Ushaq álemde eń qaýipsiz kólik túri sanalǵanmen, jer sharynda kúnine ortasha eseppen onnan asa irili-usaqty áýe kóliginiń apaty tirkeledi eken, dep habarlaıdy «Habar 24».
Bul – BUU-nyń málimeti. Al bizdiń elde 5 jylda 30-dan asa áýe apaty bolǵan. 80-nen astam azamatymyz kóz jumǵan. Qaıǵyly oqıǵalarǵa negizgi sebep ne?
2013-ten bastaıyq. 2013-tiń 29 qańtarynda dál osy Almaty qalasynyń áýejaıyna shamamen 5 shaqyrym qalǵanda «Kókshetaý-Almaty» baǵytynda ushqan «SCAT» áýe kompanııasynyń «Challenger-200» ushaǵy apatqa ushyrady. Muqym halyqtyń qabyrǵasyn qaıystyryp, ol kezde 21 adam opat bolyp edi. Endi mine, taǵy da sol Almatynyń mańynda apat. Birneshe adamnan kóz jazdyq. Mert bolǵandardyń sany áli de ósýi múmkin.
Bul bıylǵy birinshi apat emes. Naýryz aıynyń sońynda Qyzylorda oblysynda Mı-8 áskerı tikushaǵy apatqa ushyrady. «Tergeý qorytyndysy boıynsha komıssııa tikushaq kútpegen meteorologııalyq faktorlardyń kesirinen apatqa ushyrady degen sheshimge keldi. Ol kezde 13 adam qaza boldy. Olardyń 12-si Aqtaý garnızonynyń avıaııalyq bólimshesiniń áskerıleri edi. Eldi alańdatqan jaǵdaıǵa oraı elimizdiń qaharmandary pikir de bildirdi.
Toqtar Áýbákirov, Qazaqstannyń halyq qaharmany:
– Sońǵy jyldardaǵy áýe apattarynan qanshama asyl azamatymyzdan aıyryldyq. Ókinishti jaıt, uzyn-sonar tizim júregimdi aýyrtady. Áýe apatynyń kóbeıýiniń basty sebebi – eskirgen ushaq. Avıaııaǵa qatysy joq menedjerlerdiń osy salany basqarýy jarǵa jyǵady.
Muhtar Altynbaev, armııa generaly:
– Qazaqstandaǵy azmattyq jáne memlekettik avıaııa salasyndaǵy ushý qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń qazirgi júıesi tıimsiz. Azamattyq avıaııadaǵy sertıfıkattaý, sondaı-aq ushý qaýipsizdigin baqylaý men qadaǵalaý fýnkııalarynyń bir organnyń qaraýynda bolýy qabyldanatyn sheshimderdiń obektıvtiligin qamtamasyz etpeıdi. Statıstıkaǵa júginsek, 2012-2016 jyldar aralyǵynda Qazaqstanda 30-dan astam áýe apaty bolyp, olardan 85-ten asa adam qaza taýypty. Bul sertıfıkattaý men qadaǵalaý rásimderiniń sapasy tómen ekenin bildiredi.
Talǵat Musabaev, Qazaqstannyń halyq qaharmany:
– Ushý qaýipsizdigin baqylap, qadaǵalaıtyn jáne avıaııalyq oqıǵalardy zertteýmen aınalysatyn jeke memlekettik organ qurǵan jón. Ol organ azamattyq jáne basqa da avıaııa túrlerinde ushý qaýipsizdigine qater keltiretin kez kelgen talap-áreketterdiń jolyn kesý, sondaı-aq oǵan aıypty tulǵalardy jaýapkershilikke tartý quqyǵy, quzyry men múmkindigine ıe bolýy tıis.
Endi álemdegi jaǵdaıdy aıtalyq. Bıyl 11 aqpanda Máskeýdiń Domodedovo áýejaıynan ushyp shyqqan «Saratov avıalınııasy» kompanııasynyń An-148 ushaǵy Or qalasyna bet alǵan edi. Alaıda eki mınýt óter-ótpeste apatqa ushyrdy. Borttaǵy 65 jolaýshy men alty ekıpajdyń barlyǵy mert boldy. Naýryzda taǵy da apat. Bul joly Efıopııada. Ethiopian Airlines áýekompanııasynyń 737 MAX ushaǵy áýege kóterilgennen keıin birneshe mınýt ótken soń apatqa ushyrady. Apat saldarynan 157 adam mert boldy. Apattan keıin sarapshylar jańa Boeing ushaǵynyń borttyq júıelerindegi problemalardyń bolǵandyn aıtty. Ushqyshtardyń sáýir aıynda jarııalanǵan sońǵy sózderi bul boljamdy rastady. Al jeltoqsanyń jıyrma birinde, ıaǵnı bir apta buryn Venesýela astanasynyń áýejaıyna jaqyn mańda jekemenshik Beechcraft 100 King Air ushaǵy apatqa ushyrap, toǵyz adam qaıtys boldy. Dál osy jeltoqsannyń birinde AQSh-ta shaǵyn ushaq apatynan 9 adam qaza tapty. Jalpy BUU sanaǵy boıynsha.
