– Erjan aǵa, kezinde qazirgi Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynda halyq áni kafedrasy alǵash ashylǵanda sonyń tuńǵysh túlekteri bolyp Bekbolat Tileýhan ekeýińiz ǵana tálim alǵan ekensizder. Ol kezben salystyrǵanda qazir shúkir deý kerek shyǵar: jylyna qanshama ánshiler men kúıshiler túlep ushyp jatyr. Alaıda sol tól ónerimizdiń, qazaqtyń ulttyq kody derlik qońyr dombyranyń únin óshirmeı, búginge jalǵap júrgen dástúrli óner ıeleri qoǵamnan ózine laıyq qurmetke bólenip júr dep aıta alasyz ba?
– Birjan sal, Aqan seri babalarymyzdy aıtpaǵanda, odan bergi bizdiń zamanymyzdaǵy Ámireniń shákirti – Júsipbek Elebekov, Ǵarıfolla Qurmanǵalıev, Manarbek Erjanovtardan bastap, Kenen Ázirbaev, Dánesh Raqyshevtardyń kóregendiginiń arqasynda dástúrli ónerdiń mektepteri saqtalyp, búginge jetip otyr. Kezinde ol kisiler sol ushan-teńiz eńbekteriniń qanshalyqty baǵasyn alǵanyn men aıta almaımyn, biraq biz úshin baǵa jetpes baılyq qaldyrdy. Alǵash konservatorııa qabyrǵasynda halyq áni kafedrasy ashylǵanda nebári bes adam qabyldandyq: men, Bekbolat Tileýhan, Berik Júsipov taǵy eki qyz bala. Biraq oqý barysynda túrli jaǵdaılarǵa baılanysty tek Bekbolat ekeýmiz bitirip shyqtyq. Nendeı nárse bolsyn jańadan qurylǵan sátte túrli qıyndyqtarmen ushyrasýy – zańdy qubylys. Bir jaǵy ol elimizde saıası formaııa aýysyp, keńestik júıeniń Táýelsizdikke jol berip jatqan kezben tustas kelgen edi. Soǵan qaramastan, Rahmanqul Berdibaı, Mardan Baıdildaev, Almas Almatov, Ózbekáli Jánibekovterdiń, sol kezdegi konservatorııanyń jańadan rektory bolyp kelgen Dúısen Qaseıinovtiń aralasýymen iske asqan dúnıe. Almas Almatov kafedraǵa basshy bolyp keldi de, janyna Jánibek Kármenov, Jaqsylyq Sársenǵalıev, Qaırat Baıbosynovtar syndy dúldúl ánshi, ultjandy tulǵalardy jınady. Mine, osyndaı aǵalarymyzdyń jankeshti eńbekteriniń arqasynda ashylǵan halyq áni kafedrasynyń tuńǵysh túlekteri retinde tarıhta qalǵanymyz shyndyq. Ónerdegi áriptesim Bekbolattyń halqyna qalaı qyzmet atqaryp, ónerge qalaı eńbek sińirip júrgenine, men aıtpaı-aq ózderińiz kýásizder, jyrmen, qobyzben eski zamannyń talaı dúnıelerin jańǵyrtty. Bir sózben aıtqanda, bir kezdegimen salystyrǵanda, ulttyq ónerimiz birshama tirildi, jańǵyrdy, jańardy. Sol kezdegi konservatorııa rektory Dúısen Qorabaıulynyń bastan keshirgen qıyndyǵyn men araǵa san jyldar salyp, ózim de ónerdiń tutqasyn ustaǵan sátte tereń, shyn túsindim desem bolǵandaı. Táýbe, sol qaıratkerliktiń arqasynda qazir dástúrli án-kúıimizdi úırený úshin jas daryndar aýyldan jyl saıyn lek-legimen kelip jatyr. Osy halyq áni kafedrasyn ashqannyń nátıjesinde qanshama dúnıemiz tirildi, biraq «bul qaı jerden negiz aldy?» degen suraq týady ǵoı taǵy. Túp-tamyry sonaý – Júsipbek Elebekov, Ǵarıfolla Qurmanǵalıev aǵalarymyz ben Gúljahan Ǵalıeva apamyzdyń muryndyq bolýymen ashylǵan estrada-ırk stýdııasy, qazirgi Júsekeńniń atyndaǵy kolledj, soǵan baryp tireledi, sodan bastaý alady. Ol – sonaý 1965 jyly júzege asqan is. Bárimiz konservatorııany kórmes buryn, alǵash sol stýdııadan tálim aldyq. Onda tipti qazirgideı dıplom degendi bilmeıtinbiz, qolymyzǵa «estrada-ırk stýdııasyn