Revolıýııanyń bastalýy- Qasym-Jomart Toqaev QR Prezıdenti retinde tranzıttik transformaııany bastap edi. Tranzıttik transformaııa - saıası jáne quqyqtyq reformalardyń joly retinde oılastyryldy. Bul tranzıttik transformaııa elıtarlyq sıpatta, kóp halyqty qatystyrý talap etpeıdi. Bul revolıýııalyq tolqý emes, bul búgingi kúni beıbit áreketter bolmaq. Sonymen 20-shy Jeltoqsanda 2019 jyly Ulttyq qoǵamdyq keńestiń otyrysynda (Naıonalnogo soveta obestvennogo doverııa) Toqaev QR Prezıdenti retinde birqatar saıası jáne quqyqtyq reformalardy zańdastyrýdy usyndy.(https://ru.wikipedia.org/wiki/)
Revolıýııanyń naqty maqsattary: jeke tulǵalarǵa personalyq kepildik (obespechenıe prava neprıkosnovennostı lıchnostı) jáne jerge jeke menshik ornatyp, muragerlik quqyqpen qamtamasyz etý. Fermerlerge jerge ıelikti menshiktikke kepildik berý. Ortań qol ,usaq menshik ıelerine,jáne basqa jeke menshikke ıelik kepildik berý.
Revolıýııanyń sebepteri: 2015-2016 jyldary Qazaqstanda ekonomıkalyq daǵdarys bastaldy. Ekonomıka sol eki jylda tek 1.0%-1.2% ósti. Bul jaǵdaı ekonomıkanyń stagnaııasyna ákelmek edi. Ekonomıkalyq daǵdarys ýshyǵyp saıası jáne áleýmettik narazylyqqa aparmaq edi.
Revolıýııanyń shtaby, qarjylanýy, belsendileri.
Elıtarlyq revolıýııa- qantógissiz revolıýııany júrgizý senarıinyń oryndalýy. Qazaqstannyń saıası basshylyǵy retinde Nazarbaev Prezıdent retinde bıliktiń Prezıdent laýazymyn Konstıtýııalyq jolmen ekige bólip: Elbasy-Birinshi Prezıdent jáne QR Prezıdenti eki quzyrettiń birinshisin óz qolyna alyp, ekinshisin Toqaevtyń qolyna bergen edi. Revolıýııanyń basqarýshy kúshi- jańa sıpattaǵy partııalar bolmaq. Eski dıskreptıvterdi (kommýnıstik júıeniń keleńsizdikterin) joıyp, lıýstraııa (qyzmetten shettetý) arqyly eski elıtany bılikten ketirý. Jańa elıtany qalyptastyrý.
Túpkilikti saıası reforma maqsattary men basqa sıpattary. Revolıýııa tereńdep júrýi kerek. Iaǵnı Parlamenttiń, Atqarýshy, Sot bıliktiń tarmaqtarynyń quzyrlaryn ózara teńestirý- tejeý- derbestený mehanızmi kerek. Úlgi retinde AQSh,Germanııa ,t.b.
Qaýipter pen qaterler: Revolıýııa barysynda atqarýshy bılik tym báseńdep, qarýly kúshter qaýqarsyz qalyp, Qazaqstannyń terrıtorııalyq tutastyǵyna qaýyp- qaterler ábden tónýi múmkún, sondyqtan AQSh pen EO qosymsha kepildik alyp, óz qarýly kúshterine saqtyq pen aýyzbirlik kerek.Revolıýııa "óz balalaryn ózi jep qoıatyn", birin biri aıaýsyz qurbandyqqa shalatyn ádeti bar. Revolıýııa jalǵan tarıhnamalar jasaýǵa áýes bolady.
Ár revolıýııanyń óz "jolbıkeshteri, satqyndary men epıkalyq qaharman keıipkerleri" bolady. Revolıýııa ábden jeńgen kezde saıası opasyzdar men fınanstyq alpaýyttar agentteri men avantıýrıster ornyǵyp solar qyzyǵyn kóredi.
Revolıýııa saldary men nátıjeleri: revolıýııa azamattyq soǵysqa aınalmasa, qoıǵan maqsattaryn oryndasa saıası tııanaqtylyq pen dáýletti turmys ornyǵady.
Ázimbaı Ǵalı,
Tarıh ǵylymdarynyń doktory
