قازاقستاننىڭ العاشقى تەاتر سۋرەتشىسى، حالىق شەبەرى ءلاتيپا قوجىقوۆانىڭ تۋعانىنا بيىل 125 جىل بولدى. وسىعان وراي قىزىلوردا كوركەمسۋرەت گالەرەياسىندا «قوجىقوۆتار قولتاڭباسى» اتتى كورمە اشىلدى.
كورمەنىڭ اشىلۋىنا الماتى قالاسىنان ءلاتيپا قوجىقوۆانىڭ نەمەرەسى ساۋلە قۇلاحمەتقىزى جانە ونەر يەسىنىڭ ارىپتەستەرى مەن شىعارماشىلىعىن زەرتتەۋشى عالىمدار قاتىستى.
وبلىس اكىمى قىرىمبەك كوشەرباەۆ قوجىقوۆتار ديناستياسى - كيەلى سىر توپىراعىنان شىققان ونەر الەمىنىڭ بيىك شىڭىن باعىندىرعان، سول ونەر ولكەسىندە قولتاڭباسى قالعان، قازاق مادەنيەتىندە ءوز ورنى بار ديناستيا ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
ءلاتيپا قوجىقوۆانىڭ جارى، اۋلەتتىڭ باسشىسى، قوڭىرقوجا قوجىقوۆ «قىرعىز» اتالىپ كەلگەن ۇلتتىڭ «قازاق» دەگەن تاريحي ءارى ناقتى اتاۋىن قالپىنا كەلتىرۋگە ءوز ۇلەسىن قوسقان عالىم.
ۇلدارى - قۇلاحمەت، قوجاحمەت، نۇراحمەت، سۇلتان-احمەت سىندى ون ساۋساعىنان ونەر تامعان ازاماتتار ۇلت ونەرىنىڭ تورىنەن ءوز ورىندارىن الدى. «قازاقتى الەمگە قازاق رەتىندە تانىتقان ەكى دۇنيە بار.
ونىڭ ءبىرى - مۇحتار اۋەزوۆتىڭ «اباي جولى» ەپوپەياسى بولسا، ەكىنشىسى، قازاق كينو ونەرىنىڭ تاريحىندا التىن ارىپپەن جازىلعان، الەمنىڭ 80-گە جۋىق ەلىندە كورسەتىلىپ، باعاسىن العان «قىز جىبەك» ءفيلمىنىڭ رەجيسسەرى، تەكتىنىڭ تۇياعى سۇلتان-احمەت قوجىقوۆ ەكەنى بارىمىزگە ايان. اۋلەتتىڭ اناسى، ءسان جانە قولدانبالى ونەر شەبەرى ءلاتيپا قوجىقوۆانىڭ قازاق قولونەرىنە قوسقان ۇلەسى ۇشان-تەڭىز.
ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جىلدارى مەملەكەتتىك تاپسىرىسپەن ءلاتيپا مۇڭايتپاسقىزىنىڭ قولىنان شىققان قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمى 1933-1945 جىلداردا اقش پرەزيدەنتى بولعان فرانكلين رۋزۆەلتكە سىيعا تارتىلعان.
قازىر ول اقش-تاعى رۋزۆەلت مۋزەيىندە ساقتاۋلى. سونداي-اق، ەجەلگى قازاق قولونەرى داستۇرىندە توقىلعان ساندىك بۇيىمدارى مەن ۇلتتىق كيىم ۇلگىلەرىن الماتىداعى ءا.قاستەەۆ اتىنداعى ونەر مۋزەيىنەن كورۋگە بولادى»، - دەدى ايماق باسشىسى.
ءلاتيپا قوجىقوۆانىڭ نەمەرەسى ساۋلە قۇلاحمەتقىزى اۋلەت ومىرىنەن ەستەلىكتەرىمەن ءبولىسىپ، العىس ايتتى. ودان كەيىن قوناقتار شەبەردىڭ 70 سۋرەتى قويىلعان كورمەمەن تانىستى.
سونداي-اق، بۇگىن «ءلاتيپا قوجىقوۆا جانە قازاقتىڭ ۇلتتىق سۋرەت ونەرى» اتتى عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيا وتكىزىلىپ، بەلىگىلى رەجيسسەر بولاتحان نۇسىپبەكوۆتىڭ قوجىقوۆتار اۋلەتىنىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا ارنالعان «تارلان» دەرەكتى ءفيلمىنىڭ تۇساۋى كەسىلدى.
_______________________________________________________________________________________________________________________
inform.kz
