"Bek Eir" äue kompaniiasy halyqaralyq reisterdı oryndauǧa sertifikaty joq bola tūra şeteldık reisterge zaŋsyz qyzmet körsetken. Būl turaly «Adyrna» ūlttyq portaly QR İndustriia jäne infraqūrylymdyq damu ministrlıgınıŋ resmi saityna sılteme jasai otyryp habarlaidy.
27 jeltoqsanda "Bek Eir" äue kompaniiasynyŋ Fokker-100 UP–F1007 äue kemesı apatyna bır jyl toldy. Äue apatynan 12 adam qaza tapqan edı. Atalǧan aviasiialyq oqiǧanyŋ tergeu komissiiasy jūmysyn jalǧastyruda.Äue kemesı apatynan keiın QR Prezidentı Qasym-Jomart Toqaevtyŋ tapsyrmasyna säikes QR İİDM Azamattyq aviasiia komitetı "Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgı" AQ-men bırlesıp Qazaqstannyŋ barlyq aviakompaniialarynyŋ qyzmetıne jospardan tys audit jürgızdı. Osy oqiǧany tergeude bızdıŋ elımızge Ūlybritaniianyŋ Azamattyq aviasiia agenttıgı (UK CAA), Europalyq komissiia men Ūşu qauıpsızdıgı jönındegı Europalyq aviasiialyq agenttıgı (EASA) belsendı qoldau körsettı. Olar "Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgı" AQ-nyŋ damuyna qoldau körsetudı jalǧastyruda. Eŋ aldymen, Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgınıŋ mamandary Britandyq retteuşınıŋ inspektorlarymen bırlesıp, "Bek Eir" äue kompaniiasyna tolyq audit jürgızdı.
Ūşu qauıpsızdıgındegı bırqatar eleulı būzuşylyqtardan basqa, tekseru barysynda "Bek Eir" äue kompaniiasy halyqaralyq reisterdı oryndauǧa sertifikaty joq bola tūra, äue kompaniia Auǧanstan men Afrika elderındegı reisterge zaŋsyz qyzmet körsetkenı anyqtaldy. Işkı tergeu bes aiǧa sozyldy, sodan keiın ıs QR Işkı ıster ministrlıgınıŋ tergeuşılerıne berıldı. Tergeu jalǧasuda.Sondai-aq, audit aiasynda būryn "Bek Eir" äue kompaniiasyn teksergen ekı aviasiialyq äkımşılık inspektoryna qatysty ışkı tergeu jürgızıldı. İnspektorlardyŋ äreketterı orynsyz dep tanylǧandyqtan, olar qyzmetınen bosatyldy. Qazaqstannyŋ barlyq äuekompaniialarynyŋ jappai jospardan tys auditınıŋ nätijelerı Jolauşylar men jük äue kemelerıne berılgen lisenziialardy tekseru paidalanu merzımıne bailanysty joǧary qauıp töndıretın ūşaqtardyŋ tızımınen bastaldy. Tehnikalyq jaǧdaiy men ūşuǧa jaramdylyǧyna audit, qūjattardyŋ tekserıluımen barlyq prosesterdıŋ sapasyna baqylau jürgızıldı. Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgı barlyǧy 331 inspeksiia ötkızdı. Kelesı jyly audit aviakompaniialardaǧy, äuejailardaǧy jäne aeronavigasiia ūiymdaryndaǧy qauıpsızdıktı basqaru jüiesıne nazar audara otyryp jalǧastyrylatyn bolady. Audit barysynda 2400-ge juyq būzuşylyq anyqtaldy. Olardyŋ köpşılıgı ūsaq būzuşylyqtar bolyp tabylady. Bıraq ekınşı jäne üşınşı deŋgeidegı qorǧanys şaralary retınde ūşu qauıpsızdıgın qamtamasyz etu üşın maŋyzdy. Köptegen būzuşylyqtardyŋ anyqtaluy jūmysqa tartylǧan aviasiia inspektorlarynyŋ sanyna, sondai-aq Britandyq retteuşı men Ūşu qauıpsızdıgı jönındegı Europalyq aviasiialyq agenttıgı ötkızgen oqytu nätijelerı boiynşa olardyŋ bılıktılıgın arttyrumen tıkelei bailanysty ekenın atap ötu