10-15 million tūrǧyny bar Stambul, Niu-İork, Tokio, Mehiko syndy qalalarmen salystyrǧanda bızdıŋ eŋ ülken qalamyz Almatyda 2 mln halyq tūrady. Astana men Şymkentte 1 mln tūrǧyn bar. Älemdık deŋgeide alsaŋ bärı şaǧyn qalalar. Endı osy şaǧyn qaladan ülken problema şyǧyp jatyr. Jazyq jerde ornalasqan Şymkentten üi saluǧa jer tappai ippodromǧa tırelıp tūrmyz.
Jalpy alǧanda Qazaqstanda jerdıŋ jetkılıktı ekenı, mäselenı şeşuge de bolatyny tüsınıktı ǧoi. Liuksemburg sekıldı şaǧyn el bolsaq ony da aitaiyq halyqqa. Bylai tartsaq Özbekstan şekarasyna, olai tartsaq Qyrǧyzstanǧa ötıp ketkelı tūrmyz. Jer tar qazaqta degendı de keltıreiık.
Negızı Şymkent million tūrǧyny bar qala bolady degende bırneşe audannyŋ jerlerı auyldarymen qosa qala territoriiasyna qosyldy. Solai qala halqynyŋ sany da millionǧa jettı. Būrynǧy eskı qala men jaŋa qosylǧan territoriianyŋ bärıne üi salyp tastamaǧanymyz da anyq. Qalaǧa qosylǧan eskısı bar, jaŋasy bar keŋ jerden "BI group" kompaniiasynyŋ 5-10 üiıne jer tappai tūrmyz ǧoi endı.
Menıŋşe bız körşı Özbekstannan ülgı aluymyz kerek būl mäselede. Taşkent, Būhara, Samarqand ne üşın tarihi qala bolyp kelgenı sol eldıŋ qalanyŋ tarihi qūndylyǧyn joǧaltpaityn, joqtan bar jasaityn mentalitetı men bolmysynda jatyr. Ejelden otyryqşy halyq. Qalanyŋ qadırın, tarihi oryndarynyŋ qūndylyǧyn tüsınetın ūǧym bar.
Bız endı kışkene dalaqbailaumyz. Dala tüsınıgımız bar. Tarih basqasyna qaramai bärın qiratyp tastaimyz. Sürıp tastap jaŋadan bastaimyz. Ärtürlı toptyŋ müddelerı joǧary oinap ketedı. Nesın jasyramyz. Sondaimyz ǧoi negızı. Būl är saladan körınedı.
Jalpy qalanyŋ tarihi oryndarynyŋ bırı bolǧan ippodromdy qala syrtyna şyǧarsaq ta ornyna qūndylyǧyn joǧaltpaityn, Şymkenttıŋ tarihi oryndarynyŋ bırı bolyp qalatyn dünie retınde oilastyrylyp, jaŋartylyp, basqa kreativtı şeşımı şyǧuy kerek. Erteŋ jyl ötken saiyn onyŋ qūndylyǧy artyp, qalanyŋ körnekı oryndardyŋ bırıne ainalady. Al, biık üiler saludyŋ şeşımın tabuǧa bolady dep oilaimyn. Şymkent Sitiden bastap būrynǧy Sovetskii auylyna deiın qanşama jer bos jatyr. Qalaǧa Sairam audanynan qosylǧan jer de jetkılıktı. Köp qoi şeşımı. Mäsele qūrylys kompaniiasy men müddelı adamdardyŋ yqpalynda bolyp tūr ǧoi. Ony da bärımız bılıp otyrmyz.
Esı dūrys el bolsaq jergılıktı halyqty tyŋdau qajet. Sebebı sol qalada tūratyn da, qalatyn da jergılıktı halyq. Tarih qūndylyǧyn joǧaltpai, qalanyŋ körnekı orny retınde tarih bolyp qaluy tiıs. Köreiık qala basşylyǧy, aty-jönı belgılı azamattar, müddelı adamdar ne şeşer eken? Kımdı tyŋdar eken? Bärınıŋ aty-jönın el tanidy ǧoi negızı. Mäsele dūrys şeşılmese kımnıŋ ıstegenı de, qoldauşylarynyŋ da şyqqan tegı, aty-jönı halyqqa belgılı degendei.
Basqa materialdar
Adyrna.kz ūlttyq portalynyŋ maŋyzdy aqparattaryna jazylu
Soŋǧy jaŋalyqtar turaly habardar bolyŋyz