Memleketter arasynda mäŋgı dostyq pen mäŋgı odaqtastyq bolmaidy. Sondyqtan bızdıŋ ekı körşımız- Qytai da, Resei de bızge qauıptı. Bügıngı taŋda Qytai da, Resei de ekonomikalyq daǧdarys tauqymetterın agressiia arqyly şeşkısı keledı. Sondyqtan Resei Ukrainaǧa, al Qytai Vetnamǧa jäne basqa memleketterge soqtyqty. Qytai tolyq naryqtyq ekonomikaǧa ötpese hronikalyq daǧdarystan şyǧa almaidy. Eger, bügıngı jaǧdai saqtala berse Qytai qyzyl kommuno-avtoritarizm ekonomikasyn daǧdarysqa tıkelei aparady. Kommunistık ideologiia klassikalyq naryqqa jol bermeidı. Al klassikalyq naryqtyq ekonomikalardyŋ özınde de sikldyq daǧadarystan auqyn-auqyn ötıp tūrady. Bıraq klassikalyq naryqtyq qatynastar men burjuaziialyq qūqyq jüie ornyqqan elderde är sikldyq daǧdarystan naryqtyq ekonomika aiyǧyp, oŋalyp, küşeiıp şyǧady.
Sonymen Qytai men Resei körşılerıne qatty qauıptı memleketter. Sebebı, olar kemel kapitalizmmen naryqqa jetpegen. Sondyqtan atalǧan ekı memleket ışkı daǧdarystar men halyq naryzylyǧyn kanalizasiialau jolyn äskeri agressiia, körşılerın jaulau arqyly şeşkısı keledı. Kezınde Qytai Vetnamǧa şabuyl jasap toitarys alǧan. Reseidıŋ Ukrainaǧa agressiiasy da sol sipatta , tübı Resei de sätsızdıkke ūşyraidy. Bırıkken Europa men AQŞ ekonomikalyq sanksiia jolymen Reseidı buyndyryp tūnşyqtyrmaq. Ukraina Qyrym jartyaralynan aiyrylyp, Lugansk pen Donesk oblystaryna Resei laŋkesterın jıberıp aldy. Bıraq būdan ary agressiiaǧa köngısı joq. Ukraina Bırıkken Europa men AQŞqa süiene otyryp, Reseimen ūzaq uaqytqa sozylatyn äskeri -saiasi teke tıreske tüspek. Tübı Resei Ukrainaǧa anneksiialanǧan territoriialardy qaitaruǧa mäjbür bolady. Ukrainaǧa myŋ da bır rahmet. Ukraina Reseidıŋ agressivtık aranyn tejep otyr. Resei soŋǧy alty jyldyq ekonomikalyq resessiiadan şyǧa alǧan joq. Endı mıne koronavirus qosymşa soqqy bolmaq.
Qazaqstanǧa tek Bırıkken Europa (Europalyq Odaq) pen AQŞ -NATO äskeri-saiasi bırlestıgı ǧana egemendıgımızge kepıl bola alady. Sondyqtan Qazaqstan Euraziialyq memleket retınde Europalyq Odaq pen NATO-dan pana taba alarmyz. Bıraq Resei men Qytaidyŋ bızdı ol ūiymǧa jıberu oiy joq, ol bır jaǧynan, al Europalyq Odaq, ekınşı jaǧynan demokratiialyq standart dep tym qiyn talap qoimaq. Bıraq egemendı Qazaqstanǧa Batystyq vektor eŋ maŋyzdysy. Batysqa bet alu bız üşın ekonomikalyq, äleumettık , saiasi progresske jetu joly. Sonymen Europalyq Odaq pen NATO müşelıgıne jetu Bız üşın tüpkı maqsat.
Qazaqstannyŋ kapitalizmıne qūqyqtyq kepıldık pen saiasi demokratiia jetpei tūr. Egerde Prezident Toqaev uäde bergen demokratiialyq ürdıs jüzege assa, ekonomikamyz qosymşa impuls almaq. Klassikalyq kapitalizm qūqyqtyq jäne saiasi demokratiiasyz alǧa jyljymaidy. Būl kapitaldyŋ zaŋdy sipattaǧy damu erekşılıgı.
Qazaq sany täuır ösıp keledı, jylyna 265 myŋǧa. Qazaq immigrasiiasy -oralmandar aǧymy , sonyŋ ışınde Qytai men Özbekstannan keluşıler ülesı qomaqty. Bıraq Qytai oralman qazaqtyŋ keluın azaitty. Qoryta aitsaq , qazaqqa eşbır memleketpen asa dostaspai , ne jaulaspai , soǧyspai ekonomikamyz ben qazaǧymyzdy ösıru kerekpız.
Äzımbai Ǧali, saiasattanuşy
"Adyrna" ūlttyq portaly
