Koreıada 35 myńǵa jýyq qazaqstandyq turyp jatyr degen boljam bar. Olardyń birazy týrıstik vızamen baryp qara jumysqa qalyp qoıǵandar. Koreıaǵa barsa aqshany kópirtip tabady degen ańyzǵa senip ah uryp qalǵandar aqıqatty aıta qoımaıdy.
Koreıada júrgen qazaqstandyqtardyń 90 paıyzy áıel qaýymy. Salystyryp aıtsaq, onda júrgen ózbek aǵaıyndardan Koreıaǵa nan tabýǵa taza er adamdar attansa, al biz jaqtan barǵandardyń basym bóligi áıel adamdar.
Shetel asqan názik jandylar jeńil jumys izdep ketken joq. Tańnan keshke deıin aıaǵynan tik turyp qara jumysqa jegiletinderin bilip ketti.
Er adam tabıǵatynan táýekelshil keledi. Al áıel adamǵa bóten elde quqyqsyz júrýge bel sheshý — nesıe quldyǵynan qutylamyn, balalarymnyń jyrtyǵyn túgendeımin degen analyq ınstınkten týǵan jankeshtilik. Sol Koreıaǵa ketken áıelderdiń ilýde shalýynda bolmasa, kóbisinde úıinde kútip otyrǵan jary joq. Bolsa tentirer me edi?
Byltyr, esin joǵaltqan áıeldiń Qazaqstanǵa qalaı qaıtaryn bilmeı Koreıanyń aeroportyn bir apta kezgeni týraly aqparat shyqty. Jas bosana salyp Koreıaǵa ketken. Bala-shaǵasyn asyraımyn dep ketip, baýyryndaǵy balasyn jatqa jaýtańdatqan áli qansha áıel bar.
Qaraǵandydan da az adam ketken joq. Bes balasyn týystaryna tastap, bir jarym jyldan soń zorǵa oralǵan, aǵylshyn tilinde sabaq beretin mamandyǵyn Koreıadaǵy daıashylyqqa aıyrbastaǵan aıdaı sulý qyzdar da bar.
Olardyń barlyǵynyń kútken úmiti aqtaldy ma?
Birinshiden alǵashqy jarty jyl laıyqty jumys izdeýmen ótedi. Eshkim jalaqysy joǵary jumys daıyndap otyrmaıdy. Bul jaqtaǵy deldaldardyń maqsaty aldap-sýlap qoıa berý. Ol jaqqa barý úshin de qolda mıllıondaǵan teńge bolý kerek, ony nesıege rásimdep ketedi. Barǵannan keıin ol aqshany tappaı taǵy qaıta almaıdy. Baratyn aqsha jumys taýyp beretin deldalǵa, týrıstik vıza rásimdeýge, on kúndik qonaqúı men baryp-qaıtý ushaq bıletine ketedi. Qonaqúı men qaıtatyn bılettiń aqshasy kúıip ketedi.
Qazaqstandyqtar Koreıaǵa tek týrıstik vızamen bara alady. Eńbek vızasy berilmeıdi. Al ózbekstandyqtar Koreıaǵa zańdy túrde, eńbek vızasymen barady, sol sebepti Koreıada erkin júredi, jalaqysy joǵary jumysqa turady. Qazaqstandyqtar tyǵylyp barǵandyqtan qolaıly jumysty kóp izdeıdi, qaladan qalaǵa kóship júredi, jalaqysy jaqsy bolsa, jumysy aýyr, jumysy jeńil bolsa tabysy mardymsyz.
Klımat syz bolǵandyqtan, jatyn oryn salqyn. Tamaqtan tarshylyq joq. Zańsyz mıgrantsyń dep eshkim muqatpaıdy. Bul elde árkim ózin qaýipsiz sezinedi. Izdeýshiń joq dep basynbaıdy, aqyńdy jemeıdi, teń qaraıdy. Halqy óte iltıpatty, kúlip júrip istetedi jumysty. Tek jumystary aýyr. Mıgranttar tańǵy besten keshki beske deıin tik turyp jumys isteıdi. Mundaı jumysqa kóp tózý múmkin emes. Sol sebepti basqa jumys izdeıdi. Basqa qala, basqa mekenge kóshedi. Tapqan aqsha úı jaldaýǵa, arasyndaǵy úzilisterde kún kórýge ketedi. Keıbiri tapqan aqshany tikeleı Qazaqstanǵa aýdara almaıdy. Bireýler arqyly salyp jiberedi, baltyry syzdasa dárigerge kórine almaıdy.
Ol jaqta halyqtyń ómir súrý jasy uzaq. Qyrqyljyń bolǵansha otbasyn qurmaıdy. 60-70-tegi qarııalar tańnan keshke deıin sharshamaı plantaııada ónim jınap júredi. Bizdikiler alpysynda qajyp otyrǵanda, ol jaqta ómir qyryqtan keıin bastalady desedi. Qarııa bolǵansha shaldyqpaı jumysqa jegilgen koreılikter mıgranttardy da ózderindeı kóredi. Mıgranttarǵa bos ýaqyt qaldyrmaıdy, jumystan bas kótertpeıdi. Mundaı júktemege kóbisi shydamaıdy. Sol sebepti olar jalaqysy joǵary jumysta da turaqtaı bermeıdi.
Koreıaǵa ketken qazaqstandyqtardyń josparyn indet kúl-talqan qyldy. Pandemııa ol eldegi bıznesti de daǵdarysqa ushyratty. Meıramhanalardyń tabysy azaıǵan. Plantaııa maýsymdyq jumys. Sáıkesinshe ondaǵy qazaqstandyqtardyń búgingi nápaqasy mardymsyz. Qaıtaıyn dese jınalǵan qarajat az ári aıyppul arqalaımyz ba degen qorqynysh bar. Jol qatynasy birde ashyq, birde jabyq.
Koreıadaǵy qazaqstandyqtarǵa Eńbek vızasy berilse, qurlyqtyń ar jaǵynda jáýteńdegen talaı taǵdyr otanyna oralar edi.
