Caǧdi Şirazi  şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan  jyr-müşaira öttı

7062
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2020/05/saǧdi-3.jpg
2020 jyldyŋ 13 mamyr künı Qazaq ūlttyq qyzdar pedagogikalyq universitetınıŋ şetel tılderın oqytu ädıstemesı kafedrasy İran İslam Respublikasynyŋ Bas konsuldyǧy janyndaǧy mädeni ökıldıgı  jäne Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU  şyǧystanu fakultetımen bırlesıp onlain formatta  «Caǧdi Şirazi  şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan  jyr-müşairany»  joǧarǧy deŋgeide  ötkızdı. Qazaqstandyq jäne şeteldık ǧalymdardyŋ, İran İslam Respublikasynyŋ Bas konsuldyǧy janyndaǧy mädeni ortalyǧy, joǧary oqu oryndary oqytuşylary men studentterınıŋ qatysuymen ötken halyqaralyq  jyr müşairany şetel tılderın oqytu ädıstemesı kafedrasynyŋ meŋgeruşısı  Jalalova A.M. aşyp berıp Caǧdi Şirazi  şyǧarmaşylyǧyna toqtalyp, «Gülstan» men «Bustan» atty eŋbekterıne asa män berıp, onyŋ qūndy jaqtaryna airyqşa köŋıl böldı. Sonau ǧasyrda jazylǧan quatty aforizmderı ǧasyrdan-ǧasyrǧa, ūrpaqtan-ūrapaqqa tarap otyr jäne  būny adamzat balasy  kerektı kädesıne jaratyp  kele jatqanyn,  tuyndysynyŋ taǧlymy keŋ, jastarǧa tärbie beretın  maŋyzdylyǧyn aityp berdı. Keiın söz tızgın alǧan Qazaq filologiiasy jäne älem tılderı fakultetınıŋ dekany Qiynova J.K. universitettıŋ İran İslam Respublikasynyŋ Bas konsuldyǧy janyndaǧy mädeni  ortalyǧymen etene jūmys ıstep, ärdaiym  universitette studentterdıŋ parsy tılın oqyp, üirenuıne qol ūşyn berıp otyrǧan İran mädeni ortalyǧy basşylaryna alǧysyn bıldırdı. Osyndai qiyn uaqytta ǧalymdar men mädeniet ökılderın jaqyndastyryp onlai formatta  «Caǧdi Şirazi  şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan  jyr-müşaira»   ūiymdastyryp otyrǧan ūiymdastyruşylarǧa öz rizaşylyǧyn bıldırdı. Odan ärı şetel tılderın oqytu ädıstemesı kafedrasynyŋ  f.ǧ.k. Sadyqova R.K. älemdık ädebiette baǧa jetpes orny bar, şyǧystyŋ jetı jūldyzynyŋ bırı,  şaiyr Saǧdi Şirazi şyǧarmaşylyǧy jaiynda qatysyp otyrǧan tyŋdauşylarǧa aita otyryp,  qysqaşa aqynnyŋ ömırbaiany turaly  tyŋ derekter keltırdı. «Gülstan» men «Bustan» eŋbegınıŋ tärbielık mänın, onyŋ  şyǧarmaşylyǧyna täntı bolǧan qalam ielerı Saǧdidı «Söz şeberı», «Söz patşasy» dep madaqtaǧany turaly tūjyrymdy aqparattarymen bölıstı.  Saǧdi Şirazi tuyndylarynyŋ baǧaly tūstary adamgerşılık ruhta jazylǧanyn, onyŋ şyǧarmalaryndaǧy söz iırımderınıŋ şeber berıluı, nasihat pen ǧibratqa toly,  tıptı olardyŋ qanşama uaqyt  zymyrap ötse de, bolaşaq ūrpaq üşın qūnyn joǧaltpai,  taiǧa taŋba salǧandai   saqtalyp  qalatyndyǧyn tılge tiek ettı. İran  İslam  Respublikasy  mädeni  ortalyǧynyŋ  direktory  Kibraii  Zade  mamyr   aiynda toilanatyn   ataqty   İran şaiyrlary künderıne köŋıl bölıp,  Ferdousi men Omar Haiam turaly toqtalyp öttı. Olardyŋ älemdık ädebiettegı ornyn joǧary ekenın aita otyryp, şyǧarmalarynyŋ baǧa jetpes  artyqşylyqtaryn, erekşelıkterın tızıp aityp berdı. Sodan keiın Kibrai Zade Saǧdi Şirazidıŋ tvorchestvosyna  jäne ömır jolyna toqtalyp, keŋınen tüsındırıp berdı, tuyndylary ömırdıŋ bai täjırbiesın jinaqtau arqasynda düniege kelıp, onyŋ  saparlary şaiyrdyŋ tanymynyŋ keŋeiuıne septıgın tigızıp, bügıngı oqyrmandardyŋ da ruhani älemın baiytuǧa erekşe üles qosyp otyrǧanyn,   şeşendık önerdıŋ älemdık deŋgeiıne köterıluıne  Saǧdi Şirazidıŋ orny erekşe ekenın qadap aitty. Jyr müşairany odan ärı Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU «İran-Tūran» zertteu ortalyǧynyŋ direktory, f.