Kedendik odaq arqyly Qazaqstan Reseıdi barlyq tarapynan burynǵy SSSR kezindegideı asyrap otyr
Reseıge matalyp qaldyq, ol az bolǵandaı ózimizdiń urylarǵa taǵy da ońbaı tonaldyq.
Buryn dollar 150 teńgeniń kezinde Dýbaıdan salonnan 25 000$-ǵa sý jańa kólik alyp, keıin Iran arqyly parommen Aqtaýǵa kelgesin barlyq 'kedendeý' jumystaryna asyp ketse, 1500-2000$ tóleıtin edik.
Bylaı qarasań salyq taýardyń max 8%-in qurap tur. Logıkaǵa saı ıfr, al qazirgi salyq jobamen taýardyń 30-40%-in quraıtyn shyǵar. Tehnıkalyq sıpattaryna saı keıde odan da kóp bolýy múmkin (biletinder bolsa, naqty ıfrlardy kommentke jaza otyrar).
Keıin 2014 jyldary qalaı Reseı Ýkraınamen soǵysyp bastady bizde BÁRI aıaq astynan qymbatsyp shyǵa keldi. Dollar ketti sharyqtap. Oǵan qosa shet elderden keletin kóliktiń "rastamojka"-sy ushynyp shyqty da esesine Reseıden keletin kólikterdi rásimdeý arzansı qaldy. Oılap qarasań shet elderden (Reseıden basqa) keletin kólikterdiń rastamojkasyn qymbatsytýǵa túk negiz joq. Tranzıt sol baıaǵy tranzıt. Endi naryq aǵymyna saı salyq somasy sál-pál ósýi múmkin, biraq "ne do takoı stepenı, esje. K tomý je rossııskıı tazık s boltamı ne sravnıt, naprımer, s leksýsom ılı toıotoı".
Endi osynyń barlyǵyn kezdeısoqtyq dep oılaısyzdar ma, dostar? Orekemder bizdi ot dýshı schetchıkke otyrǵyzyp qoıǵan ǵoı. Qalaı bolǵanda da soǵys - óte qymbat is. Bireýdiń soǵysy úshin de biz tólep otyrmyz negizi...
Bizde ekonomıkalyq táýelsizdik bar ma ózi?
Dastan MYRZA,
Táýelsiz sarapshy
