Qazaqstanda jyl saıyn asyrap alynǵan balalardyń 20%-ǵa jýyǵy balalar úılerine qaıtarylady. Sebebi qarapaıym. Asyrap alýshy ata-analar olardyń qıyn minezin alǵa tartyp, tárbıeleýdi jalǵastyrýdan bas tartady. Óz kezeginde mundaı balalardyń jartysy basqa otbasylarǵa jaqsy sińisip ketedi. Bul arada joǵarydaǵylar jetimderdiń sany azaıyp, olardy asyraý jaǵdaılary jaqsarǵanyn aıtady. Is júzinde jaǵdaı qýantarlyq emes. Bul týraly Stan.kz aqparat agenttigi "Astana" arnasyna silteme jasap habarlaıdy.
Saltanat Sıpatılova óziniń jıenderin asyrap alýǵa májbúr boldy. Olardyń anasy ishimdikke salynyp ketken. Saltanattyń balalardy qolyna alǵanyna eki jyl bolǵan.
"Bizdiń balalar balalar úıinde bolmady, biraq qıyn jaǵdaıda ómir súrdi. Árdaıym jaqsy tamaqtana bermeıdi, kıinbeıdi. Onyń ústine anasy anadaı kúıde boldy, qamqorlyq, súıispenshilik qoldaý bolmady. Sondyqtan, olar ózderin balalar úıinen jaqsy sezindi dep oılamaımyn. Munda biz otbasy basqasha bolýy múmkin ekenin kórsettik. Eshqandaı aıqaı-shýsyz, balaǵattaý, ashýlanshaqtyq pen ishimdik joq", - dedi Pavlodar qalasynyń turǵyny Saltanat Sıpatılova.
Jyl saıyn myńǵa jýyq ata-ana osyndaı batyl qadamǵa barady. Biraq, qansha kúsh salǵanymen, asyrap alǵan balamen ortaq til tabý báriniń qolynan kele bermeıdi. Ol otbasynan uzaq bolǵan saıyn, ádettegi ómir saltyna úırený soǵurlym qıyn bolady. Balalar úıindegi tárbıeniń izi máńgi qalady.
"Bala mekemede neǵurlym uzaq tursa, jaraqat soǵurlym kúshti bolady. Sebebi bala týǵannan bastap sol jerde bolýy múmkin. Ol otbasyndaǵy sábıdiń basynan keshetin nárseni bastan keshirmeıdi. Barlyq múmkindikter, materıaldyq-tehnıkalyq bazaǵa qaramastan, árbir jeke balanyń jaqyn eresek adamy bolmaıdy. Munyń bári balanyń jaraqattanýyna áser etedi", - dedi "Ana úıi" bala asyrap alý jónindegi ulttyq agenttik" QQ jobasynyń jetekshisi Lázzat Júsipova.
Barlyq qıyndyqtardy jeńe almaǵandar balalardan bas tartady. Tárbıelenýshiler qajet emes ónim sııaqty qaıtadan balalar úıine oralady. Bul eldegi bala asyrap alǵan balalardyń 20%-na teń. Osy jaǵdaıda balanyń alǵan jaraqatyn eshnársemen salystyrýǵa bolmaıdy. Mysaly, Qostanaı oblysynda eki apaly-sińlili 10 jyl ishinde 7 mekemeni jáne 2 otbasyn aýystyrǵan. Al Shymkentte 17 jasar bozbala balalar úıine oraldy. Ony bir jarym jasynda asyrap alǵan.
"Almaty oblysynda 6 jasar balany alyp ketti. Ol balanyń urlyq jasap, aldaıtynyna, mektepten qashatynyna shaǵymdandy. Biz oǵan únemi usynystar berip otyrdyq. Ol olardy oryndamady. Sodan keıin biz balany alý týraly bastama kóterdik. Birneshe aptadan keıin oǵan jańa tolyqqandy otbasyn taptyq. Ol qazir sol jerde jaqsy beıimdelip jatyr. Otbasy bul balanyń qutqarýshy taıaqshasy bolyp shyqty.
Qazaqstanda mundaı jaǵdaılardyń sanyn azaıtý úshin barlyq úmitkerler asyrap alýshy ata-analar mektebinen ótýge mindetteldi. Kýrstarda bolashaq asyrap alýshylarǵa olardy ne kútip turǵanyn aıtady. Osyndaı daıyndyqtan keıin tilek bildirýshilerdiń shamamen úshten biri bas tartady.
"Adamdy daıyndaý kerek. Ókinishke qaraı, bizde qaıtarýlar boldy. Bul bala úshin eki ese stress jáne soqqy. Sondyqtan zańnamalyq tujyrymdamany engizdik. Ata-ana bolmas buryn, asyrap alýshy ata-analar mektebinen ótýińiz kerek, óıtkeni olar kómekshi. Zańdy, psıhologııalyq, pedagogıkalyq turǵydan", - dedi QR BǴM Balalar quqyǵyn qorǵaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary Dýlat Jekebaev.
Jalpy, qazir balalar úıinde 4 myńnan astam tárbıelenýshi bar. El aýqymynda bul kórsetkish sonshalyqty úlken emes. Ásirese, on jyl buryn olardyń sany úsh ese kóp bolǵanyn eskersek.
Aıta keterligi, jeti jastan asqandar balalardyń 90%-yn quraıdy. Bul degenimiz, olar eshqashan óz otbasylaryn taba almaıdy.
