Qazaq eli óziniń tuǵyryn qalaǵan kezden bastap, túrli qıly zamandardy bastan keshirdi, qazaq degen azat elge bireýge táýeldi bolýy qıynǵa soqsa da, azattyqtyń sátin kútýdi toqtatqan emes.
Kereı men Jánibek handarymyz bizdiń halqymyzdy Ózbek handyǵynan jaý bolyp, qan tógý úshin emes, azat el bolý úshin keregemizdi bólip bólek shyǵardy. Alaıda qıly zaman myqty adamdardy, myqty adamdar beıbit zamandy qursa, beıbit zaman álsiz adamdardy týyp, álsiz adamdar qıly zamandy týdyratyny bárimizge málim. Qazaq eli Ózbek handyǵynan kórgen ozbyrlyqqa shydamaı, beıbit zaman quryp, azat el bolýǵa umtyldy jáne sondaı eldiń negizin qalap, týyn tigip ketti. Árıne, zaman ótken saıyn qıly da, beıbit te zamandar boldy. Osyndaı zamandardyń biri – Jońǵar shapqynshylyǵy edi. Azattyqty saqtap qalýǵa tyrysqan Ábilqaıyr Reseımen qarym-qatynas qurdy. Alaıda bul kelisim qazaqtyń yǵy-jyǵysyn shyǵaryp, naǵyz ozbyrlyqqa salatynyn eshkim bilmedi. Qanshama batyrlar qoı ústinde boztorǵaı jumyrtqalaǵan zamandy kórý úshin jandaryn qıdy. Keshegi Abylaıdyń nemeresi, sońǵy hanymyz Kenesary da óz ǵumyryn azattyq jolyndaǵy kúreske arnady.
Táýelsiz el bolý úshin bilektiń emes, aqyldyń, saıası sananyń ashyq bolýyn qalaǵan Alash qaıratkerlerimiz de atylyp jatty. Soǵysty, ashtyqty kórgen eldiń táýelsiz el bolýǵa degen úmitteri de úzile bastady. Biraq sol kezdegi jalyndy jastardyń rýhynyń arqasynda, órimdeı bolyp, qyrshyn ketken qyzdarymyz ben jigitterimizdiń tilekteri qarańǵydan kóz ashpaǵan halyqtyń júregine úmit uıalatty.
Mine, barlyq qazaq sonaý jyldar boıy ańsap, 1991 jyly qol jetkizgen táýelsizdigimizge bıyl 30 jyl tolyp otyr. Azattyqqp qol jetkizý qanshalyqty qıyn bolsa, ony saqtap qalý da, táýelsiz memleket retinde ómir súrip ketý de sonshalyqty qıyn. Osy 30 jylda Qazaqstanymyz óz basyna jeke táýelsiz el bolyp, basqa memleketterdi óziniń táýelsizdigin moıyndatýda kóptegen ister júrgizdi. Keńes Odaǵynyń qulap, qaramaǵynda bolǵan biraz memleketter táýelsizdigin alǵanda tentirep qaldy. Ásirese, saıasat pen ekonomıka jaǵy álsiz bolǵanyn barlyǵymyzda bilemiz. 15 shaqty memleketten turǵan úlken Odaqty táýelsizdik berip bólip tastaýy, úlken rezonansty týyndatty. Ár memleket óziniń ónimin shyǵarýda basqa memleketpen túbegeıli baılanysta ekenin uǵynǵannan keıin elimizdiń tuńǵysh prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev bul problemany sheshý úshin Táýelsiz Memleketter Dostastyǵy odaǵynyń negizin qalap, barlyq Táýelsiz memleketterdiń aıaqqa turýyna degen septigin tıgizdi. «Jumyla kótergen júk jeńil» demekshi, jumyla qurylǵan azat elderdiń tez aıaqqa turýy da osydan bolsa kerek.
Elbasymyz munymen ǵana shektelip qalmaı, elimizdiń konstıtýııasyn, ulttyq valıýtamyz ben rámizderimizdiń negizin qalady. Saıasatta damyǵan elder qataryna kirýde kóptegen jumystar jasady. Mysaly keshegi damyǵan 50 eldiń qataryna kirý úshin Qazaqstan- 2030 strategııasynan bastap, damyǵan 30 eldiń qataryna kirý úshin Qazaqstan -2050 syndy baǵdarlamalardy iske asyrdy. Osyndaı táýelsiz damyǵan el bar ekenin álemge pash etýden, Ekspo-2017 Bolashaq energııasyn usynǵan baǵdarlama da elimizdiń táýelsizdigin odan da myqty ete tústi. Alaıda jahandanýdyń da ózindik teris jaqtaryn bilgen Elbasymyz kóptiń biri bolyp ketpeı, qazaq degen atymyz ben qundylyqtarymzdy saqtap qalý úshin «Rýhanı jańǵyrý» baǵytyn usyndy. Osy baǵyttyń aıasynda kóptegen is-sharalar, tarıhı fılmder, kitap shyǵarý men oqýdan jarys syndy ister júzege asyryldy. Odan bólek qazirgi tańda elimizdiń Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev ekonomıka, saıasat salalarynan bólek mádenıetke, jiti, nazar aýdardy. Biz Turan Ýnıversıtetinde Týlekova Gýljan apaıymyzben Táýelsizdigimizdiń 30 jyldyq qarsańynda Túrkistan qalamyz Túrki eliniń Astanasy deńgeıine jetip, Qoja Ahmet Iassaýıdyń deńgeıin taldaı otyra, qazaq táýelsizdikti saqtap qalýda áli de kóp jumystar istelý qajet ekenin uǵyndyq. Alaıda sońǵy hanymyz Kenesarynyń bas súıegi elge qaıtarylmaq bolsa, qazaq elimizdiń deńgeıi kókke shyqpaq. Osyndaı jaqsy jańalyqtarmen qarsy alyp jatqan bul mereıtoıymyz Qazaq jurtynyń máńgi esinde qalatyny aıdan anyq. «Qoı ústinde boztorǵaı jumyrtqalaǵan zaman» degen osy shyǵar.
Bektýrova Farıza, Turan Ýnıversıtetiniń
«Jýrnalıstıka» fakýltetiniń 2-kýrs stýdenti.
