Qazaqstan Pýtınniń «Jeńis paradyna» qatyspaıdy, bıyl. Qazaqstan áskerleri Máskeýde jyl saıyn ótetin «Jeńis sherýine» qatyspaıtynyn osyǵan deıin QR Qorǵanys mınıstrliginiń tárbıe jáne ıdeologııalyq jumys departamentiniń ókili Vıtalıı Adamovıch aıtqan edi. Endi bul aqparatty Qazaqstan Prezıdentiniń baspasóz hatshysy Berik Ýálı myrza rastap, málimdeme jasady.
«Prezıdenttiń Baspasóz qyzmetine BAQ ókilderinen Qasym-Jomart Toqaevtyń Máskeýdegi Jeńis kúnine arnalǵan paradqa qatysatyn-qatyspaıtynyn suraǵan saýaldar kelip túsip jatyr. Reseı tarapynan paradqa shaqyrý kelgen joq. Sondyqtan Memleket basshysynyń jumys kestesinde Máskeýge sapar josparlanbaǵan», - dep jazdy Berik Ýálı Facebook-te.
Taqyrypqa tuzdyq retinde aıta keteıik, osyǵan deıin Máskeýdiń Qyzyl alańynda ótetin áskerı paradqa Tájikstan prezıdenti Emomalı Rahman qatysatyny BAQ-ta jarııa bolǵan. Al Kremldiń baspasózi bıylǵy áskerı paradqa sheteldik delegaııalardy shaqyrý josparlanbaǵanyn aıtqan.
18 sáýirde Qazaqstannyń Qorǵanys mınıstrligi: «Qazaqstan áskerıleri Máskeýdegi paradqa barmaıdy», - dep málimdegen.
Sózbe-sóz: «Joq. Bıyl qazaqstandyq áskerıler Qyzyl alańdaǵy áskerı paradqa qatyspaıtyny áý, bastan belgili bolǵan. Byltyr, Jeńistiń 75 jyldyǵy atalyp ótilgende bizdiń áskerılerimiz baryp qatysqanyn bilesizder», - degen.
Iá, byltyr Máskeýdegi «Jeńis sherýi» karantındik shekteýlerge baılanysty óz ýaqytynan keshiktirilip, 24 maýsymda ótken. Oǵan Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev baryp qatysqan. Al bıyl dál 9 mamyr kúni Máskeý jyl saıynǵy «dástúrinen» jańylmaı, Qyzyl alańda alaýlatyp-jalaýlatyp, áskerı áleýetin álemge áıgilegensip, asqan pafospen, dóńgelek data bolmasa da áskerı sherý ótkizedi. Reseıdiń Qorǵanys mınıstri Sergeı Shoıgýdyń aıtýynsha, bıylǵy áskerı paradqa 12 myńnan astam sarbaz, 76 áskerı ushaq jáne 190-nan astam áskerı tehnıka túrleri qatysady.
Jalpy, Kreml ıdeologııasy úshin bul sherý – álemge aıbat shegýdiń eń ońtaıly tásili. Óndirisi ólimshi hálde. Batys pen AQSh sankııasynan ekonomıkasy eseńgiregen. Jalǵyz seneri – áskeri, áskerı óndirisi, qarý-jaraǵy. Sony saýdalaıdy. 9 mamyr saıyn Qyzyl alańǵa búkil áskerin ) shyǵaryp, «mine kórińder» deıdi. Bıyl da sol kórinis, sol jaǵdaı...
Bıyl Qazaqstan bıliginiń ókilderi de, Qazaqstan armııasynyń ókilderi de Máskeýge barmaıtyn boldy. Jeńis kúnine arnalǵan áskerı parad Qazaqstanda da ótkizilmeıdi. Qorǵanys mınıstrligi solaı dedi.
«Eldegi epıdemıologııalyq ahýaldyń órship turýyna baılanysty Otan qorǵaýshylar kúni men Jeńis kúnine arnalǵan áskerı parad ótkizý bıyl josparlabady. Dese de, garnızondarda eske alý sharalary sanıtarlyq-epıdemıologııalyq talaptardy saqtaı otyryp uıymdastyrylady», - dedi QR Qorǵanys mınıstrligi.
Máskeý jyl saıyn Jeńis paradyn ótkizip keledi
1945 jyly eń birinshi parad ótti. Onan soń 1965 jyly. Bul Máskeýde ótken ekinshi áskerı parad. Jeńistiń 20 jyldyǵyna arnalǵan. Oǵan Bolgarııa, Kýba, Vetnam qatarly 12 memlekettiń basshylary keldi. 1985 jyl. Arada qyryq jyl ótkende Máskeý úshinshi ret áskerı parad ótkizdi.
Osy ýaqytqa deıin Máskeý 30-ǵa jýyq áskerı sherý ótkizgen. Jeńistiń 60 jyldyǵy, 70 jyldyǵy sekildi dóńgelek datalarda ótken sherýge sheteldik basshylardy shaqyrý Kremldiń ádetine aınalǵan.
Máskeýdegi paradqa qatysý mindet pe?
2019 jyly Reseı prezıdenti Vladımır Pýtınniń orys baspasózine suhbat berip: «Eger bizdiń memleketaralyq qatynastarymyzdyń búgingi erekshelikterine baılanysty keıbir memleket basshylary kelmese, olar úshin bul úlken qatelik bolady dep oılaımyn», - dep ses kórsete sóılegenin umyta qoıǵan joqpyz...
Aıtpaqshy, ol jolǵy paradqa Pýtın komandasy 1 mıllıard rýbl aqsha jumsaǵanyn oppozıııalyq saıasatker Navalnyı aıtqan edi. Batystyq basylymdar Máskeýdiń mundaı sherýin «maqtanýǵa sebep qalmaǵanda óz-óziniń kóńilin jubatatyn jalǵyz kún», dep sıpattapty. Shyndyǵynda, otty qarýdyń túr-túrin Qyzyl alańda sappen tizip, áskerı parad ótkizý – Kreml ıdeologııasynyń buljymas dástúri, al Jeńis parady - ardagerlerge qurmetten buryn, Pýtın bıliginiń propagandasyna aınalǵan. Al oǵan arnaıy baryp qatysý mindet pe?..
Nurgeldi ÁBDIǴANIULY
"Adyrna" ulttyq portaly
