بۇگىن - بۇكىلالەمدىك يادرولىق قارۋعا تىيىم سالۋ كۇنى.
1945 جىلى جاپونيانىڭ حيروسيما قالاسىن امەريكالىق ۇشاقتار بومبالادى. ادامزات تاريحىندا العاش رەت اتوم بومباسى وسىلايشا قولدانىلدى. تاڭەرتەڭگى ساعات 8:15–تە امەريكالىق B-29 Enola Gay ۇشاعىنان حيروسيماعا «بالا» كودتى اتوم بومباسى تاستالدى. 600 مەتر بيىكتىكتە بولعان جارىلىس سالدارىنان قالانىڭ كوپ بولىگى قيراپ، 140 مىڭنان استام تۇرعىن قازا تاپتى نەمەسە حابار-وشارسىز كەتتى.
1945 جىلى 9 تامىزدا ناگاساكي قالاسىنا ەكىنشى اتوم بومباسى تاستالدى. ونىڭ جارىلىسىنان قالانىڭ بولىگى قيراپ، 75 مىڭداي ادام قازا تاپتى، جارالاندى.
ءدال وسى كۇنى ساعات 8-دەن 15 مينۋت وتكەندە جاپوندىق حيروسيما قالاسىندا ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك جاريالانادى. قولدارىن كەۋدەلەرىنە قويىپ، باستارىن تومەن تۇسىرگەن جاس پەن كارى، انا مەن بالا، ۇستازدار مەن شەنەۋنىكتەر 1945 جىلدىڭ جان تۇرشىگەرلىك كۇنىن ەسكە الادى.
1949 جىلدىڭ 29 تامىزىندا قازاق جەرىندە، سەمەي يادرولىق پوليگونىندا العاشقى سىناق جۇرگىزىلگەن ەدى.
سىناق الاڭى 18 ملن گا جەردى الىپ جاتتى. ايماقتا بارلىعى 456 جارىلىس جاسالدى، ونىڭ 116-سى جەر ۇستىندە جانە اۋەدا ءوتتى. بۇل 1949-1962 جىلدارى بولعان جارىلىستار ەدى. ەكىنشى كەزەڭدە - 1963-1989 جىلدارى جارىلىستار جەر استىنا اۋىستى.
سەمەي پوليگونىندا اۋەدە جانە جەر بەتىندە سىناقتان وتكىزىلگەن يادرولىق زاريادتاردىڭ جالپى قۋاتى 1945 جىلى حيروسيماعا تاستالعان اتوم بومباسىنىڭ قۋاتىنان 2,5 مىڭ ەسە كوپ.
كەيىن، 1991 جىلدىڭ 28 تامىزىندا قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ سەمەي پوليگونىن جابۋ تۋرالى جارلىق شىعاردى. وسىلايشا قازاق ەلى اتوم بومباسىنان ءبىر جولا باس تارتقان بولاتىن. پرەزيدەنتتىڭ وسى ارەكەتىنەن كەيىن رەسەي مەن اقش-تاعى جانە فرانتسياداعى يادرولىق سىناق الاڭدارىندا دا جارىلىستار توقتاتىلدى.
