Jańa oıynshyqtar áleýmettik jelilerde jıi atalyp, balalar arasynda ǵana emes, eresekter arasynda da tez tanymal boldy. Alaıda el arasynda túrli tústi oıynshyq týraly san túrli pikir qalyptasýda. Pop-ıt jáne sımpl-dımpl LGBT-ny nasıhattaı ma?
Bıylǵy jylǵy trendterdiń biri - bul jańa streske qarsy oıynshyqtar: pop-ıt, sımpl-dımpl jáne skvısh. Olardyń barlyǵy bir ýaqytta vırýs tárizdi jyldam tanymal boldy. Al áleýmettik jelilerde jańa trendterdi qalaı qoldanýǵa bolatyndyǵy týraly memder paıda boldy.
Ózge oıynshyqtardyń dáýreni toqtaǵanyna qaramastan, antıstressti oıynshyqtardyń tarıhy beseneden belgili. Iaǵnı, antıstressti oıynshyqtar buryn da boldy. Birneshe jyl buryn tanymal bolǵan spınnerlerdi eske alyńyz. Olar - stressten arylýǵa, alańdaýshylyqtan qutylyp, janyńyzdy tynyshtandyrýǵa kómektesedi. Nege? Biz bul suraqqa psıhologııalyq turǵydan jaýap berelik.
Pop-ıt jáne sımpl-dımpl degenimiz ne?
Oıynshyqtyń ataýy aǵylshyn tilinen aýdarǵanda «pop it» - «jar» (shardy jar degen sekildi) dep aýdarylady. Is júzinde, ol jarylǵysh qaǵazy sııaqty jumys isteıdi, tek siz ony qalaǵanyńyzsha «jaryp» shyǵara alasyz. Basqan kezde oıynshyqtyń jarty sharlary basqa jaqqa qaraı ıilip, ózine tán dybys shyǵarady, sodan keıin ony aýdaryp, oıyndy jalǵastyrýǵa bolady. Pop-ıtti endi «klassıkalyq» kempirqosaq, sheńber syndy, túrli-tústi gúlderge, júrekterge jáne tipti janýarlarǵa deıin ár túrli tústerde, pishinder men ólshemderde tabýǵa bolady.
Sımpl- dımpl dál pop-ıt sııaqty jumys isteıdi. Biraq ol ádette, kishigirim mólsherde jáne basqysh sharlardyń sanymen erekshelenedi.
Nelikten antıstress oıynshyqtar tynyshtandyrýǵa kómektesedi?
Adam balasy birnársege alańdaǵanda, boıynda qorqynysh sezimi uıalap, ózin qoıarǵa jer tappaı, typyrshyp, mazasyzdana bastaıdy. Dál sondaı mezette psıhologııalyq turǵydan alar bolsaq, adam óz denesine qatysty áreketter jasaı bastaıdy. Máselen ary-beri júrip, saýsaqtaryn qytyrlatýy múmkin. Osy jaǵdaıda antıstressti oıynshyqtar adamnyń qoly arqyly bar stressti, ýaıymdy shyǵarýǵa kómektesedi.
Jalpy alǵanda, stresske qarsy oıynshyqtar mazasyzdyqqa kómektesedi, sondyqtan olardy qolda ustaý mańyzdy. Mysaly, ózderińizben gúlsheten, qıyrshyq tas nemese uqsas zattardy alyńyz. Eger joǵary qorqynysh nemese mazasyzdyq bolsa, psıholog bir nárseni shaınaýdy nemese qolyńyzben oınaýdy usynady. Osylaısha siz óz deneńizdi basqara alatyndyǵyńyzdy sezinesiz.
Ár túrli antıstresstik oıynshyqtar stressqa qalaı áser etedi?
Stresske qarsy oıynshyqtardyń kóptegen túrleri bar, pop-ıt sońǵy shyqqan oıyndardyń biri. Olardyń keıbireýleri psıhoterapııanyń arnaıy túrlerinde de qoldanylady. Mysaly, kınestetıkalyq qum psıhoemoıonaldy fondy tegisteýge kómektesedi, alańdaýshylyqtyń jalpy deńgeıin tómendetedi, usaq motorıkany, zeıindi shoǵyrlandyrýdy damytady, esten shyqqan dúnıeni qaıta eske túsirýge kómektesedi.
Pop-ıtter jaǵdaıynda tús terapııasy da qosylǵan. Ashyq túster adamnyń psıhoemoıonaldy jaǵdaıyna da áser etedi. Bala nemese eresek adam tańdaıtyn reńkterge baılanysty.
Bul oıynshaqtar ózge orıentaııaly adamdardy nasıhattaı ma?
Osyǵan qatysty Tatarstan elinde pop-ıt oıynshyǵyn tekserýdi talap etken azamat Sársembaev:
«Men bul oıynshyqty bir jarym jyl buryn kórdim. Basynda men oǵan mán bermedim, sodan keıin oıladym: ony LGBT jalaýymen salystyryp kóreıinshi dep. Olar birdeı, aınymaıdy», - dedi.
Sonymen qatar, ol pop-ıttiń stressti jeńildetetinine senbeıdi. «Jaqsy, saýsaqtaryńyzben basasyz, sonda ne? Stressten aryldyq pa? Joq, bul qate nárse», - dedi Sársembaev. Ol pop-ıtti satýǵa tyıym salý kerek deıdi.
Bizdiń elimizde de bul oıynshyqqa qarsy shyqqan jandar barshylyq. Bloger Mereı Jolshy óziniń ınsta paraqshasynda bul oıynshyq LGBT-ny nasıhattaıdy dep qarsy oıyn bildirip birneshe oıynshyqty órtep jiberdi. Jelide bul vıdeo qyzý talqyǵa túsken bolatyn.
Pikirler ekige bólindi: "Mereı, bul oıynshyqtyń LGBT-ǵa qatysy ne?", "mıǵa syımaıtyn dúnıe", "durys, toqtatý kerek" deıdi halyq.
"Adyrna" ulttyq portaly