qajet. (Bügıngı künı aviasiialyq äkımşılıktıŋ ştat sany 142 qyzmetkerdı qūraidy, onyŋ 79 - y inspektorlyq qūram). Jappai audit barysynda Bek Eir -dan basqa taǧy 3 aviakompaniianyŋ BŪŪ Qauıpsızdık Keŋesınıŋ embargosyn būzǧany, şetelde Qazaqstanda tırkelgen äue kemelerın paidalana otyryp sol shema boiynşa jūmys ıstegenı anyqtaldy. Ol - "Azee Air" JŞS, "Sigma Airlines" JŞS, "Jenis Air" JŞS. Atalǧan äue kemelerın paidalanuşylardyŋ ūşaqtary Taiau Şyǧys öŋırınde şeteldık tapsyrys beruşılerdıŋ müddelerı üşın paidalanyldy. "Sigma Airlines" JŞS Chilide zaŋsyz reister jasaǧan. Qazaqstandyq paidalanuşylardyŋ äue kemelerınıŋ menşık ielerı şeteldık kompaniialar bolyp tabylady. Būl jaǧdaidy tergeuge QR bırqatar memlekettık organdar, BŪŪ qyzmetkerlerı jäne üşınşı elderdıŋ tergeu toptary tartyldy. Jappai audit nätijelerı: bügıngı künge reisterdı jüzege asyratyn qazaqstandyq aviakompaniialar berılgen nūsqamalardy oryndady jäne eŋ ūsaq būzuşylyqtarǧa deiın joidy. Ūşu qauıpsızdıgıne äser etetın öreskel būzuşylyqtardy joiu turaly nūsqamalardyŋ oryndalmauyna bailanysty 6 operatordyŋ qyzmetı toqtatyldy: «Jet Airlines», «Jenis Air», «Azee Air», «Phoenix», «Qazaq Helicopters», «MS AIR KZ». «Bek Eir» jäne «Sigma Airlines» äuekompaniialarynyŋ sertifikattary kerı qaitaryp alyndy. Bır äue kemesınıŋ ūşuy toqtatyldy. Tehnikalyq tekseru nätijelerı boiynşa ol ūşu qauıpsızdıgınıŋ talaptaryna säikes kelmeidı dep tanyldy. Osy oqiǧany tergeu kezınde Ūlybritaniianyŋ Azamattyq aviasiia agenttıgı, Europalyq komissiia men Ūşu qauıpsızdıgı jönındegı Europalyq aviasiialyq agenttıgı Qazaqstannyŋ aviasiia salasyna, "Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgı" AQ-nyŋ damuy men jaŋa jūmys modelıne köşuıne qoldau körsetudı jalǧastyruda. Qaiǧyly oqiǧa transformasiiany jedeldettı. Aviasiia salasynyŋ jūmysyndaǧy jüielı özgerıster Äue apaty Qazaqstannyŋ aviasiia salasyn basqarudaǧy problemalyq mäselelerdı tüsınuge kömektestı. Bırınşısı - otandyq inspektorlardy qosymşa daiarlau qajettılıgı. Nätijesı: Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgınıŋ qyzmetkerlerı Britandyq retteuşı belgılegen oqu josparyna säikes daiarlyqtan ötedı. Ekınşı: köptegen aviakompaniialardyŋ oqu josparlarynda ekipajdyŋ jäne injenerlık-tehnikalyq personaldyŋ basqaruǧa jauapty täuekelderdı naqty tüsınuın qamtamasyz etetın aqparattyq materialdyŋ bolmauy. Nätijesı: äue kemesınıŋ ekipajy men ūşu qauıpsızdıgın qamtamasyz etuge jauapty personal arasyndaǧy äreketter üşın jauapkerşılıktı bölu mäselesı qaita qaraldy. Qauıpsızdıktı oqytu özara ıs-qimyldy jaqsartu üşın ūşu qauıpsızdıgı boiynşa eseptılık jüielerın äzırleumen qatar qaralady. Barlyq üş negızgı aviakompaniia ūşu qauıpsızdıgın basqaru jüiesın jaqsartu boiynşa belsendı özara ıs-qimylǧa kırıstı jäne retteuşımen ünemı tūraqty dialog jürgızedı. Ūşu qauıpsızdıgın basqaru jüiesı jaŋa deŋgeige köterıldı. Üşınşı: qoldanystaǧy zaŋnamanyŋ jetılmegendıgı. Nätijesı: Qazaqstannyŋ aviasiialyq zaŋnamasy İKAO