Resei ufologtary adamzat damuynda erekşe oryn alatyn elımızdegı Tamǧaly arheologiialyq keşenıne bailanysty qyzyqty pıkır aityp otyr. Olardyŋ aituynşa, jartasqa şekılgen «kün basty» beineler özge planetadan kelgen jatjūrttyqtardyŋ suretı.
Şyndyǧynda jartasqa bädızdelgen «kün basty» pışınder jekelegen jäne köp pışındı kompozisiia türınde berılgen. Ufologtar osy aimaqty meken etken köne türkı jūrty jatjūrttyqtarmen bailanysqa tüsken degen pıkırde. Sonyŋ äserı türkı suretşılerınıŋ osyndai keiıpte tasqa suretter qaşauyna türtkı bolǧan. «Türkılerdıŋ adamzat damuynyŋ alǧaşqy kezeŋınde bırınşı bolyp, temır öndırıp, ony öŋdep, tūrmystyq qūraldar jasauyna da sol kökten tüskenderdıŋ yqpaly boluy äbden mümkın» desedı ufologtar. «Tasqa şekılgen spiralǧa ūqsas taŋbalarǧa qarap otyryp Qūs jolyn baiqauǧa bolady. Qazırgı qūs jolyna bailanysty jasalǧan kartamen älgı suretterdıŋ arasynda qatty ūqsastyq bar. Demek, aspan älemın zertteudı türkıler bırınşı qolǧa alǧan», — deidı AQŞ zertteuşısı Djozef P. Skipper. Endı osy «tamǧaly tas» degen atqa ie bolǧan keşenge bailanysty būǧan deiın aitylyp, qattalǧan derekterge köz salaiyq.
2-myŋjyldyqtyŋ ortasynda, keibırı erte temır däuırınıŋ basynda, sondai-aq qola däuırınde paida bolǧan degen tūjyrymdar aitady. Būl suretter osy taudy kielı sanap, mädeni ǧūryptyq orynǧa ainaldyrǧan qauymdarǧa täu etu, ǧūryptyq joralǧylar ötkızu kezınde alystan körınuı üşın taŋ atqannan kün batqanǧa deiın kün säulesı tüsetın jartastardyŋ ūşar biıgıne salynǧan. Tamǧaly arheologiialyq keşenı — 2004 jyly ötken IýNESKO-nyŋ Bükılälemdık mädeni-arheologiialyq jäne tabiǧi mūra komitetınıŋ 28-şı sessiiasynda IýNESKO-nyŋ komitet müşelerınıŋ bırauyzdan qoldauymen Bükılälemdık mädeni mūra tızımıne engızılgen Orta Aziiadaǧy jartastaǧy önerdıŋ bırınşı eskertkışı. Mıne, naqty derekter osylai syr şertedı. Al Resei ufologtary men AQŞ zertteuşısı joǧarydaǧydai pıkır aitady. Ärine, köne zaman suretşılerı qiialynda körınıs tauyp, tasqa qaşalǧan beineler anyqtap qaraǧan adamǧa skafandr kigen ūşqyştarǧa ūqsaityny ras. Osyǧan qarap ufologtar aitqan pıkırde jan bar ma dep te qalasyŋ. Sondai-aq oqymystylar Tamǧaly keşenınen basqa, Altaidan tabylǧan, zertteu boiynşa 4-5 myŋ jyl būryn tasqa qaşalǧan skafandr kigen pışınder men būdan üş myŋ jyl būryn Tibet taularyndaǧy jartastarǧa salynǧan ūşatyn tärelkege ūqsas suretter jäne būdan myŋ jarym jyl būryn Amerika qūrlyǧynda ömır sürgen maia taipasy adamdary jerlengen tabyttardaǧy ǧaryş kemesıne ūqsas syzbalar, sondai-aq Saharadan tabylǧan bes myŋ jyldyq tarihy bar köne surettegı skafandr kigen adam pışındes suretterdıŋ barlyǧynyŋ tübı bır desedı.
Nūrsūlu Myrzabekova, «Aiqyn».
