«Oraza ūstap, ai boiy susyz jüru - koronavirus jūqtyryp alu qaupın arttyrady» - maman

Oraza koronavirus jūqtyruymyzǧa äser ete me? Medisina salasynyŋ mäselesın köterıp jürgen maman Serık Mūrathan osy taqyryp töŋıregınde öz facebook paraqşasynda post jazady, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.  «Epidemiologiialyq jaǧdai barǧan saiyn küşeiıp barady. Būl biylǧy jaǧdai ötken jylǧy karantin mezgılmen ūqsamaidy. «Adam üş künnen soŋ körge de üirenedı!» degendei jūrt bärıne üirenıp barady. Sonyŋ ışınde ölımge de... Kovid-19 adamǧa qalai äser etedı? Osy jaily ötken jyly ondaǧan post jazdym. Endı biyl ony qaitalap otyrǧym kelmeidı. Bıraq tömendegı bırneşe jaǧdaidy qaitalap eske salǧym keledı. Bırınşı: «Pnevmoniiadan öldı!»dep jürgender sol kovid-19 den ölgen adamdar. Dünie jüzınde Qazaqstannan basqa el arnauly bölek statusy bar epidemiologiia jariialaǧan joq. Kovid-19 qandaǧy qyzyl qan kletkaǧa şabuyl jasap, adam denesınde ottegı tasymaldauǧa kedergı jasap, ottegı tapşylyǧyn tudyrady. Soǧan adam organizmı qarsy küres jasap, ottegı jetıspeuşılıgın eŋseru üşın qanda leikosity köbeiedı. Qan şamadan tys qoiulana bastaidy. Al ökpedegı ottegın ökpe betındegı ūqsaq kapilliar arqyly sıŋırıp, ottegı alatyn jüie, qan qoiulanu kesırınen ökpe betındegı ūqsaq kapilliarda qan ūiyp ainalys toqtaidy. Osy kezde adamdarda tūnşyǧu, entıgu paida bolady. Mi ottegı jetıspeuşılıgın eŋseru üşın üstı-üstınde komanda beredı... Sol kezde adam odan ärı qarai küşpen tynys ala bastaidy. Alaida ottegı tasymaldau kapilliar qan tamyrynda ainalys joq bolǧandyqtan odan ärı qarai qiyndaidy. Osy kezde oǧan kömek beru üşın därıger nauqastarǧa apparat İVL qosyp, ottegı konsentrasiiasyn köbeituge tyrsady... Ainalaiyn-au, 100% ottegımen tynys alyp, jasandy jeldetu apparattarymen jeldep jatsaŋ da tūnşyǧa beresıŋ. Öitkenı ökpedegı ūsaq kapilliar qan tamyrlar ısten şyqsa, ökpeŋe ottegı barǧany ne kerek? Aiaǧynda ottegı jetpei ölesıŋ sarǧaiyp...», - deidı medisina salasynyŋ mamany Serık Mūrathan. Mamannyŋ aituynşa, pnevmoniianyŋ äsırese qany qoiu adamdar üşın qauıptı bolyp otyr. «Ekınşı su az tūtynu, qan mailasu, qannyŋ qūramynda sahar iaǧnii qant köp boluy,(saharnyi diabet), büirek jetkılıksızdık auruy bärı-bärı qauıptı zonada tūrǧan adamdar. Öitkenı būlarda qan qoiu. Qan qoiulyq ol aiaǧy joǧary bırınşı aitqan jaǧdaiǧa alyp keledı. Joǧarǧy bırınşı jaǧdai tuyndaǧanda jüregınde qiyndyq bar adamdar aldymen ketedı. Mida öte ūsaq qan tamyrlar ornalasqan. Kovidsyz aq köp qazaq miyna qan ūiudan ketedı. Kovid ony tıptı tezdetıp tüsedı... Üşınşı, köktem - immunitet azaiyp, ärtürlı mausymdyq jūqpaly aurular köbeietın şaq. Qazaqstan köptegen jerınde qūrǧaq, aŋyzǧaq jel bolady. Adamnyŋ özı ter arqyly köp susyzdanady... Osyndai virus tarap jatqan kezde, jane ol virus qan qoiulanǧan jaǧdaida qauıptı bolyp tūrǧan kezde oraza ūstap, ai boiy susyzdanyp, qandy qoiulatu -  kovid-19 jūqtyryp alu qaupın küşeitedı. Ol kezde saǧan eşkım kömektespeidı», - dep atap ötken jazba avtory.