ءوزىنىڭ الدانعانىن پەتروپاۆل قالاسىنىڭ تۇرعىنى دينارا تەك بىرنەشە ساعاتتان كەيىن بىلگەن. اقپان ايىندا ديناراعا قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنەن حابارلاسىپ، ءسىزدىڭ اتىڭىزدان ەكى بانكتەن نەسيە راسىمدەۋگە ءوتىنىش ءتۇستى. «ءسىز نەسيەنى ءوزىڭىز الىپ جاتسىز با، الدە باسقا ادامدار ما؟ قۇجاتتارىڭىزدى جوعالتقان جوقسىز با؟» دەپ سۇراعان الاياقتارعا دينارا ءوزى ەمەس ەكەندىگىن ايتادى. ءسىزدىڭ تەلەفونىڭىزعا ۆيرۋس كىرگەن، سول ارقىلى الىپ جاتىر. تەز ارادا توقتاتۋىمىز كەرەك دەپ، قوبالجىپ تۇرعان ادامنىڭ سەنىمىنە كىرەدى. ديناراعا Play Market ارقىلى Any Desk قوسىمشاسىن جۇكتەۋدى سۇرايدى. بىزگە سەنبەسەڭىز، ءبىزدىڭ باسشىمىزبەن سويلەسىڭىز دەپ، بەلگىسىز ايەلگە تەلەفون ۇسىنادى. ول دا بارلىق زاڭداردى، قۇقىقتاردى ءتىزىپ ايتىپ، دينارانى ءوز قۇرىعىنا تۇسىرەدى.
«مەن ولارمەن بىرنەشە ساعات سويلەستىم. ولار «ءبىز الاياقتاردى ۇستادىق» دەپ، كەلگەن سمستەردى جويىپ تاستادى. مەن قۋانىپ وتىرسام، اپكەم سەزىكتەنىپ، قايتادان بانككە حابارلاسۋىمدى سۇرادى. بانككە حابارلاسسام، اۆتووتۆەتچيك مەنىڭ موينىمدا نەسيە بارىن جانە كەلەسى تولەمدى قاي كۇنگە دەيىن تولەۋ كەرەكتىگىن ايتادى. سول كەزدە عانا مەنى الاياقتاردىڭ الداپ سوققانىن ءتۇسىندىم. دەرەۋ بانكتىڭ قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنە حابارلاسىپ، مەنىڭ بانك شوتىمدى بۇعاتتاۋىن سۇرادىم. بىراق، ولار، جۇمىس ۋاقىتىنىڭ اياقتالعانىن ايتىپ، تاڭەرتەڭ حابارلاسۋىمدى سۇرادى. تاڭەرتەڭ حابارلاسسام قۇپيا ءسوزدى سۇرادى. نەسيەنى راسىمدەگەن مەن ەمەس، قۇپيا ءسوز دە مەنىكى ەمەس دەدىم. ەش كومەكتەسە المايتىندارىن جەتكىزدى. سودان قالادا ورنالاساقان بانك بولىمشەسىنە باردىم. مىنە، وسى كۇنگە دەيىن ەشقانداي وزگەرىس جوق. مەنىڭ قورعاۋشىلارىم ءىستى سوتقا بەردى. قازىر سوت پروتسەسى جۇرۋدە»-دەيدى دينارا.
دينارانىڭ ايتۋىنشا، بانك قىزمەتكەرلەرىنىڭ بۇعان قاتىسى بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى، انكەتادا كورسەتىلگەن اقپارات شىندىققا جاناسپايدى. ونىڭ جالاقىسى جانە تۇرمىستا دەگەن اقپارات جالعان ەكەن. «سوندا «Home Credit Bank» ونلاين تۇردە جالعان اقپاراتقا سەنىپ، نەسيە بەرە-بەرە مە؟ كليەنتتەر تۋرالى ىشكى اقپارات قورعالماعان با؟ بانكتەن ماعان ەشكىم حابارلاسپادى. Home Credit Bank-تەن ەشقاشان ەشتەڭە الىپ كورمەدىم، بىردەن 5 ميلليون بەرە سالاتىنداي. بانكتىڭ قوسىمشاسىنا ءوز تەلەفون نومەرىممەن كىرە المايمىن، نەگە ەكەنىن بانك قىزمەتكەرلەرى دە ايتا المايدى» — دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى دينارا.
