بالالار جىلىنداعى زاماناۋي ءبىلىم بەرۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە ارنالعان العاشقى دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ بالالار يگىلىگىنە ارنالۋىنىڭ وزىندىك ءمانى بار.
ىبىراي ءالتىنساريننىڭ 180 جىلدىعىنا ارنالعان مەرەيتويلىق جوبا اياسىندا وتكەن جىلى نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى الەمدىك ءبىلىم بەرۋدىڭ باسىم باعىتتارى بويىنشا دوڭگەلەك ۇستەلدەر سەرياسىن ۇيىمداستىرعان بولاتىن. جاڭا ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىنداعى جاڭا پلاتفورمانىڭ وزەكتىلىگى پەداگوگتەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدا ونىڭ لوگيكالىق جالعاسىن ايقىندادى، دوڭگەلەك ۇستەلدەردىڭ ستاتيستيكاسى ءار اڭگىمەگە بارلىق وڭىرلەردەن مىڭنان استام پەداگوگ پەن ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ وكىلدەرىنىڭ قوسىلعانىن كورسەتتى.
بالالار جىلىنداعى ءبىرىنشى جيىننىڭ تاقىرىبى «وقۋشىلاردىڭ ءال-اۋقاتى: قولداۋ كورسەتەتىن مەكتەپ قاۋىمداستىقتارىن قۇرۋ» دەپ اتالدى جانە بۇگىنگى كۇنى كوپتەگەن ەلدەردە جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتقان جاھاندىق ءبىلىم بەرۋدىڭ ستراتەگيالىق باسىمدىعىمەن سايكەس كەلدى.
«نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دببۇ باسقارما ءتورايىمى كۇلاش ءشامشيدينوۆانىڭ «مەكتەپ – يگىلىك ورتاسى» بايانداماسىنداعى نەگىزگى پوستۋلات پەن ءپوزيتيۆتى اتاۋدىڭ سايكەس كەلۋى زاڭدىلىق. بالالاردىڭ ءال-اۋقاتى – وقىتۋدىڭ نەگىزى، قولداۋ كورسەتەتىن مەكتەپ قاۋىمداستىعى قانداي بولۋى كەرەك جانە ولار ءدال قازىر نەلىكتەن ماڭىزدى؟ وسى كۇردەلى سۇراقتارعا جاۋاپتار، سونداي-اق NIS الگوريتمدەرى مەن بالاعا قولايلى ورتا قۇرۋدىڭ وزىق تاجىريبەلەرى دوڭگەلەك ۇستەل قاتىسۋشىلارىنىڭ كاسىبي قورجىنىن تولىقتىردى.
تالدىقورعان قالاسىنداعى زياتكەرلىك مەكتەپ ديرەكتورى ۆيكتور سوسين ءوز ءسوزىن بالالاردىڭ ءال-اۋقاتىنا نازار اۋدارۋدى قامتيتىن حالىقارالىق مەكتەپ اككرەديتاتسياسىنىڭ جاڭا ستاندارتتارىنا جانە مەكتەپتە، وتباسىندا جانە قوعامدا بالاعا جايلى جاعداي جاساۋ بويىنشا جۇيەلى جۇمىستىڭ ناقتى مىسالدارىنا ارنادى.
ءبىلىم بەرۋ مەن دەنساۋلىق ۇعىمىن وقۋشىلاردىڭ ءال-اۋقاتى ءۇشىن قالاي بىرىكتىرۋگە بولادى؟ دەنساۋلىق پەن ءال-اۋقاتتىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندەگى ينتەگراتسياسى، ونىڭ ىشىندە دۇرىس تاماقتانۋ، دەنە بەلسەندىلىگى، پسيحيكالىق دەنساۋلىققا نەگىزدەلگەن دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ جاڭا پاراديگمالارىن يۋنەسكو-نىڭ جاھاندىق دەنساۋلىق جانە ءبىلىم بەرۋ كونسۋلدىعىنىڭ ديرەكتورى گۋف بۋيس تالدادى.
