Qazaq teatrynyŋ altyn ordasy – önerdegı qonar tūǧyrym, şyǧar törım, menıŋ süiıktı teatrymnyŋ 95 jyldyǧy! Däl osy 95 jyldyǧynda M.Äuezov atyndaǧy teatr ūlttyq märtebege ie bolyp qosqabat quanyş qatar keldı.
Teatr bır künde qūrylǧan joq, oǧan teatr tarihynyŋ tūtqasy bolǧan bırneşe buyn ökılınıŋ maŋdai terı tögıldı, kielı sahnasynda ızı qaldy, keregesıne ünı sıŋdı. Ūlttyq teatr degende Jūmat Şaninnen bastalatyn ötken ǧasyrdyŋ önerdegı ūlylary, maǧan deiıngı önerdıŋ öz ökılderı - kielı şaŋyraqtyŋ qasiettı qara şaldary, bekzat bolmystyŋ ielerı, abyzdary, menıŋ aldymdaǧy aǧa buyn - aqsaqaldarym, apalarym eske tüstı. Özım erkelegen aǧalarymdy eljırei eske aldym, nesıne jasyram, saǧynyppyn olardy... «Atamekende» şapanyna qazaqtyŋ keŋ dalasyn «orap alyp» qazaq qariiasynyŋ kesek bolmysyn bır özı körsetken Elubai aǧa Ömırzaqov, «Ötelmegen paryzda» dastarqandaǧy nannyŋ qiqymyn äuelı asyqpai jinap, sodan keiın asqan bır ūqyptylyqpen auzyna salatyn Änuar aǧa Moldabekov... Teatry qasynda joq, Äuezov teatryna jete almaǧan körermenge kino arqyly tanys bolǧan ystyq beinelerdıŋ eske tüskenı ǧoi. Qalyŋ körermenıne «Abai osyndai-aq bolar» degızıp, Mūhtar Äuezovtei zaŋǧar jazuşynyŋ rizaşylyǧyn alǧan Qalibek Quanyşbaev, teatr dese janyn berıp kinoǧa tüsıp jürgen jerınen: «Menıŋ spektaklım bar», – dep üş kün būryn anau Narynqoldan berı qarai jaiau tartyp ketetın Serälı Qojamqūlov aǧalardyŋ önerge degen jankeştılıgı qazaqtyŋ esınen şyǧa ma? Qasietıŋnen ainalaiyn qara şaldardyŋ bırlı-jarymyn ǧana mysalǧa keltırgenım būl! Bärınıŋ esımın tızıp şyǧu mümkın emes, dese de... Önerge barynşa adal bolyp ötken Biken apa Rimova, bır auyz orysşasyz-aq orman-orysty auzyna qaratqan Säbira apa Maiqanova, şyndyqty tılıp tūryp betke aitatyn özımnıŋ aiauly ūstazym Şolpan apa, «balaqai-balaqai» deitınımen-aq asa bır erekşelenıp, Batystyŋ mädenietın boiyna sıŋırgen Hadişa apa, ǧasyr jasaǧan teatr anasynyŋ bırı – Habiba äje, «teatrdyŋ Qaragözı» atalyp ketken Zämzagül apai, teatrdyŋ jürısınen jaŋylmaǧan qos jorǧasy qazaqtyŋ Ydyrysy men Faridasy... Olardyŋ ärqaisysy etken eŋbegımen, qazaqy bolmysymen, körsetken önegesımen «ūlt», «qazaq» degen ūǧymdy sanaǧa myqtap şegelep ketkenderın tüsındım. «Menıŋ ūlttyq teatrym», – dep ışımnen san märte aitqanymda bız osy kısılerdıŋ amanatyna adal bola aldyq pa degen sūraq janymdy syzdatyp ötkenın qalai jasyram. Öner adamynyŋ näzık jüregıne bärı syia bere me özı... Ötkenımdı şolsam «Mämbetov däuırı» atanǧan 60-90 jyldar aralyǧyna ertegıdegı ūşatyn kılemge ie bolǧandai äp-sätte jetem. Jetem de Äz-aǧamnyŋ kezınde jūmysqa qabyldanǧanyma quanam, aldymdaǧy ūlylardyŋ sarqytyn ışken ülken buyn aǧa-apalarymnyŋ jūmsaǧanyna mäz bolyp, tılalǧyş baladai aldynan qiia ötpei köŋılın tabuǧa tyrysqan künderımnen ön boiyma jylylyq taraitynyn sezem. Soǧan mäz bolam. Sol aiauly aǧa-apalarymnyŋ oiynyna sahna syrtynan yqylastana qarap, talai tamsanǧan sätım eske tüsedı. Būl künde şetelde tūruǧa mäjbür bolǧan Bolat Atabaevtyŋ maǧan renjıp küiıp-pısken sätterı, jūmystan şyǧyp qalmasyn degen janaşyrlyǧymen kışkentai ǧana epizodpen sahnaǧa şyqqany, Bolat aǧamnyŋ qaitsem köŋılınen şyǧam, qaitsem riza etem, qaitıp quanta alam dep alasūrǧan künderım, özım bükıl spektaklınde oinaǧan rejisserımızdıŋ bırı – Äubäkır Rahimovtıŋ jastarǧa degen qamqorlyǧyn qalai ūmytarsyŋ. Akterlıgı bır töbe, rejisserlıgı bır töbe Orazhan aǧa Kenebaevtyŋ Qojanasyry qazaqtyŋ mūŋyn sahnadan aitqyzyp, joǧaltqanymdy ızdetıp kele jatqany körermen de jaqsy bıledı.