bitirdi, ánshi» degen kýálik beretin, esesine soǵan qalaı qýanýshy ek, tóbemiz kókke eki-aq eli jetpeıtin edi ǵoı. Basqa salany aıtpaǵanda, qasıetti qara dombyrany serik etip, qazaǵynyń únin áýeletýshi Qaırat Baıbosynov aǵamyz da, marqum, teńdessiz ánshi Jánibek Kármenov aǵamyz da, Qapash Qulysheva apamyz da, myna men de sol qasıetti shańyraqtan túlep ushtyq. Jalǵyz án ǵana emes, keıin kele onyń ırk te, bı de, akterlik óner de oqytylatyn respýblıkalyq dárejedegi oqý ornyna aınalǵanyn ózderińiz bilesizder. Taǵdyr degendi qoısańyzshy, keıin tipti sol oqý ornyn basqaramyn degen oı úsh uıyqtasam basyma kirip kórmepti, biraq baqandaı 12 jyl basqardym. Tipti keıin T.Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademııasy qabyrǵasynda da rektory, ózimiz muryndyq bolyp, Arystanbek Muhamedıulynyń qoldaýymen halyq áni kafedrasyn jańǵyrttyq. Ol jerde qazir Jetisý mektebi jáne Altaı-Tarbaǵataı mektebi baǵytynda jumystar atqarylyp jatyr.
– Dál qazirgi kezde dástúrdiń aldyn jalt-jult etken shoý oraǵytyp ketip jatyr ǵoı. Tek sol shoýǵa ilese alǵan dúnıe ǵana ótimdi bolǵandyqtan ba, tipti keıbir dástúrli ónerdiń tizginin ustaǵandar da eriksiz osy jaqqa oıysa bastady. Kinálaı da almaımyz, kún kórý de kerek, alaıda osylaı jalǵasa berse, saf ónerimizdiń qaımaǵynan aıyrylyp qalmaımyz ba?
– Tek dástúrli ónerdiń ǵana emes, qoǵamnyń túgel derligin jaılady ǵoı qıyndyq. Tipti dúken sórelerinde satyp alýǵa da zat qalmaǵan kezderdi kórdik. Materıaldyq joqshylyqtyń rýhanı álemge de áseri bolmaı turmaıdy. «Toıǵa nege barasyz, sahnanyń adamy emessiz be? Kezinde uly ónerpazdarymyz toıǵa shyqpaı-aq dástúrdi saqtap qaldy emes pe?» degen suraqqa búginde bárimiz zamandy aıtyp qutylǵymyz keledi. Olaı deýshiler tiri aqshaǵa qyzmet etip, óz ónerlerin satylatyn taýarǵa aınaldyrǵandar deýshi edim. Eger ol, aıtalyq, máselen, «Qazaqkonertte» jumys isteıtin bolsa, sol jerdiń jalaqysynyń azdyǵyn alǵa tartady. Óziniń el qatarly kólik minip, jaqsy baspanaly bolǵysy keletinin jasyrmaıdy. Degenmen men aıtar edim, kezinde Ǵarekeńder men Júsekeńderdiń, Ermek aǵa, Bıbigúl apalardyń jaqsy ómir súrgisi kelmedi deısiz be? Biraq olar naǵyz óner úshin sondaı qajettilikterin qurban ete bildi ǵoı. Sol sııaqty qazir de aıadaı ǵana bólmede qońyrqaı tirshilik keship, shoý qýmaı-aq ónerin óltirmeı júrgender bar. Toıǵa shyǵyp, shoýǵa aralasa alǵandardan solardyń bedeli tómendep, halyqqa kerek bolmaı qalǵan joq. Iaǵnı jantalasa berýdiń qajeti joq, jetpeıtin dúnıe báribir jetpeıdi, al baq qonam dese, bir-aq sátte. Kerisinshe, keıbir ártisterimizdiń qadiri qasha bastaǵandaı: toıǵa barsańyz, súttiń kezeginde turǵandaı, asabanyń aınalasynda kezekte turǵan ánshilerdi kórýge bolady. Qoldarynda – bir-bir mını-dısk. Bul da qol jaıyp, qaıyr suraýdyń basqa bir túri me dep qalamyn keıde. Sóıtemin de, áriptesterime janym ashıdy. Men de sol ánshilerdiń birimin ǵoı, men de sol klıp shyǵaryp, keremet shoý jasamasam da, sahnada júrmin, qudaıǵa shúkir, halyqtyń arasynda ózime tıesili bedelim bar. Sondyqtan aıtarym, Alla ózi beretin dúnıesin shektep te beredi, kerisinshe, siz ekeý jasaımyn degen dúnıeńizdi ortaıta da alady.
