Ótken jyldyń sońynda el prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev «Mindetti áleýmettik saqtandyrý» zań jobasyna qol qoıǵan bolatyn. Atalǵan zań 2020 jyldyń 1 qańtarynan bastap kúshine endi.
«Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qory" AQ-nyń bas dırektory Almas Qurmanovtyń sózinshe, zań Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh prezıdenti – Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń 2018 jyldyń 10 qańtaryndaǵy "Tórtinshi ónerkásiptik revolıýııa jaǵdaıyndaǵy damýdyń jańa múmkindikteri" atty Qazaqstan halqyna joldaýynda aıtylǵan memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan tólenetin áleýmettik tólemderdiń eńbek ótili men mólsheri arasyndaǵy ózara baılanysty kúsheıtýge qatysty tapsyrmalaryn iske asyrý úshin ázirlengen. Mindetti áleýmettik saqtandyrý jumys isteıtin halyqty áleýmettik qamsyzdandyrýdyń qosymsha nysany retinde 2005 jyldan bastap engizilgen. Onyń 15 jyl boıy Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan (MÁSQ) áleýmettik tólemderdi taǵaıyndaý parametrleri tujyrymdamalyq turǵydan qaıta qaralmaǵan.
Bıylǵy jyldan bastap áleýmettik tólem mólsherin anyqtaý kezinde júıege qatysý merzimi 5 jyldan assa, árbir jyl úshin koefıentter 2%-ǵa ulǵaıady. Múgedek adamdardyń áleýmettik deńgeıin durys saralaý jáne arttyrý maqsatynda, eńbekke qabilettiliginen aıyrylý máselesi boıynsha tólemderdiń mólsheri endi medıınalyq-áleýmettik saraptama belgilegen jalpy eńbekke qabilettiliginen aıyrylý dárejesine saı aıqyndalady.
Buryn atalmysh júıede ortasha koeffııentter qoldanylǵan. Osylaısha, eger 95% eńbek etý qabiletinen aıyrylý dárejesi kezinde 0,7 koeffııenti qoldanylǵan bolsa, jańadan 0,95 bolady. Mysaly, ortasha aılyq tabysy 150 myń teńge, júıege qatysýynyń 10 jyldyq ótili bar jáne jalpy eńbekke qabilettiliginen aıyrylý dárejesi 95% deńgeıinde belgilengen jumyskerge jańa parametrlerdi eskere otyryp, tólem mólsheri 53 183 teńgeden 79 394 teńgege deıin (ósim 49,3%) ulǵaıdy. Sondaı – aq, atalǵan qyzmetker bıýdjet qarajaty esebinen múgedektigi boıynsha Memlekettik áleýmettik járdemaqy alady. Ol 1 toptaǵy múgedek úshin 59 872 teńge. Sáıkesinshe júıeniń atalǵan qatysýshysy úshin tólemniń jalpy somasy - 139 266 teńgeni quraıdy,-deıdi Almas Qurmanov.
Osylaısha, múgedektik týyndaǵan kezde mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesiniń qatysýshysy bolyp jumys istegen adam eki kózden (bıýdjet jáne MÁSQ), al jumys istemegen adam - tek bıýdjetten tólem alady. Asyraýshysyz qalǵan otbasylardyń áleýmettik qorǵalýyn arttyrý maqsatynda zańda asyraýyndaǵylar sanynyń koeffııentteri de ulǵaıtyldy:
1) bir asyraýyndaǵy adam 0,4-ten 0,5-ke deıin;
2) eki jaǵdaıda 0,5-ten 0,65-ke deıin;
3) úsh jaǵdaıda 0,6-dan 0,8-ge deıin;
4) tórt jáne odan kóp asyraýyndaǵy adamdar 0,8-den 1,0-ge deıin.
Jalpy, árbir koeffııenttiń ósýi burynǵy sannyń shammamen 25% - yn quraıdy. Mysaly, ortasha aılyq tabysy 150 myń teńgeni quraǵan jáne júıege qatysý ótili 10 jyl bolǵan asyraýshy qaıtys bolǵan jaǵdaıda asyraýyndaǵy úsh kisigetólenetin áleýmettik tólem mólsheri 45 585 teńgeden 66 858 teńgege deıin (ósim 46,7%) ulǵaıdy. Úsh asyraýyndaǵy adamǵa bıýdjet qarajaty esebinen asyraýshysynan aırylýyna baılanysty memlekettik áleýmettik járdemaqy 57 689 teńgeni quraıdy. Tıisinshe, tólemniń jalpy somasy – 124 547 teńge (bıýdjet jáne MÁSQ). Osylaısha, belgili bir áleýmettik táýekelder týyndaǵan kezde jumys isteıtin azamattar bıýdjetten memlekettik járdemaqy jáne MÁSQ - tan áleýmettik tólem ala otyryp, jumys istemeıtinderge qaraǵanda artyqshylyqqa ıe bolady.
«Adyrna» ulttyq portaly
