«Aq jol» partııasy azyq-túlik ónimderiniń baǵasy máselesine alańdaýly. Tıisti depýtattyq saýaldy frakııa jetekshisi A.Perýashev búgin Májilistiń jalpy otyrysynda QR Premer-Mınıstriniń orynbasary R.V.Sklıarǵa joldady.
QR Premer-Mınıstriniń orynbasary
R.V. Sklıarǵa
Memlekettik organdardyń kartop pen sábiz sııaqty mańyzdy azyq-túlik ónimderiniń baǵasy máselesi boıynsha dármensizdigi halyqtyń eń az qamtamasyz etilgen toptaryna aýyr tııýde. Sondaı-aq el ekonomıkasynda otandyq óndirýshiler úshin shıkizat pen materıaldar baǵasyna qatysty da qıyn jaǵdaı oryn alýda.
Naýryz aıynan bastap «Aq jol» partııasynyń depýtattaryna otandyq kásiporyndar shıkizat pen materıaldar baǵasynyń kúrt ósýine baılanysty ótinishter kelip túsýde. Atap aıtqanda, bul problemany qurylys kompanııalary, mashına jasaý zaýyttary men metall óńdeý kásiporyndary óndiristi toqtatýǵa alyp keletin sheshilmeıtin problema retinde qarastyrýda.
31.03.2021 jyly jarııalanǵan depýtattyq saýalda bizdiń frakııa metall ılegi naryǵynda qalyptasqan jaǵdaıdy qarastyrýdy surady.
Máselen, búginde beıindi qubyrdyń quny tonnasyna 735 myń teńgeni quraıdy, al qurylys smetalarynda bıýdjetten ol 198 myń teńge, bolat elektrmen dánekerlengen qubyrlar boıynsha aǵymdaǵy quny 580 myń teńge, al smetada 172 myń teńge bólingen, ıaǵnı osy eki pozıııa boıynsha ǵana qymbattaý 280%-ǵa deıin kóterilgen.
Ortasha alǵanda, qurylysta materıaldardyń qymbattaýy 60%-ǵa, mashına jasaý men metall óńdeýde 80%-ǵa deıin jetedi. Osy oraıda, memlekettik satyp alý júıesindegi jobalyq-smetalyq qujattama 3 jyl boıy jumys isteıdi. Sondyqtan otandyq qaıta óńdeýshiler men qurylysshylardyń smetany qaıta esepteý týraly ótinishteri nátıjesiz bolyp qala beredi.
A.j. 31 naýryzdaǵy joǵaryda kórsetilgen saýalymyzǵa jaýap bere otyryp, Úkimet bul másele memlekettik organdardyń qaraýynda ekenin aıtyp, 25 maýsymǵa deıin jaýap berýge ýáde berdi.
Búgin 23 maýsym, biraq áli sheshim qabyldanǵan joq.
Memlekettik organdar nemese ulttyq kompanııalar úshin tapsyrystardy oryndaıtyn kásiporyndar olardy kelisimsharttyń baǵasy boıynsha obektıvti túrde oryndaı almaıtyn jaǵdaı qalyptasty. Al shartty oryndaýdan bas tartý nemese ony oryndamaý olardy josyqsyz ónim berýshiler tizimine engizýge jáne budan keıin memlekettik jáne korporatıvtik satyp alý naryǵyna qol jetkizýden aıyrýǵa ákep soǵady.
Biliktilik boıynsha elekten, baıqaýlar men tenderlerden ótken neǵurlym básekege qabiletti otandyq óndirýshiler olarǵa baılanysty emes jaǵdaılar boıynsha ekonomıkalyq aınalymnan shyǵyp qalatyny belgili boldy.
Sonymen qatar, materıaldardyń keıbir toptary boıynsha mundaı jaǵdaı naryqtyń konıýktýrasyna baılanysty ǵana emes, sonymen qatar memlekettik organdardyń yńǵaısyz áreketteri saldarynan da oryn aldy.