– Dástúrli ónerdiń salaly tórt mektebin bilemiz, sonyń ishinde siz batys mektebinen bastaǵan ekensiz, alaıda búginde Jetisý mektebine oıystyńyz. Bul, ıaǵnı árkim báribir óziniń jutqan aýasy men ishken sýyna qaraı, báribir óz týǵan ólkesiniń ánine jaqyn degen oı ma, álde ekeýin de qatar alyp júre alasyz ba?
– Men oqýǵa qabyldanarda komıssııa quramynda otyrǵandardyń kóbi «Jetisýdyń balasy eken, Ǵareke, ony ne qylasyz, óziniń boıy alasa, qap-qara» degeni ótirik emes. Sonda Ǵarekeń meniń ishimde bir nárse jatqanyn kórdi me, eshteńege qaramaı qabyldady ǵoı. Áýeli batys mektebinen bastadym, alaıda ustazym Ǵarekeńniń ózi maǵan birtindep Kenen ánderin úırete bastady. Ózim de ishteı «Jetisýdyń óz mektebi bolmaǵany ma, ol jaqta óner toqtap qalǵan eken ǵoı» dep oılaıtynmyn ishteı. Keıin meniń ol oıymdy seıiltip, mekteptiń tirilýine muryndyq bolǵan – Ózbekáli Jánibekov aǵamyz, sonan soń – Elbasymyz. Sol kisilerdiń yqpalymen Jetisý mektebin ashqanymdy maqtanyshpen aıta alamyn. Ol kezde Almaty oblysynyń ortalyǵy – Almaty tusynda, Mádenıet basqarmasynyń bastyǵy Kúlimhan Jaıshybekqyzymen tyǵyz baılanysyp, áýeli isti osy ólkedegi án qoryn jınaqtaýdan bastadyq. Eki-úsh jyl kóleminde jastar arasynda «Jetisý áýenderi» degen baıqaý uıymdastyrdyq. Ánderdi túgel taspaǵa bastyq, qaıtalaý kóp, biraq birdeńeniń sheti shyqty. Sonan soń zeınet jasyndaǵy aqsaqal, aq shashty ájelerimizdiń arasynda baıqaý ótkizip kóreıik dedik. Baıqaý Shelek aýdanynda ótti. Sonda men sizge bir qyzyq aıtaıyn, jasy seksennen asqan bir ájemizdi eki kelini eki jaq qoltyǵynan demep, sahnaǵa shyǵardy. «Syrly aıaqtyń syry ketse de, syny ketpes» degendeı, jas kúninde ajarly bolǵany kórinip tur. Minezdi de bolǵan sekildi, sondaı bir ózine jarasymdy tákapparlyqpen keýdesin, arqasyn tik ustaǵan kúıi oryndyqta otyrdy da, eki búıirin eki jaqqa taıandy. Sóıtti te, oı bir keremet áýelete ánge basty. Qazylar quramynda Jambyl atamyzdyń nemeresi Álimqul atamyz otyrǵan, álgi ájemiz bir qaıyryp tastaǵan kezinde Álimqul atamyzdyń delebesi qozyp shyǵa kelsin. Ánniń qudireti qandaı deseńshi, jas kúni esine tústi me, salǵan jerden «dombyra berińdershi, men de bir shyrqap jibereıin» dedi. Bárimiz aqsaqaldyń aıaqasty bul qylyǵyna ań-tańbyz. Ájemizdiń appaq, tap-taza kımesheginiń astyndaǵy júzine ájim tússe de, júregine ájim túsirmeı, áıelge tán sulýlyǵyn saqtaǵany, únin saqtaǵany óziniń zamandasy Álimqul ataǵa birden áser etip otyr ǵoı sonda. Ana kisi án salyp bola bergende atamyz sahnaǵa shyqty da, sol jerdegi bireýdiń dombyrasyn ala salyp, «álginde qyzdardyń án salǵany maǵan erekshe áser etti de, tátemniń bir ánin esime túsirdi» dedi. Sóıtip, sol jerde Jambyldyń el estimegen «Qyzdar-aı» ánin shyrqaı jóneldi.