رەداكتسياعا دينارا ءوز وتىنىشىمەن حابارلاسقاننان كەيىن، ءبىز «Home Credit Bank»-ءتىڭ پيار-مەنەدجەرىنە رەسمي حات جولدادىق، وزىنە دە حابارلاستىق. بىراق، ءالى كۇنگە دەيىن ءبىزدىڭ سايتقا بانكتەن ەشكىم حابارلاسپادى.
وسىعان ۇقساس جاعداي نۇر-سۇلتان قالاسىندا دا بولعان ەكەن. قالا تۇرعىنى بىلەمەستىكتەن الاياقتاردىڭ قۇربانى بولعان. «Home Credit Bank»-ءتىڭ مەنەدجەرى رەتىندە حابارلاسىپ، «ونلاين ءوتىنىش تاستادىڭىز با؟» دەپ سۇرايدى. سىزگە ميلليون تەڭگەگە رۇقسات بەرىلىپ تۇر دەيدى. ەشقانداي ءوتىنىش بەرمەگەنىن ايتقان ايەلگە، وندا وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن، وزدەرىنىڭ باس مەنەدجەرىمەن سويلەسۋىن سۇرايدى. «ءسىزدىڭ اتىڭىزدان الاياقتار نەسيە الماقشى» دەپ، Any Desk قوسىمشاسىن جۇكتەپ، ەشكىممەن سويلەسپەي تۇرۋىن سۇراعان. الاياقتار جارتى ساعاتتىڭ ىشىندە 2 ميلليون تەڭگەگە نەسيە الىپ، وزدەرىنە اۋدارىپ العان. جابىرلەنۋشى پوليتسياعا ارىز جازعان، بانككە بارعان. بىراق، ءالى كۇنگە ەشقانداي ناتيجە جوق. 80 000 تەڭگە عانا جالاقى الاتىن بۇل انانىڭ بۇعان دەيىن دە باسىندا 3 ميلليون نەسيەسى بولعان، سوعان قاراماستان بانك جارتى ساعاتتا وسىنداي ۇلكەن سومانى بەرە سالعانىنا تاڭ قالۋدا. ەلوردادا كۇنىن ارەڭ كورىپ جۇرگەن وتباسىنىڭ تاعى نەسيە تولەۋگە جاعدايلارى جوق. بىراق، ولاردىڭ بۇل قايعىسىنا بانك تە، قارجى قىزمەتكەرلەرى كومەكتەسە الماي وتىر.
— بانكتىڭ كليەنتتەرىنىڭ قاۋىپسىزدىگى، الاياقتارعا قاتىستى ماسەلە سوڭعى 5 جىلدا قاتتى ءورشىپ كەتكەن. سەبەبى ونلاين بانكينگتىڭ دامۋى، تسيفرلىق جۇيەنىڭ دامۋى، كەرىسىنشە، الاياقتاردىڭ كوبەيۋىنە اكەلىپ سوعۋدا. بانكتەردە شاعىم، ارىز وتە كوپ. ءار شاعىم تۇسكەن سايىن، ولار كليەنتتەرگە حابار بەرىپ وتىرۋ كەرەك.
