىرىنە دەيىنگى تابىلعان زاتتاردان تۇرادى. ونىڭ انتروپولوگيالىق كوللەكتسيا 1970 جج. الەمدەگى التىنشى ورىندا ەدى. بۇگىندە اتالعان مۇراجاي قورى ەۋروپاداعى العاشقى وندىقتىڭ ىشىندە.قازىر مۇراجاي قورىندا مينەرالوگيا، پەترولوگيا، گەولوگيا، پالەونتولوگيا، بوتانيكا، زوولوگيا، انتروپولوگيا سالاسىنداعى ونداعان ميلليون بىرلىكتەن تۇراتىن اۋقىمدى كوللەكتسياسى بار.
ماجارستاننىڭ جاراتىلىستانۋ عىلىمدارى مۇراجايى عيماراتى