Ol bala kúninde tyńdap, qulaǵynda qalǵan áni eken, ánniń, sulýlyqtyń qudireti sol kóńil túkpirinde uıyqtap qalǵan dúnıeni oıatqan ǵoı.
Mine, jańalyq! Osyndaı jańalyqtar kóp boldy da, Jetisý mektebi dúnıege keldi. Onyń negizin osy baıqaýda jınaǵan Jambyl, Kenen, Sádiqoja, Dánesh, Pishan atalarymyzdyń ánderi qurady. Bir kezderi Ramazan inimizben bir synypta oqyǵan, aýyldasy Ǵalymjan Serikbaev degen jigit bolatyn. Oqýdy bitirip, dıplomyn alyp, ońtústikte demalyp júrgen kezinde aıaqastynan jazymǵa ushyrap, sýǵa ketip qaldy. Raıymbek aýdanynan shyqqan iri ǵalym, repressııa qurbany bolǵan Qapez Baıǵabylulynyń ánderin jaryqqa shyǵarýshy sol inimiz edi, marqum. Qazir sonyń jolyn Ramazan Stamǵazıev jalǵap, Qapez ánderin udaıy oryndap júr. Asharshylyq shaǵynda qasiret shekken eldiń aýzynda talaı zarly án qalypty, biz sony alǵash sol baıqaýǵa qatysýshy qarııalardan estidik. Ondaǵy sóz, zar estigende saı-súıegińdi syrqyratady týra.
– Shynynda, óshkendi jaǵyp, ólgendi tiriltkendeı keleli is bolypty. Alaıda sol taspaǵa basylyp, jaryqqa shyqqan dúnıe qaǵazǵa qattaldy ma? Jalpy, ózińiz jaı ánshi emes, óner salasynda basshy bolyp, oqý oryndaryn basqarǵan da adamsyz, olaı bolsa óner men ǵylymnyń baılanysy búginde qanshalyqty ekendigine toqtalsaq…
– Sońǵy jyldary halyq áni kafedrasynda bolsyn, basqa da óner ıelerin tárbıeleıtin oqý oryndarynda bolsyn buǵan úlken betburys boldy. Ózimniń shákirtterimniń biri Aqan Ábdýáli – A.Jubanov mektebiniń dırektory, Óner akademııasynda ashylǵan dástúrli án kafedrasynyń meńgerýshisi de bolyp otyr. Meniń izimdi ári qaraı jalǵastyryp otyrǵan shákirtterimniń biri «Daryn» memlekettik jastar syılyǵyn aldy. Ózi kishkentaıynda aıtys aqyny bolyp bastaǵandyqtan, osy inimiz búginde jetisýlyq aqyndardyń maqamyn jınaqtap, úlken jınaq etip shyǵardy. Sonan soń Kenen Ázirbaev atamyzdyń 125 jyldyǵyna arnap, «Alataý alabynda» atty atamyzdyń ózi oryndaǵan ánderin notaǵa túsirip, jınaǵyn shyǵardy. Oǵan Murat Ábýǵazy, Halyqbergen atty inilerimiz de kómektesti. Bazaráli Múptekeev, Saǵatbek Medeýbekuly sekildi azamattarymyz da osy ulttyq muramyzdyń ǵylymı turǵyda zerttelýine zor úlesterin qosyp, «Jetisý áýenderi» atty eki tomdyq eńbek shyǵardy. Budan da bólek irili-usaqty dúnıeler kóp. Ǵylymı irgesi qalanýda dep aıtýǵa bolady.
– Jánibek aǵamyz kezinde ándi jaı oryndaı salmaı, aldymen onyń tarıhyn, mán-maǵynasyn maıyn tamyzyp turyp aıtyp alyp, halyqty sony tyńdaýǵa yntyqtyryp, sodan soń shyrqaýshy edi ǵoı. Búgin bolsa tipti ánniń qalaı atalyp, kimdiki ekendigi de aıtylmaıtyn kezderi az emes. Qazir ózi teoretık ǵalymdardan tys dástúrli oryndaýshylardyń arasynda ándi zertteýshiler bar ma?
