مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قىتايعا رەسمي ساپارمەن باردى. پرەزيدەنتتى قابىلداۋ شاراسى سالتاناتتى تۇردە ءوتتى. بۇل تۋرالى ءادىل كاۋكەنوۆ ءوزىنىڭ تەلەگرام ارناسىندا جازدى, دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
سينولوگ مامان ءادىل كاۋكەنوۆتىڭ جازۋىنشا، قازاقستان باسشىسىن ۇشاقتان شىعا بەرىستە قحر وندىرىستىك جانە اقپاراتتىق تەحنولوگيالار ءمينيسترى تسزين چجۋانلۋن جانە باسقا دا رەسمي تۇلعالار قارسى الدى. ۇشاق ماڭىندا ارنايى قاراۋىل روتاسى، قىتاي تۋىن ۇستاپ، ۇلتتىق كيىم كيگەن قىزدار بولدى. ال قىتايلىق كىشكەنتاي جانكۇيەر قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنا گۇل شوقتارىن تابىستادى.
قىتاي تاراپىنىڭ قازاقستان پرەزيدەنتىنە دەگەن ەرەكشە ءىلتيپاتتى قارىم-قاتىناسى تەك ديپلوماتيالىق حاتتامانىڭ كۇشىمەن عانا ەمەس. توراعا سي تسزينپين ءوزىنىڭ سىرتقى ساياساتىن قالىپتاستىرۋدا، ورتالىق ازيا مەن قازاقستانعا ەرەكشە ءمان بەرەتىنىن بىرنەشە رەت كورسەتكەن. توراعا بولىپ سايلانعاننان كەيىن سي تسزينپين ورتالىق ازياعا العاشقى ساپارىن جاساعان، ال قىتاي باسشىسى پاندەميادان كەيىنگى العاشقى ساپارىن تىكەلەي قازاقستاننان باستاعان بولاتىن. بۇل «نەگە اقش، فرانتسيا سياقتى الپاۋىت مەملەكەتتەر ەمەس، نەگە قازاقستان؟» دەگەن سەكىلدى الەمدىك باق-تى سۇراقتىڭ استىندا قالدىردى.
ساپار بارىسىندا، قىتايدىڭ ورتالىق ازيامەن قاتىناسىن ەسكەرە وتىرىپ، ديپلومات جانە سينولوگ قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستاندى دامىتۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرىنە قول جەتكىزۋ مۇمكىندىگىن كورسەتتى. گەوساياسي جاعدايلارعا قاراماستان، قازاقستان-قىتاي تاۋار اينالىمى رەكورد جاڭارتىپ، 2022 جىلى 31 ميلليارد دوللارعا جەتكەن (قىتاي كەدەنى بويىنشا), بۇل ءبىر جىل بۇرىنعىدان 31 پايىزعا ارتىق. بۇكىل ورتالىق ازيا قىتايمەن ساۋدا اينالىمىن 41,9 ميلليارد دوللاردان 70,2 ميلليارد دوللارعا دەيىن ەكى ەسەگە ارتتىرعان.
سونداي-اق قازاقستان ديپلوماتياسىنداعى ەلەۋلى جاڭالىق قىتاي مەن قازاقستان ازاماتتارى ءۇشىن ۆيزاسىز رەجيم تۋرالى كەلىسىمگە قول قويۋى بولدى.
قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ اعىمداعى ساپارى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ باستالۋ مەرەيتويىمەن بايلانىستى. توراعا سي تسزينپينمەن كەزدەسۋدە قازاقستان باسشىسى 2013 جىلى قازاقستان استاناسىندا بۇل باعدارلامانىڭ قالاي باستالعانىن ەسكە الادى.
سونىمەن قاتار كولىك ينفراقۇرىلىمىنداعى جۇمىس بۇگىنگى كۇنگە دەيىن قىتاي مەن ەو اراسىنداعى قازاقستان ارقىلى كونتەينەرلىك تاسىمالدار 104 ەسەگە جۋىق وسكەنىنە قول جەتكىزدى. كەزدەسۋ بارىسىندا قحر توراعاسى سي تسزينپين قىتايدىڭ قازاقستاننىڭ ەگەمەندىگى مەن اۋماقتىق تۇتاستىعىن، سونداي-اق قاسىم-جومارت توقاەۆ جۇرگىزىپ جاتقان اۋقىمدى رەفورمالاردى تولىق قولدايتىنىن تاعى دا اتاپ ءوتتى.
اعىمداعى ساپار بارىسىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ قىتاي استاناسىندا ۇلى ويشىل جانە فيلوسوف ءابۋ ناسىر ءال-ءفارابيدىڭ ءبيۋستىن اشتى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ءال-ءفارابيدى اريستوتەلدەن كەيىنگى «ەكىنشى ۇستاز» ەكەنىن اتاپ ءوتتى: «ونىڭ شىعارمالارى – الەمدىك اقىل-ويدىڭ التىن قورىنا قوسىلعان قۇندى قازىنا. ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىعى يۋنەسكو-نىڭ اتاۋلى كۇندەرىنىڭ جاھاندىق تىزىمىنە ەنگىزىلدى».
ارينە، ساپار بارىسىندا ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىققا بايلانىستى ىسكەرلىك كەزدەسۋلەر ءوتتى. پرەزيدەنت توقاەۆ Sinopec ديرەكتورى ما يۋنشەنمەن 7,7 ملرد دوللار سوماسىنا الەمدىك دەڭگەيدەگى اۋقىمدى مۇناي-گاز حيمياسى جوباسىن تالقىلادى. يۋي حۋەيتسزياو مەملەكەت باسشىسىنا كومپانيانىڭ قازاقستانداعى نەگىزگى جوباسى تۋرالى باياندادى. اتاپ ايتقاندا، كاسىپورىن ەلىمىزدىڭ بىرقاتار وڭىرىندە «ا» ساناتىنا جاتاتىن جوعارى تەحنولوگيالىق مۋلتيمودالدى ورتالىقتار سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. مۇنداي ينفراقۇرىلىم تاۋاردى جەدەل وڭدەپ، ونى ەۋروپا وداعى، ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداق جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە شىعارۋعا وڭتايلى جاعداي جاسايدى. ال ينتەللەكتۋالدى IT-شەشىمدەردى ەنگىزۋ لوگيستيكا پروتسەسىن تولىقتاي اۆتوماتتاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرىپ، ەلەكتروندى كوممەرتسيا تاۋارلارىنىڭ كەدەننەن جىلدام ءوتۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