Sondai-aq Qairat Sügırbektei talantty rejisserdıŋ, özımnen kışılerdıŋ – önerdegı ärıptester Şalqardai bauyrym men Nazdai aiauly qaryndasymnyŋ erte ketıp qalǧany nege mūŋaitpasyn...Erkelete otyryp jūmsaǧan, aqylyn aitqan, dos sanaǧan, syr aqtarǧan, özımsıngen aldymdaǧy altyndai aǧa-apalaryma ını bola alǧanymmen özımnen kışılerge qamqor aǧa, adal dos bola aldym ba? Ülken buyn men aǧa buynnan alǧan taǧylymdy özımnen keiıngı tolqyn – bala buyn kerek qyla ma? Aiauly önerdıŋ näzık «jaratylysyn» özgenıŋ jüregıne jetkızem dep jürıp öz jüregın jaralaityny däl bügıngı künde sirek şyǧar, al jūdyryqtai jüregın jaryp alǧany qanşama... Ömırden ozǧan ardaqty teatr akterlerınıŋ beinesı bır sät köz aldymda kölbeŋdep, endı bır sätte janymnan jylystap ötıp jatyr, ötıp jatyr... Özınıŋ Tastanyndai sertıne adal Änuar, keŋ bolsam kem bolmaitynymdy sät saiyn aityp özımsıne jūmsaityn darqan köŋıl Uaiys, eşqaşan düniege qūmartpaǧan jany sūlu häm qarapaiym, jasy ülken bola tūra maǧan: «Starik», – dep jüretın Meiırman aǧalarym, olardyŋ qatarynan ajyratuǧa kelmeitın Toqsyn men Qūdaibergen aǧalarym... Qazaqstan men Qaraqalpaqstannyŋ önerın tel emıp, ekı ūlttyŋ mädenietıne eŋbegı sıŋgen Jūmabai Medetbaevtai, aŋqaulyǧy bükıl teatrǧa belgılı Qabdoş Süleimenovtei qazaqqa belgılı akterlerdıŋ şetınen eske tüskenı-ai! Bärınıŋ aruaǧy razy bolsyn! 95 jyldyq tarihy bar qara şaŋyraǧymnyŋ altyn uyǧyna ainalǧan Säbit Orazbai bas bolǧan Asanälı, Tūŋǧyşbai, Esmūhan, Töleubek, Şoŋmūrat, Aidos, Omar, Bauyrjan aǧalarym men Nüketai Myşbaeva bastaǧan Torǧyn, Saliha, Şämşagül, Baian Raşida, Rahilia, Ǧaziza, Şaiza apalarym, qazaq önerınıŋ qyz Jıbegı men Tölegenıne ainalǧan marqūm Qūman aǧamnyŋ jany jannatta bolsyn, aqqudy syŋarynan qalai bölem, Meruert apamdy Qūman aǧamsyz qalai bölek aitam... Astana teatrynyŋ aqsaqaly atanyp jürgen taǧy bır ūstazym Tılektes aǧam Meiramov, Asqar Toqpanovtai teatr dese ışer asyn jerge qoiar ūlaǧatty ūstazdyŋ aldyn körgen, Toqpanovtyŋ toqpaǧyna şydaǧan önerdegı bauyrlarym men zamandastarym, qaryndastarym, mereilı merekelerıŋızben! Sonymen qatar Al az uaqytta ekı bırdei halyq teatryn aşyp auyz toltyrarlyqtai jetıstıkke jetıp ülgergen jäne auyl adamdarynyŋ yqylasyna bölengen qymbatty menıŋ Asqar Naimantaev qūrdasym da kezınde bızdıŋ teatrda ıstegenın, Äzırbaijan aǧanyŋ erekşe jaqsy körgen akterınıŋ bırı ekenın qazırgı jastar bılmeuı mümkın. Qūrdasymdy da jetken jetıstıgımen bügıngı mereitoida arnaiy qūttyqtaǧym keledı. Ūlttyq teatrymyzdyŋ är akterıne bekzat önerdı kırşıksız qalpynda saqtap, ruhy tırılermen bırge jasaityn alyptardyŋ amanatyna adal bolaiyq, ūlttyq sahna önerınıŋ mereiın ösıre bereiık degım keledı. Mereke qūtty bolsyn!
QR Eŋbek sıŋırgen ärtısı,
«Daryn» syilyǧynyŋ laureaty,
