قازاقستاندا جالپى عالىمداردىڭ 54%-ىن ايەلدەر قۇرايدى. بۇل تۋرالى قر بعم عىلىم كوميتەتىنىڭ توراعاسى دۋمان ورىنبەكوۆ «قازاقستان عالىم ايەلدەرى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ فورۋمىندا ايتتى.
ەلىمىزدە «قازاقستان عالىم ايەلدەرى» قوعامدىق بىرلەستىگى عىلىم مەن قوعامدا: زاماناۋي تۇلعا دامۋىنىڭ ەتنومادەني نەگىزدەرى» رەسپۋبليكالىق عىلىمي-پراكتيكالىق فورۋمى ءوتتى. فورۋمدا زاماناۋي تۇلعا دامۋىنىڭ قاينار كوزدەرى، ۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرۋداعى انا ءتىلىنىڭ، ءتول مادەنيەتىنىڭ جانە وتباسىنىڭ ءرولى، جاس ۇرپاقتىڭ ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا دەگەن زاماناۋي كوزقاراسى سىندى ماسەلەلەر تالقىلاندى.
قازاقستاندا 9738 ايەل وتاندىق عىلىمنىڭ دامۋىنا ءوز سەپتىگىن تيگىزىپ جاتىر. قر بعم عىلىم كوميتەتىنىڭ توراعاسىنىڭ م.ا. دۋمان ورىنبەكوۆ شارا بارىسىندا عىلىم سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن ايەل عالىمدارعا العىسىن ايتتى.
«قازاقستان عالىم ايەلدەر قوعامىنىڭ ءرولى ءبىز ءۇشىن جوعارى. سىزدەردى قوعامنىڭ 5 جىلدىق مەرەيتويىمەن ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ اتىنان قۇتتىقتايمىن. وتاندىق عىلىمدى دامىتۋ ارقاشان مينيسترلىكتىڭ باستى نازارىندا. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سۇيەنەر بولساق، قازاقستاندا جالپى عالىمداردىڭ 54%-ىن ايەلدەر قۇرايدى. بۇل جوعارى كوركەتكىش. ەلىمىزدەگى عالىم ايەلدەردىڭ باسىن قوسىپ، وسىنداي شارالار وتكىزەتىن سىزدەر سياقتى ۇيىمداردىڭ بار بولعانىنا قۋانىشتىمىز. عىلىمداعى ايەلدەر قاۋىمى ارقاشان تالانتتى، كرەاتيۆتى جانە ولار وزەكتى ءارى ماڭىزدى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. الەۋەتتەرىڭىزدىڭ سەرپىندى عىلىمي ازىرلەمەلەر جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىنە، ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن كوتەرۋگە ۇلەسىن قوساتىنىنا سەنىمدىمىن», – دەدى ول.
سونداي-اق فورۋمدا «قازاقستان عالىم ايەلدەرى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ بەس جىلدا اتقارعان جۇمىسى باياندالدى. قازاقستاندىق عالىم ايەلدەر قوعامى پرەزيدەنتى تاڭات اياپوۆانىڭ ايتۋىنشا، ۇيىمنىڭ ماقساتى – عىلىمداعى ايەلدەردىڭ ورنى مەن ماڭىزىن ايقىنداپ كورسەتۋ، بولاشاق ۇرپاققا باستى قۇندىلىقتاردى ءارتۇرلى ءىس-شارالار ارقىلى جەتكىزۋ.
«وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ساناسىنا ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى سىڭىرۋگە اتسالىسۋ ءبىزدىڭ مىندەتىمىز دەپ سانايمىن. ەلىمىزدە عالىمدارعا قولداۋ كورسەتىلىپ جاتىر. ايەل عالىمدار جايلى ەنتسيكلوپەديانىڭ ەكىنشى تومىن دايىندالىپ جاتىر، ونى جاستارعا، PhD دوكتورلارعا ارنايمىز. بۇگىنگە دەيىن ماگيسترانتتاردى قوعامدىق بىرلەستىككە تارتۋ ەرتە دەپ ويلاعان ەدىم. بىراق الداعى ۋاقىتتا جاستاردى قوعامعا تارتۋ، قاتارىمىزعا ءارتۇرلى ماماندىق بويىنشا ماگيسترلەردى قوسۋ جوسپارلانىپ وتىر. قوعام مۇشەلەرىنە ۇلكەن ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. بۇكىل الەم قازاقستاندا ايەل عالىمدار بار ەكەنىن ءبىلۋى ءتيىس»، – دەدى پروفەسسور.
عالىم ايەلدەر قوعامىنىڭ بەس جىلدىعىنا ارنالعان فورۋمنىڭ ۇيىمداستىرىلۋىنا سۋلەيمان دەميرەل ۋنيۆەرسيتەتى مۋلتيديستسيپلينارلىق ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىنىڭ وكىلدەرى جايناگۇل دۇيسەبەكوۆا مەن رايحان ابناسىروۆا ەرەكشە ۇلەس قوستى.
«ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى قارجىلاندىراتىن گرانتتىق جوبا اياسىندا وقۋلىقتاردىڭ تىلىنە، ماتىننەن تىس اپپاراتىنا قويىلاتىن پسيحولينگۆيستيكالىق تالاپتار دەگەن ۇلكەن جوبامىز باستادىق. ول جوباعا ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتى، ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۇۋ مۇشەلەرى اتسالىسۋدا. جوبا اياسىندا پسيحولينگۆيستيكالىق مودەل جاسالىنىپ جاتىر. سونداي-اق وندا ۇلتتىق قۇندىلىقتارعا ارنالعان بولەك ءبولىم بار. قازاقستاننىڭ 30 وڭىرىندەگى ءارتۇرلى مەكتەپتەرگە بارىپ، وقۋلىقتاردى تاجىريبەدەن وتكىزدىك. ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بولاشاق ۇرپاقتىڭ بويىنا ءسىڭىرۋ جولىندا ءبىز جاس زەرتتەۋشىلەر رەتىندە جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنەمىز»، – دەدى مۋلتيديستسيپلينارلىق ءبىلىم بەرۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جاينگۇل دۇيسەبەكوۆا.