بۇۇ ەسىرتكى جانە قىلمىس جونىندەگى باسقارماسى حالىقارالىق كەڭەسشىسى، PhD دوكتورى، «تاتۋ وتباسى» جوباسى اياسىندا ۇزاق جىلدار بويى NIS-پەن ىنتىماقتاستىقتا قىزمەت ەتىپ جۇرگەن دەبورا اللەن (Deborah Allen) ءپوزيتيۆتى اتا-انا تاربيەسىن بالانىڭ ەموتسيونالدى جاعدايىنىڭ نەگىزگى فاكتورى رەتىندە انىقتادى.
ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى بالالار قۇقىعىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى ەسەنعازى يمانعاليەۆ قازاقستاندا بالالاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە ولاردىڭ ءال-اۋقاتىن باسقارۋ تەتىكتەرى، سونداي-اق تابىستى مەكتەپ قاۋىمداستىقتارىن قۇرۋ قۇرالدارى جۇمىس ىستەيتىنىن اتاپ ءوتتى. قازاقستاندىق بالالاردىڭ ءال-اۋقاتى يندەكسىنە 4 دومەن (باعىتتاردى), 56 ينديكاتور ۇسىنىلدى، ولار بالالاردىڭ لايىقتى ءومىر ساپاسى، ءبىلىم الۋ، دەنساۋلىق، ينفراقۇرىلىم، زورلىق-زومبىلىقتان قورعاۋ جانە الەۋمەتتەنۋ مۇمكىندىكتەرىنە قولجەتىمدىلىگىن قامتيدى. بالالار جىلى اياسىندا اتقارىلىپ جاتقان جانە جوسپارلانعان شارالاردىڭ بارلىعى دا ماڭىزدى ينديكاتورلارعا باعىتتالعان. ەلىمىزدە جالپى بالانىڭ ءال-اۋقاتىن قالىپتاستىرۋ ستراتەگياسىن جۇيەلى ءارى اۋقىمدى جۇزەگە اسىرۋ نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرىنەن باستالاتىنىن ەسەنعازى يمانعاليەۆ اتاپ كورسەتتى.
ەۋرازيالىق تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ادام قۇقىقتارىن، ينكليۋزيا جانە ازاماتتىق قوعامدى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى، «بولاشاق مەكتەبى» مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋدى رەفورمالاۋ قوعامدىق جوباسىنىڭ مودەراتورى حاليدا اجىعۇلوۆا دوڭگەلەك ۇستەل قاتىسۋشىلارىنىڭ نازارىن قولدايتىن جانە تابىستى مەكتەپ قاۋىمداستىعىن قۇرۋ ءۇشىن قاجەت وزگەرىستەرگە، سونداي-اق ەلىمىزدەگى بالالاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن، دەنساۋلىعىن جانە ءال-اۋقاتىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن قاجەتتى قوسىمشا شارالارعا اۋداردى.
ادىسكەر باقىتگۇل جانعازيەۆا ارىپتەستەرىنە اتىراۋ وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسى مەن «نازارباەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى» دببۇ-نىڭ قولايلى جانە قاۋىپسىز ءبىلىم بەرۋ ورتاسىن دامىتۋداعى ىنتىماقتاستىق جوبالارىن تانىستىردى.
ەلىمىزدىڭ پەداگوگتەرى ءۇشىن NIS قۇرعان كاسىبي الاڭداعى ءاربىر كەزدەسۋدىڭ مىندەتتى تۇردە جالعاسى بولادى. زياتكەرلىك مەكتەپتەردە زاماناۋي ءبىلىم بەرۋدەگى ەڭ وزەكتى جانە سۇرانىسقا يە باسىمدىقتاردىڭ ءبىرى رەتىندە وتاندىق مەكتەپتەردەگى بالالاردىڭ ءال-اۋقاتىن ەنگىزۋ بويىنشا جوبالاردىڭ تۇتاس سەرياسى جوسپارلانۋدا.