ەشقانداي سىلتەمەنى باسپاۋ، جەكە كۋالىك پەن بانك كارتاسىنىڭ اقپاراتىن ەشكىمگە بەرمەۋدى كوزى قاراقتى وقىرماندار بىلەدى. بىراق، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قارجىلىق ساۋاتتىلىقتىڭ دەڭگەيى ۇلكەن ماسەلە بولىپ تۇر. باسقا باعدارلامالاردى جۇكتەۋ، اقشاڭىز جوق بولسا دا، ءسىزدىڭ اتىڭىزدان نەسيە راسىمدەۋلەرى مۇمكىن. بانكتەن حابارلاسسا، بىردەن كۇدىكتەنىپ، بارلىق وپەراتسيالاردى بانك بولىمشەسىنە بارىپ اتقارعان ءجون. قارجى اگەنتتىگىنە كۇنىنە كوپ شاعىم، ارىزدار كەلۋدە. الاياقتاردىڭ پسيحولوگيالىق تۇرعىسىنان جۇمىس ىستەۋ ساپاسى كۇن ساناپ وسۋدە. بانك قىزمەتكەرلەرى سياقتى جۇمىس جاسايدى. قاۋىپسىزدىك قىزمەتتەرى نەسيە بەرەر كەزدە، اقشا شوتتان الار كەزدە، بىرنەشە جولمەن كليەنتتى تەكسەرۋ كەرەك: sms بانكينگ، ۆيدەو بانكينگ سياقتى 4-5 جولدى قاتار ىستەگەن دۇرىس. سول كەزدە عانا الاياقتاردىڭ سانى ازايۋى مۇمكىن دەيدى بەلگىلى جۋرناليست، قارجى ساراپشىسى ايبار ولجاەۆ.
سوڭعى ۋاقىتتا ءوزىن بانك قىزمەتكەرى دەپ تانىستىراتىن الاياقتار كوبەيىپ كەتتى. ولار سويلەسكەن كەزدە جەكە باسىن راستاۋ سىلتاۋىمەن، جەكە جانە كارتا دەرەكتەمەلەرىن، سمس-پارولدەردى ايتۋدى سۇرايدى. ينتەرنەت-بانكينگتى قالاي پايدالانۋدى بىلمەيتىندەرگە الاياقتار AnyDesk قوسىمشاسىن جۇكتەۋدى ۇسىنادى. بۇدان ءارى وسى قوسىمشالاردان لوگين مەن ءپارولدى الىپ، قاسكۇنەم قۇرىلعىعا قاشىقتان قول جەتكىزەدى، ياعني باسقا ەلدىڭ اۋماعىندا بولا وتىرىپ، الاياق ءوز قۇربانىنىڭ ۇيالى تەلەفونىن تولىق باقىلاي الادى. اتاپ ايتقاندا، سمس جىبەرە الادى، ءموبيلدى بانكينگتەردى پايدالانا الادى جانە ءتۇرلى وپەراتسيالاردى، سونىڭ ىشىندە كرەديتتەردى رەسىمدەۋدى جانە اقشا قاراجاتىن ودان ءارى اۋدارۋدى جۇرگىزە الادى.
- ەگەر سىزگە وسىنداي قوڭىراۋ تۇسسە، ەشقانداي جاعدايدا SMS-كودتى بەرمەڭىز! اڭگىمەنى ءۇزىپ، بانكتىڭ كولل-ورتالىعىنىڭ رەسمي تەلەفوندارى بويىنشا اقپاراتتى ناقتىلاڭىز.
- ءموبيلدى بانكينگ قوسىمشالارىنا كۇردەلى پارولدەردى ورناتىڭىز، ولاردى ءجيى وزگەرتىپ تۇرۋ كەرەك.
- بارلىق قاۋىپسىزدىك شارالارىن قوسۋ قاجەت، 3د — Secure, ءسىزدىڭ تەلەفون نومىرىڭىزگە سمس-حابارلاما جىبەرمەي ەشقانداي تولەم وتپەيدى. وپەراتسيالاردى جۇرگىزۋ ءۇشىن وسى كودتى ەنگىزۋ ارقىلى عانا راستاي وتىرىپ، ءسىز قانداي دا ءبىر تولەم وپەراتسياسىن جۇرگىزە الاسىز. سوندىقتان مۇنداي قاۋىپسىزدىك ادىستەرىن قوسۋ كەرەك.