talaptaryna säikes qaita qaralatyn bolady. Şet memlekettıŋ äueailaqtarynda tūraqty ornalasa otyryp, Qazaqstan Respublikasynyŋ äue keŋıstıgınen tys ūşulardy oryndaityn paidalanuşylardy tūraqty baqylaudy qamtamasyz etu maqsatynda zaŋnamaǧa tüzetuler toptamasy äzırlendı. Täuekelderdı basqarudyŋ qoldanystaǧy baǧdarlamasy odan da qataŋ reglamentteletın jäne "ūşqyşsyz ūşu apparattary turaly", "baqylau jäne ielenu", "ūşu mädenietı", "tölemder shemalary", "oqiǧalar turaly eseptılık jüiesı" jäne "aviasiialyq oqiǧalardy tekseru" novellalarymen tolyqtyrylatyn bolady. Tüzetuler maqūldanǧan jaǧdaida, Qazaqstan Respublikasy äue keŋıstıgınen tys tūraqty emes ūşulardy oryndaityn azamattyq äue kemelerınıŋ operatorlary özderınıŋ bas keŋselerın Qazaqstan aumaǧynda ǧana ornalastyruy kerek jäne ūiymdar qyzmetı men operasiialarynyŋ baǧytyna, baqylauyna jäne üilestırıluıne äser etetın operasiialyq-qarjylyq şeşımder qūzyrettı memlekettık organdardyŋ tekseruı üşın qoljetımdı boluy tiıs. Sonymen qatar, jerüstı jäne sputniktık bailanys arnalary arqyly jük tasymaldauǧa arnalǧan äue kemesınıŋ jaǧdaiy men ornalasqan jerı turaly derekterdı berudı qamtamasyz etetın jabdyqtyŋ boluyna mındettı talaptar engızıletın bolady. 2021 jyly "Ädıl mädeniet" (Just Culture) tūjyrymdamasy ıske qosylady. Ol aviasiialyq personal jazadan qoryqpai öz qatelıkterı turaly erkın habarlai alatyn jäne jūmys beruşı men uäkılettı ūiymǧa olardyŋ sebepterın joiuǧa kömektesetın orta qūruǧa kömektesedı. Būl sonymen qatar özara ärekettesu toptaryn qūrumen tolyqtyrylady, olardyŋ alǧaşqy üşeuı - äue kompaniialar, äuejailar, ūşqyşsyz ūşu apparattarynyŋ äzırleuşılerı men operatorlary. Kelesı jyly azamattyq aviasiia qoǧamdastyǧymen, sondai-aq jeke jäne sporttyq aviasiiamen bailanysy keŋeitıledı. Törtınşı: aviasiia salasyn sifrlandyru prosesınıŋ bastaluy. Nätijesı: qaǧaz tasymaldaǧyştaǧy qūjattar oŋai jasaluy mümkın jäne kündelıktı jūmysta olardyŋ tüpnūsqalyǧyn tekseru mümkın emes. Prosesterdıŋ aşyqtyǧyna aviasiialyq qadaǧalaudyŋ jaŋa ädısterın engızu üşın aqparattyq tehnologiialardy damytu baǧdarlamasy yqpal etetın bolady. Ony jüzege asyru şamamen 3 jylǧa sozylady. Halyqaralyq sarapşylar tartyldy. Besınşı: jer uchaskelerın beru räsımıne özgerıster engızıledı. Nätijesı: tüzetuler ūşu qauıpsızdıgıne qater töndıretın obektılerdı äueailaq maŋyndaǧy aumaqta paidalanudy jäne saludy şekteidı. 2019 jylǧy 27 jeltoqsanda "Bek Eir" äue kompaniiasynyŋ Fokker-100 UP–F1007 äue kemesınıŋ apatqa ūşyrauynan alynǧan qorytyndylar Qazaqstannyŋ jaŋa aviasiialyq strategiiasyna engızıldı. Eŋ qataŋ halyqaralyq standarttarǧa säikes jūmys jasaityn aviasiialyq retteuşını qūru üş jylǧa sozylady.
QR İİDM Azamattyq aviasiia komitetı men Qazaqstannyŋ aviasiialyq äkımşılıgı Qazaqstan halqyna qysqa merzımde Qazaqstandaǧy ūşu qauıpsızdıgı deŋgeiın mümkındıgınşe joǧary deŋgeige köteru üşın qoldan kelgennıŋ bärın jasap jatqany turaly habarlaidy."Adyrna" ūlttyq portaly
foto aşyq derekközden alyndy