ǧ.d., professory İslam Jemeni  «Saǧdi dünietanymynyŋ negızderı» atty baiandama jasady. Ǧylymi, filosofiialyq taǧlymy mol baiandamasy arqyly tyŋdauşylarǧa  Saǧdidyŋ basqa da qyrlaryn tanystyryp öttı. Ǧalym ǧibratqa toly Saǧdi tuyndylary özınıŋ asyl bolmysy, qymbat qūndylyǧymen  baǧaly ekenıne däleldı tūjyrymdar  berıp,  Saǧdi  şyǧarmalarynyŋ basty mazmūny bılımdılıktı, parasattylyqty, imandylyqty, ädeptılıktı joǧary deŋgeidı qoiǧany, al  adamgerşılık   taqyrybynyŋ negızgı özegı bolyp örılgenın tüsındırıp berdı. Qyzǧanyştyqtan arylyp, adamdy qanaǧatşyl, imandy boluǧa, jaqsy ıstermen äreket jasauǧa, aqyldy boluǧa şaqyrdy. Adam qanşa jaksylyq jasasa, keremetke keneletını ras. Qanaǧatşyl bolsaŋ, sızdı adastyrudan saqtaidy. Äreket et, sızge bereket bersın dep  jastarǧa nasihat berdı. İslam Jemeni  Saǧdidıŋ danalyǧyn aiqyndap, özınıŋ üşkır oilarymen bölıstı, şaiyr önege etıp qaldyrǧan qūndylyqtaryn ıske asyru kerektıgın atap öttı. Keiın Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU şyǧystanu fakultetınıŋ  dekany  Däuen D. B. öz oiymen bölıstı. Parsy ädebietınıŋ rölı, sonyŋ ışınde Saǧdi şyǧarmalarynyŋ negızgı taqyryby adam, adamgerşılık, adami qūndylyqtar ekenın atap öttı. Söz şeberı Saǧdi şyǧarmalarynyŋ basty erekşelıgı – onyŋ naqyl sözderınıŋ  oqyrmandar ärdaiym jadynda boluy. Būl aqyn şeberlıgınıŋ basty qyry. Atalmyş şaranyŋ studentter üşın taǧlymy joǧary, tärbielık  mänı zor ekenıne toqtalyp öttı. «Täjıkter  arasyndaǧy Saǧdi  beinesı» degen taqyrypta Täjıkstan ūlttyq  universitetınıŋ f.ǧ.d., professor  Misbohiddini   Narziqul  baiandama jasady. Saǧdi Şirazidıŋ täjık halqy arasynda ülken qūrmetke ie, onyŋ är bır nasihat-önegege toly paidaly sözderı  halyq arasynda keŋ qoldanysqa ie jäne mäŋgı öşpeitın jaryq jūldyzdai jarqyrap qalatynyn  basa aitty. Odan ärı «Saǧdi ömırı men şyǧarmaşylyǧy»  atty taqyrypta Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU 4 kurs studentı  Dosmūrat  N.  Saǧdi ömırı men şyǧarmaşylyǧy jaiynda mazmūndy aqparattarymen bölıstı.  Keş soŋynda Qazaq ūlttyq qyzdar pedagogikalyq universitetınıŋ 3 kurs studentterı Jenisbekqyzy A., Beisenǧalieva D., Qarsybaeva Ş.,  Eleusız A.,  Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU 3 kurs studentı  Abdurahimova  Ū. jäne Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU  3 kurs studentterı  Qadirhanova M., Qūlmaǧanbetova A., Ǧaparali qyzy  G.  Saǧdi Şirazi şyǧarmalarynan parsy tılınde  üzındıler oqyp, zor qoşemetke bölendı. Odan ärı «Saǧdi ömırı men şyǧarmaşylyǧy»  atty taqyrypta Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU 4 kurs studentı  Dosmūrat  N.  Saǧdi ömırı men şyǧarmaşylyǧy jaiynda mazmūndy aqparattarymen bölıstı.  Keş soŋynda Qazaq ūlttyq qyzdar pedagogikalyq universitetınıŋ 3 kurs studentterı Jenisbekqyzy A., Beisenǧalieva D., Qarsybaeva Ş.,  Eleusız A.,  Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU 3 kurs studentı  Abdurahimova  Ū. jäne Abylai han atyndaǧy QazHQ jäne ÄTU  3 kurs studentterı  Qadirhanova M., Qūlmaǧanbetova A., Ǧaparali qyzy  G.  Saǧdi Şirazi şyǧarmalarynan parsy tılınde  üzındıler oqyp, zor qoşemetke bölendı. Şara soŋynda Şetel tılderın oqytu ädıstemesı kafedrasynyŋ meŋgeruşısı Jalalova A.M.   Caǧdi Şirazi  şyǧarmaşylyǧyna arnalǧan  jyr-müşairanyŋ  öz märesıne jetkenın habarlap, şyǧys ädebietınıŋ negızın qalaǧan, söz zergerı – Saǧdidyŋ şynaiy jazylǧan, tereŋ oiǧa, parasat-paiymǧa toly, baǧaly  eŋbekterımen keleşekte de   ädebiet älemındegı jarqyraǧan şoq jūldyzdai  jarqyrai beredı dep jyr-müşairany  ūiymdastyrǧandarǧa, qatysqandarǧa öz  alǧysyn bıldırdı.  

R.K.Sadyqova

           
Pıkırler