Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qytaıǵa resmı saparmen bardy. Prezıdentti qabyldaý sharasy saltanatty túrde ótti. Bul týraly Ádil Káýkenov óziniń telegram arnasynda jazdy, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly.
Sınolog maman Ádil Káýkenovtiń jazýynsha, Qazaqstan basshysyn ushaqtan shyǵa beriste QHR Óndiristik jáne Aqparattyq tehnologııalar mınıstri zın Chjýanlýn jáne basqa da resmı tulǵalar qarsy aldy. Ushaq mańynda arnaıy qaraýyl rotasy, Qytaı týyn ustap, ulttyq kıim kıgen qyzdar boldy. Al qytaılyq kishkentaı jankúıer Qasym-Jomart Kemelulyna gúl shoqtaryn tabystady.
Qytaı tarapynyń Qazaqstan prezıdentine degen erekshe iltıpatty qarym-qatynasy tek dıplomatııalyq hattamanyń kúshimen ǵana emes. Tóraǵa Sı zınpın óziniń syrtqy saıasatyn qalyptastyrýda, Ortalyq Azııa men Qazaqstanǵa erekshe mán beretinin birneshe ret kórsetken. Tóraǵa bolyp saılanǵannan keıin Sı zınpın Ortalyq Azııaǵa alǵashqy saparyn jasaǵan, al Qytaı basshysy pandemııadan keıingi alǵashqy saparyn tikeleı Qazaqstannan bastaǵan bolatyn. Bul «Nege AQSh, Franııa sııaqty alpaýyt memleketter emes, nege Qazaqstan?» degen sekildi álemdik BAQ-ty suraqtyń astynda qaldyrdy.
Sapar barysynda, Qytaıdyń Ortalyq Azııamen qatynasyn eskere otyryp, dıplomat jáne sınolog Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstandy damytýdyń jańa múmkindikterine qol jetkizý múmkindigin kórsetti. Geosaıası jaǵdaılarǵa qaramastan, Qazaqstan-Qytaı taýar aınalymy rekord jańartyp, 2022 jyly 31 mıllıard dollarǵa jetken (Qytaı kedeni boıynsha), bul bir jyl burynǵydan 31 paıyzǵa artyq. Búkil Ortalyq Azııa Qytaımen saýda aınalymyn 41,9 mıllıard dollardan 70,2 mıllıard dollarǵa deıin eki esege arttyrǵan.
Sondaı-aq Qazaqstan dıplomatııasyndaǵy eleýli jańalyq Qytaı men Qazaqstan azamattary úshin vızasyz rejım týraly kelisimge qol qoıýy boldy.
Qasym-Jomart Toqaevtyń aǵymdaǵy sapary «Bir beldeý, bir jol» bastamasynyń bastalý mereıtoıymen baılanysty. Tóraǵa Sı zınpınmen kezdesýde Qazaqstan basshysy 2013 jyly Qazaqstan astanasynda bul baǵdarlamanyń qalaı bastalǵanyn eske alady.
Sonymen qatar kólik ınfraqurylymyndaǵy jumys búgingi kúnge deıin Qytaı men EO arasyndaǵy Qazaqstan arqyly konteınerlik tasymaldar 104 esege jýyq óskenine qol jetkizdi. Kezdesý barysynda QHR Tóraǵasy Sı zınpın Qytaıdyń Qazaqstannyń egemendigi men aýmaqtyq tutastyǵyn, sondaı-aq Qasym-Jomart Toqaev júrgizip jatqan aýqymdy reformalardy tolyq qoldaıtynyn taǵy da atap ótti.
Aǵymdaǵy sapar barysynda Qasym-Jomart Toqaev Qytaı astanasynda uly oıshyl jáne fılosof Ábý Nasyr Ál-Farabıdiń bıýstin ashty. Qasym-Jomart Toqaev Ál-Farabıdi Arıstotelden keıingi «ekinshi ustaz» ekenin atap ótti: «Onyń shyǵarmalary – álemdik aqyl-oıdyń altyn qoryna qosylǵan qundy qazyna. Ál-Farabıdiń 1150 jyldyǵy IýNESKO-nyń ataýly kúnderiniń jahandyq tizimine engizildi».
Árıne, sapar barysynda ekonomıkalyq yntymaqtastyqqa baılanysty iskerlik kezdesýler ótti. Prezıdent Toqaev Sinopec dırektory Ma Iýnshenmen 7,7 mlrd dollar somasyna álemdik deńgeıdegi aýqymdy munaı-gaz hımııasy jobasyn talqylady. Iýı Hýeızıao Memleket basshysyna kompanııanyń Qazaqstandaǵy negizgi jobasy týraly baıandady. Atap aıtqanda, kásiporyn elimizdiń birqatar óńirinde «A» sanatyna jatatyn joǵary tehnologııalyq mýltımodaldy ortalyqtar salýdy josparlap otyr. Mundaı ınfraqurylym taýardy jedel óńdep, ony Eýropa Odaǵy, Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq jáne Ortalyq Azııa elderine shyǵarýǵa ońtaıly jaǵdaı jasaıdy. Al ıntellektýaldy IT-sheshimderdi engizý logıstıka proesin tolyqtaı avtomattandyrýǵa múmkindik berip, elektrondy kommerııa taýarlarynyń kedennen jyldam ótýin qamtamasyz etedi.
