قازاقستان مەن رەسەي ەكونوميكالىق تۇرعىدان وداقتاس، اسكەري نەگىزدە ءبىر ۇيىمدا، ال ساياسي تۇرعىدان سەرىكتەس.
ەكى ەلدى تەك قانا رەسمي بايلانىستاردان بولەك جەتى مىڭ شاقىرىم شەكارا، رەسەيدەگى ميلليون قازاق پەن قازاقستانداعى ەكى جارىم ميلليون ورىس، كسرو قۇرامىنداعى ورتاق تاريح پەن وزگە دە بايلانىستىرۋشى فاكتورلار بىرىكتىرەدى.
الايدا سول بىرىكتىرۋشى فاكتورلاردى ەكى ەل اراسىنداعى دوستىقتى دامىتۋشى سيپاتتا قولدانۋدىڭ ورنىنا، كرەمل قىسىم جاساۋشى رىچاگ رەتىندە پايدالانۋدى كوزدەيدى. مىسالى ورتاق شەكارانى رەسمي مويىنداپ، بىراق بەيرەسمي ء“بىزدىڭ تاريحي جەرىمىز” دەگەن ساندىراقتى ايتادى.
ورىس تىلىنە قىسىم مەن ورىستىلدىلەرگە كۇن كورسەتپەۋ دەگەندى ويدان شىعارىپ، اقورداعا قىسىم جاساعىسى كەلەدى. بۇل ەسكى ادىستەر بولاتىن. الايدا ماسكەۋ جاڭا ءارى قاۋىپتى ادىسكە كوشە باستادى، ول - ەكونوميكانى قىسپاققا الۋ.
رەسەي اۋماعى ارقىلى قازاقستاننىڭ باستى مۇناي جولى وتەدى. ول كاسپي قۇبىرى. بيۋدجەتتىڭ 60 پايىزىن قۇرايتىن قارا التىننىڭ 80 پايىزى وسى قۇبىر ارقىلى رەسەيدىڭ نوۆوروسسيسك قالاسىنا بارىپ، ارى كارى قۇرلىققا جول تارتادى. بۇل باستى مۇناي ەكسپورت جولى.
ونىڭ ماڭىزىن قازاقستان بيلىگى دە، رەسەي بيلىگى دە بىلەدى. بىلگەندىكتەن دە ونى رەسەي سوڭعى ۋاقىتتا ءتۇرلى سىلتاۋمەن جاۋىپ، ءتۇرلى قيقارلىقپەن بىتەپ تاستاۋدا. ناۋرىزدا “داۋىل سوقتى” دەپ جاۋىپ قويدى، ماۋسىمدا “سۋ بەتىنە تەڭىز ميناسى قالقىپ شىقتى” دەپ جۇمىسىن توقتاتتى، شىلدەدە “قۇبىر ەكولوگياعا زيان كەلتىرۋدە” دەپ وتىز كۇنگە جۇمىسىنا سوتپەن تىيىم سالدى. ارينە، بۇل ساياسي قىسىم. بوپسا، كوندىرۋ ءتاسىلى.
كيلىككەنگە يلىگۋ - بۇعا بەرسەڭ، سۇعا بەرەدىگە اكەلەدى. سوندىقتان دا قازاقستان قارسى جاۋاپتى ىزدەي باستادى. ول مۇناي ەكسپورتىن جاڭا مارشرۋتپەن جەتكىزۋ. قازاقستان يران جانە ازەربايجان ارقىلى ەۋروپاعا مۇناي جەتكىزۋدى تالقىلاپ، قاراستىرۋدا.
رەسەي بۇل قادامدى وزىنە قارسىلىق دەپ تۇسىنەرى انىق. توقاەۆتىڭ پەتەربۋرگ جيىنىنداعى ءسوزى، ارتىنشا قازاقستان ەۋروپاعا ەنەرگورەسۋرس بەرۋگە دايىن ەكەندىگى جايلى مالىمەت ماسكەۋگە اۋىر ءتيدى. اشۋدان بۋلىعىپ وتىر.
بىراق بۇل ناقتى قادام، قارسى جاۋاپ. وتىز جىل بۇرىن جاسالۋعا ءتيىس قادامدار ەندى جاسالۋدا. بالاما جول مەن بالاما ەكسپورت مارشرۋتتارىن وتىز جىل ىشىندە تاپقاندا، ءدال قازىرگىدەي ەكونوميكالىق قيىندىق بولماس ەدى، بالكي.
ۋكرايناعا اشىلعان سوعىس قازاقستان-رەسەي قاتىناسىنا سۇراقتاردى ارتتىردى. رەسەيدىڭ ءار اگرەسسيالىق قادامى ماسكەۋدەن سەرىكتەستەرىن الىستاتا تۇسەدى، ونىڭ ىشىندە قازاقستاندى دا.
اسحات قاسەنعالي،
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
