"Salmaqty suhbat" halyqaralyq onlaın stýdııasynyń qonaǵy aqyn, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty, L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń "Teleradıo jáne qoǵammen baılanys" kafedrasynyń meńgerýshisi Serikzat Dúısenǵazy boldy.
"Salmaqty suhbattyń" moderatory, "Qazaqstannyń 100 jańa esimi" jobasynyń jeńimpazy, "Lıngvıstıka" mamandyǵy boıynsha fılosofııa doktory (PhD) Qýanysh Jumabekuly Serikzat Dúısenǵazyǵa tómendegideı suraqtar qoıdy:
1) Sizdińshe ultshyl degen kim?
2) Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik hatshysy Qyrymbek Kósherbaev «Aldaǵy ýaqytta sarapshylardyń pikirinshe, halqymyzdyń sany 19 mıllıonǵa, al memleket quraýshy ult – qazaqtardyń úlesi keminde 78 paıyzǵa jetedi dep kútilýde», – degen bolatyn. Qarap otyrsaq, elimizde halyqtyń 91 jyly 39 paıyzy qazaq bolsa, qazir 80 paıyzǵa jýyǵy qazaqtar.
Barlyq qazaq qazaqsha sóılese, til máselesi kún tártibinde bolmaıtyn da edi ǵoı. Iaǵnı, orys tilinde sóılep júrgender ózimizdiń qazaqtar.
Orystildi qazaqtar jaıly sizdiń pikirińiz.
3) «Orystildi qazaqtar» degenimiz – múlde jańa qaýymdastyq, qazaq ultynyń uzaq jyldar boıy bodandyq pen otarlyqta bolýynan paıda bolǵan jańa ult, jańa halyq degen pikirlerdi estidim.
Bul turǵyda ne aıtasyz?
4) Muhtar Maǵaýın «Men týmystaǵy tilinen múlde maqurym, tek oryssha ǵana sóıleıtin qazaqtardy kóbine-kóp syrttaı, bir qaraǵannan tanıtyn edim. Olardyń qalǵan qazaqtan basqasharaq bitimi qapysyz ańdalatyn», – deıdi.
Sirikzat aǵa
Siz orystildi qazaqty bir qaraǵannan tanı alasyz ba?
5) Memlekettik tildi bilýdi mindettemeı til máselesiniń kúrmeýi sheshilmeıtini anyq. Biz 30 jyl tostyq. Alaıda áli de orys tili memlekettiń barlyq salasynda fýnkıonaldyq turǵyda ústemdikke ıe. «Otyz jylda tek eki zań ǵana memlekettik tilde jazyldy», – deıdi Murat Baqtııaruly.
Bizdegi sheshim shyǵarýshy saıası elıta ókilderiniń kóbi orystildi.
Serikzat myrza
Ózińiz bilesiz ataqty Atatúrik túrik jazýyn latyn álipbıine kóshirýdi nebári 1 jylda birjaqty qyldy.
Sizdiń oıyńyzsha KONSTITÝIIaDAN 7-baptyń 2-tarmaǵyn ALYP TASTAP,
Qazaq tilin bilýdi mindetteýge bizdegi bıliktiń saıası erik-jigeri nege jetpeı tur?
6) Til komıteti 2021 jyldan bastap Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń quramyna ótetin boldy. Alyp-qosaryńyz
7) Keıingi kezde Turan odaǵyn, Turan áskerı odaǵyn qurý týraly jıi aıtylyp júr.
Osy jaıly birer sóz
Tolyq suhbatty tómendegi siltemeden kóre alasyzdar.