Aǵymdaǵy jyldyń 30 sáýirinde Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligi ement ımportyna tyıym saldy. Nátıjesinde keden organdary quny tólenip qoıǵan ement salynǵan kólikterdi keri qaıtardy, al ishki naryqta baǵa birden 35%-ǵa ósti. «Artyq qylamyz dep, tyrtyq qyldyq» degen osy shyǵar.
Básekelestikti qorǵaý jáne damytý agenttiginiń aqparaty boıynsha qurylys materıaldary baǵasynyń alypsatarlyq ósýi baıqalady. Osyǵan baılanysty qurylys materıaldary naryǵynyń sýbektilerine baǵany tómendetý qajettiligi týraly 26 habarlama jiberildi. Biraq nátıjeler kóz qýantarlyq emes.
Onyń ústine, «Aq jol» frakııasy baǵany buıryqtarmen emes, naryqtyq mehanızmdermen, eń aldymen – básekelestikti kúsheıtý arqyly tejeý kerek dep esepteıdi.
Atap aıtqanda, ement naryǵy úshin qurylys maýsymy qyzǵan kezde Indýstrııa jáne ınfraqurylymdyq damý mınıstrligine ımportqa tyıym salýdy dereý alyp tastaý, al qajet bolǵan jaǵdaıda otandyq zaýyttardyń múddelerin qorǵaý úshin tyıym salýdy básekelestikti boldyrmaıtyn emes, qoldaıtyn kedendik bajdarmen almastyrý talap etiledi. Mınıstrlik basshylyǵymen úsh apta buryn áńgimeleskenbiz. Sodan keıin BAQ tyıym salýdy joıý týraly habarlady, biraq mundaı buıryqtyń jobasy áli de kelisilýde. Qurylys úshin ár joǵalǵan aı jańa qarjylyq shyǵyndarǵa jáne alańnyń qymbattaýyna aınalatynyn umytpaý kerek.
Bizdiń memorgandarymyz ázirge metall prokatyna qatysty oılanyp júrgende, kórshi Reseı Úkimeti (osy ónimniń negizgi ımportyn jasaıtyn el) naryqty qanyqtyrý jáne óndirýshilerdiń sóz baılasýyn shekteý boıynsha shuǵyl sharalar qabyldaýda. BAQ-tyń habarlaýynsha, Federaldy monopolııaǵa qarsy qyzmet (FMQ) metall prokaty naryǵyndaǵy tergeý aıasynda úsh negizgi metall óndirýshige qarsy is qozǵady.
Sonymen qatar, memlekettik tapsyrysty oryndaýǵa qatysty óndirýshilerdi josparlanǵan quny boıynsha metall prokatymen qamtamasyz etý tapsyryldy.
Bizdiń pikirimizshe, bul Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaq sheńberindegi biryńǵaı ekonomıkalyq keńistik óziniń praktıkalyq paıdasyn kórneki túrde dáleldeýge tıis jaǵdaı.
EAEO-na múshe elderdiń óndirýshilerine memlekettik tapsyrys berý maqsatynda Ulttyq (ıaǵnı teń) rejımge kepildik berilgendikten, «Aq jol» parlamenttik frakııasy Saýda jáne ıntegraııa mınıstrliginen, sondaı-aq Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııadaǵy qazaqstandyq ókilderden qazaqstandyq memlekettik tapsyrys berýshilerge belgilengen baǵalar boıynsha metall prokatyn qamtamasyz etýde osyndaı qoldaý sharalaryn usyný týraly Reseı tarapymen kelissózderge shuǵyl kirisýdi talap etedi.
Budan basqa, ulttyq kompanııalar men «Samuryq-Qazyna» qorynyń mashına jasaý ónimine baǵa saıasatyn túzetý boıynsha a.j. 31 naýryzdaǵy bizdiń depýtattyq saýalymyzǵa jaýap berýdi jedeldetýdi suraımyz.
Qurmetpen,
«Aq jol» frakııasynyń depýtattary