– Óziniń úni de erek, bolashaǵynan kóp úmit kúttiretin ánshi ári án jolynda erinbeı eńbek etip júrgen birden-bir azamat dep ánshi Erlan Rysqalı baýyrymdy aıtar edim. Ósip kele jatqan jastardyń ishindegi óte izdenimpazy. Oılaý qabileti de bólek. Lekııa-konertterge kóbirek den qoıyp júrgen – sol inimiz. Ózine talap qoıǵandyǵynyń arqasynda ǵoı. Jalpy, biz táýbe deýge tıispiz, bir kezderi joǵaltqanymyz qaıta kelip jatyr. Jánibek Kármenov, Qaırat Baıbosynov, Jaqsylyq Sársenǵalıev aǵalarymyz «dombyrany konertke qospaıtyn, dástúrli ánshilerdi adam qurly kórmeıtin zamandy kórdik» dep jatatyn. Qazir eshkim aldymyzdy kes-kestep jatqan joq. Táýelsizdikpen birge ónerge de úlken táýelsizdiktiń kelgenin moıyndaýymyz kerek. Bir ǵana mysal, burnaǵy jyly 1000 kúıimiz shyqsa, ótken jyly 1000 ánimiz jınaq bolyp shyqty. Sonyń ózi úlken jetistik emes pe? Al buryn óner zertteýshisi ne ǵalymdardyń qaısysy bolsyn óziniń jazǵan dúnıesin moıyndatý úshin Máskeýge barýǵa tıis bolatyn. Al ol tusta Máskeýge qazaq óneri kerek bolǵanyna óz basym senbes edim, Zataevıch sekildiler óte az ǵoı.
– Buryn bolǵan «Qulan sazy» atty folklorlyq-etnografııalyq án-bı ansamblin qaıta quryp, búginde soǵan basshylyq jasap otyrsyz, sol jaıly aıta otyrsańyz…
– Ol, negizi, buryn bolǵan, biraq keıingi kezderi tek aty ǵana bolmasa, zaty qalmaı, tozýǵa shaq qalǵan ansambl bolatyn. Elbasymyzdyń «Mádenı mura» baǵdarlamasy, «Dıplommen – aýylǵa!» jobasy bar, sondaı-sondaıdyń barlyǵyna ıek arta otyryp, qujattaryn, smetasyn jasap, aqyry, «Qulan sazyn» tirilttik. Almaty oblysynyń ákimi Serik Úmbetov aǵamyzdyń ónerge degen janashyrlyǵynyń arqasynda ol qoldaý taýyp, bıýdjetten 48 mıllıon teńge bólindi. Sony Almatyda da ustap otyrýǵa bolar edi, biraq ǵımarat jaldaý quny t.b. qymbattyǵyn eskerip, oblys ortalyǵy Taldyqorǵanda otyrýdy durys dep taptyq. Byltyr aqpannyń 2-sinde bastadyq, maýsymnyń 5-inde ansambldiń ashylýyn jasadyq, mine, bes aıda qol jetkizgen jetistigimiz. Quramynda 48 adam bar, búginde jaqsy jumys istep jatyrmyz. Bárin kádimgi konkýrs arqyly qabyldadym. Ózbekáli, Ǵarekeń, Jánibek aǵalarymyzdyń prınıpi boıynsha, ıaǵnı oryndaýshylyq sheberligi óz aldyna, odan syrt kelbettiń kelistiligine de mán berdik, sebebi ártiske onyń barlyǵy da qajet. Bolmasa eki qazaq bolsa, sonyń biri – ánshi, úsh qazaqtyń biri – bıshi, tórt qazaqtyń biri kúıshi bolyp shyǵa kelemiz. Alaıda, uly Abaı aıtpaqshy, «solardyń bar tańdamasy». Sonan soń jerge, elge bólý degen jaman ádetimiz bar, men dál osy ádetten ada bolýdy aldyma prınıp etip qoıdym. Durys tańdaǵanyma kún óte kele kózim jetip keledi, qarap otyryp súısinemin, bári óz balalarym sekildi. Jastary da 17 men 24-tiń aralyǵynda. Bizdiń bir maqtana alatynymyz – Elbasymyz Almaty oblysyna kelgen saparynda ol kisiniń aldynda konert berdik. Biz sol kezde ózimizdiń baǵamyzdy alǵandaı sezindik. Elbasymyzdyń kóregendegi ǵoı, ár ónerpazdan jeke-jeke: «Sonda osylaı boldy ma, shynynda, solaı quraldyńdar ma?» – dep jaı-japsardy surady ǵoı. «Óte keremet jaqsy eken», – dep