Qorǵan Tóreqoja, tilshi:
– BUU-nyń sanaǵy boıynsha, ushaq apatynyń 50% pılot jibergen qatelikterden bolady. 7% ekıpajdyń ózge músheleriniń sebepterinen týyndaıdy eken. Al 22% jaǵdaıda tehnıkalyq aqaýlar, 12% jaǵdaıda aýa raıynyń qolaısyzdyǵynan bolady eken.
Ushaq Almaty mańyndaǵy Qyzyltý aýylynda apatqa ushyrady. Saǵat 07:22-de «Bek Eır» áýe kompanııasynyń №Z2100 reısi ushyp kóterilý kezinde bıiktiktigin joǵaltyp, betondy qorshaýǵa soǵylǵan. Eki qabatty qurylyspen qaqtyǵys bolǵan. Órt bolǵan joq. Esterińizde bolsa, Almaty mańyndaǵy Qyzyltý aýylynda osydan 6 jyl buryn da jolaýshylar ushaǵy apatqa ushyrap, 21 adam qaza tapqan.
QR IIM málimeti boıynsha, apat saldarynan 12 adam qaza tapqan.
Ushaq apatynan qaza tapqandar arasynda Dana Krýglova esimdi áriptesimiz de bar. Ol Informburo.kz aqparttyq portalynda shyǵarýshy redaktor qyzmetin atqardy. Dana nebári 35 jasta edi. Ol Jańa jyl merekesin elordadaǵy ata-anasymen qarsy almaq bolyp jolǵa shyqqan eken.
Sondaı-aq Qazaqstannyń generaldar keńesiniń tóraǵasy da Almaty mańynda bolǵan ushaq apatynan qaza tapty. General-maıor Rústem Qaıdarovtyń qazasy týraly aqparatty qoǵamdyq birlestiktiń músheleri rastady.
Almaty mańyndaǵy qulaǵan ushaqta barlyǵy 93 jolaýshy jáne 5 ekıpaj múshesi bolǵan. Ushaqta 4 aılyq bala da bolǵan. Náreste apattan aman qaldy. Sonymen qatar bortta tórt shetel azamaty bolǵany anyqtaldy.
Almatydaǵy ushaq apatyna baılanysty Ortalyq kommýnıkaııalar qyzmeti de baspasóz máslıhatyn ótkizdi. Ortalyqtyń resmı ókili Álibek Ábdilovtyń aıtýynsha, apat jaǵdaılary anyqtalǵanǵa deıin osy Fokker-100 áýe kemeleriniń ushýy ýaqytsha toqtatyldy.
«Búgin Almaty mańyndaǵy jolaýshylar ushaǵy apatynan qaza tapqan adamdardyń týystary men jaqyndarynyń qaıǵylaryna ortaqtasyp, kóńil aıtamyn. Zardap shekkenderge kómek kórsetiledi. Apat sebebin anyqtaý úshin arnaıy úkimettik komıssııa quryldy. Kináliler zańǵa sáıkes qatań jazalanady», – dedi QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev.
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Almaty mańyndaǵy ushaq apatynan adamdardyń qaza bolýyna baılanysty 2019 jyldyń 28 jeltoqsanyn jalpyulttyq aza tutý kúni dep jarııalady.
Elbasy ushaq apatynan kóz jumǵandardyń jaqyndaryna kóńil aıtty «Apattan mert bolǵandar men zardap shekkender týraly aqparatty zor kúızelispen qabyldadym. Kóz jumǵandardyń týǵan týystary men jaqyndaryna kóńil aıtyp, zardap shekkenderdiń tez saýyǵýyn tileımin», – dedi QR Tuńǵysh Prezıdenti - Elbasy N.Nazarbaev.
