AzattyqLIVE tikeleı efırinde Qytaıdaǵy etnıkalyq qazaqtarǵa qysym máselesin kóterip júrgen "Atajurt eriktileri" uıymynyń tirkelýi, onyń belsendileriniń bólinýi máselesi talqylandy. Habarǵa uıym jetekshisi Erbol Dáýletbekuly men belsendi Bekzat Maqsuthanuly qatysty.
Tikeleı efırdi kórińiz:
https://www.youtube.com/watch?time_continue=6&v=0ZlkotG6q-M
"Atajurt eriktileri" uıymy 2017 jyldan beri Shyńjańdaǵy az ulttarǵa jasalǵan qysym máselesin kóterip, olardyń shaǵymdaryn qujatqa túsirýmen aınalysyp keledi.
Uıym keńsesinde ótken jıyndarda "Qytaıdaǵy "qaıta saıası tárbıeleý lagerlerinde" qamaýda otyrǵandardyń týystarynyń aryz-shaǵymdary aıtylyp, Qytaı bıligi qoıǵan shekteýlerge baılanysty otanyna jete almaı otyrǵan etnıkalyq qazaqtar máselesi de aıtylyp júr.
Osy aptada "Atajurt eriktileri" uıymy Almaty qalasy ádilet departamentinde tirkelgenin habarlady. Uıym buǵan deıin birneshe ret ótinish bergenimen "qujattarynyń durys emestigine" baılanysty tirkele almaǵan. Sol úshin "Atajurt eriktileri" qyrkúıek aıynda departamentti sotqa bergen, al tirkeýden ótkeni belgili bolǵannan keıin aryzyn qaıtaryp alǵan.
Uıymnyń burynǵy jetekshisi Serikjan Bilásh (qujat boıynsha - Bııash) 2019 jylǵy naýryz aıynda "áleýmettik alaýyzdyq týdyrdy" degen aıyppen birneshe aı Nur-Sultanda úıqamaqta otyrdy. Onyń isine halyqaralyq uıymdar reakııa bildirdi. Qazaqstannyń ár jerinde Biláshti bosatýdy talap etken akııalar ótti. Tamyz aıynda Almaty qalasy Áýezov aýdandyq soty belsendini qamaýdan bosatyp, 110 myń teńge (shamamen 288 dollar) kóleminde aıyppul saldy. Ony qoǵamdyq uıymdy basqarý quqyǵynan jeti jylǵa aıyrdy.
2017 jyldyń kókteminen bastap Qytaıdyń Shyńjań aımaǵynda etnıkalyq azshylyqtarǵa, sonyń ishinde etnıkalyq qazaqtarǵa da qysym kórsetilip, "saıası lager" atalǵan jappaı qamaý oryndary paıda bolǵany týraly habar taraı bastaǵan. Qytaıdan oralǵan etnıkalyq qazaqtar Qytaıǵa Qazaqstannan jolaýshylap barǵanda qaıta almaı, keıbiri saıası lagerge alyp ketkeni jaıly shaǵymdanǵan.
Ótken jyly BUU Shyńjańda mıllıonǵa jýyq etnıkalyq uıǵyr men ózge de túrkitildes ult ókilderin Qytaıdyń soltústik-batysyndaǵy "saıası tárbıe lagerlerinde" ustap otyrǵany týraly málimdegen. Bastapqyda mundaı aqparatty teristegen Pekın keıin ony "ekstremızmge qarsy shara" dep túsindirgen jáne saıası lagerlerdi "til úırenip, kásipke baýlıtyn" ortalyqtar dep ataǵan.
AQSh pen Batys elderi Pekınniń Shyńjańdaǵy saıasatyn "az ulttardyń mádenıeti men dinin joıý amaly" dep atady. Jaqynda AQSh memlekettik hatshysy Maık Pompeo Ortalyq Azııa elderiniń syrtqy ister mınıstrlerimen kezdesýinde Pekınniń etnıkalyq uıǵyrlardy Qytaıǵa qaıtarý týraly talabyn oryndamaýǵa shaqyrdy.
AzattyqLIVE tikeleı efırinde resmı tirkelgen "Atajurt eriktileri" qoǵamdyq uıymynyń qazirgi basshysy Erbol Dáýletbekuly men uıymnyń burynǵy jetekshisi Bekzat Maqsuthanuly pikir talastyrdy.
"Azattyq" radıosy