oblysymyzdyń ákimine, óz qaramaǵyndaǵylarǵa qarap, «Osy qýanyshty men Astananyń halqymen bóliskim keledi», – dedi. Solaısha biz qazannyń 7-si kúni Astananyń Kongress holynda konert berip qaıttyq. Ol konertte de óńkeı zııalylarymyz, úlken aqyn-jazýshy aǵa-apalarymyz boldy. Solardyń arasynan Farıza Ońǵarsynova tipti sol jerde oblys ákimi Serik Ábikenulynyń uıaly telefonyna qońyraý shalyp, «Osy jasqa kelip men birinshi ret arqa-jarqa bop otyryp konert kórdim, raqmet» depti. Mine, bul – o basta elge, jerge bólinbeı, tutas qazaqtyń ónerin sahnaǵa alyp shyqqannyń jemisi. Osy jerde taǵy bir marqaıyp qaldyq. Óner adamy úshin shekpen kıgizgennen góri ónerine shyn kóńilden bir aýyz jyly lebiz aıtqany – áldeqaıda zor qýanysh. Sonan soń Ońtústik Koreıaǵa júzdiń ústindegi adamnan quralǵan delegaııa bardy, quramynda biz de boldyq. Biz ónerpazdarymyzdyń kıimderine de asa úlken mán berdik, al bul jaǵynan men Ózbekáli Jánibekov aǵamnan kóp nárseni úırendim. Aldymen – Astananyń fılarmonııasy, sodan keıingi orynda osy biz turmyz ba dep qaldym. Jaǵdaı men jalaqy jaǵynan…
– Qupııa bolmasa, ár ónerpazdyń jalaqysy qansha?
– Keshe oqý bitirip barǵan bala 40 myń teńgeniń ústinde jalaqy alyp, baspanaly bolyp jatyr. Bul – tipti adamnyń túsine de kirmeıtin dúnıe. Ónerdegi Ǵarekeń, Ózbekáli syndy ustaz, aǵalarymnan alǵan tálim-tárbıemniń arqasynda men sonaý jas kúnimniń ózinde fılarmonııaǵa jumysqa kelmesten 18 kún buryn úı alǵan qazaqpyn. Kompartııanyń qylyshynan qan tamyp turǵan shaqta Ózbekálideı aǵamyz ónerge osyndaı jaǵdaı jasaı aldy. Mine, ónerdi baǵalaý degen qandaı! Men de balalaryma sony tilep júretinmin. Shynynda, osy «Qulan sazynyń» qurylǵanynyń arqasynda ónerlerimen kózge túsken 11 adamǵa Almaty oblysy Jambyl aýdanynan páter berildi. Balalarym: «Aǵa, sizdiń aıtqanyńyz keldi, biz de, mine, jumysqa qabyldana sala úı aldyq», – dep rızalyǵyn bildiredi.
Alashqa aıtar datym…
Buryn biz, óner adamdary, halyqtyń arasynda júretin bolsaq, búginde aramyz alshaqtap ketti, halyq – óz ornynda, bul jerde kiná bizden. Biz qazir sheneýnikterdiń arasynan shyqpaı qaldyq. Qazir ónerpazdar «aǵa, men bálen jerge baraıyn dep edim» deıdi, ol «aǵasy» bárin daıyndatyp qoıady. Barady da, álgi ánshi fonogrammamen án aıtqan bop, qaltaǵa konvert salyp qaıtady. Sonda onyń nesi halyqqa qyzmet etken? Ótirik qoı «halyq» dep júrgeni, aınalyp kelgende, jeke bastyń qamy úshin bolyp shyqpaı ma? Mine, meniń osyǵan qarnym ashady, osyǵan qynjylamyn. Shoýdyń arty osyǵan aınalyp barady. Bul da – qanaýdyń bir túri.
• Oqshaý oı
Ýaqyt degen qadirin bilgenge ol tipti altynǵa da aıyrbastamaıtyn qundylyq qoı. Biz, qazaqtar, ásirese osy ýaqytty baǵalaı almaı, bosqa ótkizýge qumar, erteńshil halyqpyz. Ásirese ónerde ár adam óz ýaqytyn júıeleı bilýi shart. Basshysyń ba, qyzmetkerińniń ýaqytyn jeme, sol arqyly, birinshi, onyń júıkesine, ekinshi, qaltasyna keri áser etesiń. Eki saǵat eldi úıirip alyp, sońynda «ták, endi ne istesem eken?» deıtin bastyqsymaqtarǵa tańǵalamyn.
Márııam ÁBSATTAR, «Alash aınasy».
