Andrei Grozin 27 säuır künı Astana äuejaiynda tölqūjattyq baqylaudan öte almai, kelesı künı Mäskeuge kerı qaituǧa mäjbür bolǧan.
Ǧalym Qazaqstanda Resei men Qazaqstan arasyndaǧy qarym-qatynas mäselelerıne arnalǧan ıs-şaraǧa qatysuy tiıs bolǧan. Sondai-aq onyŋ «Resei – Qazaqstan: qauıpsızdık jäne gumanitarlyq yntymaqtastyq salalaryndaǧy özara ıs-qimyl dinamikasy» taqyrybyndaǧy döŋgelek üstelde söz söileuı josparlanǧan.
İnstitut direktory, RF Memlekettık Dumasynyŋ deputaty Konstantin Zatulin būl jaǧdaiǧa pıkır bıldırıp, Qazaqstannyŋ keibır ökılderınıŋ qonaqtarǧa qatysty «ekıūşty ärı dostyqtan alys» äreketterı jiılep ketkenın aitty. İnstitut ökılderı būǧan ūqsas jaǧdaidyŋ 2023 jyly Zatulinnıŋ öz basynan ötkenın eske saldy. Ol Baiqoŋyrdan ǧaryş kemesınıŋ ūşuyna qatysu üşın Qazaqstanǧa kırmek bolǧan. Alaida ony bırneşe saǧat boiy ony şekaradan ötkızbei qoiǧan. Aqyrynda būl janjal şeşılgenımen, tüsındırme berılmegen.
«Qazaqstandy qūrmetteitın reseilıkterge mūndai tosyn jaittar jiı kezdeskenın qalamaimyz, äsırese Jeŋıstıŋ 80 jyldyǧy qarsaŋynda. Būl jeŋıske Qazaqstan men bükıl KSRO halyqtary zor üles qosty», – delıngen institut habarlamasynda.
Andrei Grozin – TMD elderı institutynan bölek, Resei ǧylym akademiiasynyŋ Şyǧystanu institutynyŋ aǧa ǧylymi qyzmetkerı. Onyŋ ǧylymi jäne merzımdı basylymdarda 250-den astam maqalasy jaryq körgen, alty monografiianyŋ avtory (ekeuı – qosalqy avtorlyqta). Sondai-aq ol Reseidegı ırı biznes qūrylymdarǧa keŋes beredı, reseilık jäne şeteldık BAQ-pen jūmys ısteidı. 1996 jyldan berı Reseide tūrady, oǧan deiın Qazaqstanda ömır sürgen. Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU-dy saiasattanuşy mamandyǧy boiynşa bıtırgen. Būryn QR Aqparat jäne būqaralyq kommunikasiialar ministrlıgınde, Qorǧanys ministrlıgınde, Ekologiia jäne bioresurstar ministrlıgınde jäne basqa da memlekettık qūrylymdarda qyzmet atqarǧan.
Qazaqstan bilıgı tarapynan Grozinge kıruge tyiym salu boiynşa resmi tüsınıkteme berılmedı. Alaida qazaqstandyq saiasattanuşy Marat Şibūtov Telegram-arnasynda būl şeşım Reseidıŋ qazaqstandyq ǧalymdarǧa jappai tyiym saluyna jauap boluy mümkın ekenın jazdy.
«Men būryn jazǧandai, reseilık ǧalymdarmen bırlesken topta jūmys ısteitın qazaqstandyq tarihşylardyŋ barlyǧyna juyǧy, bır adamnan basqasyna, 2022–2023 jyldary Reseige kıruge tyiym salyndy. Būl – bızdıŋ ǧylymi elitamyz: institut direktorlary, ǧylym doktorlary men akademikter. Olardyŋ barlyǧyna Reseige baruǧa bolmaidy. Bır ǧalymymyz Şeremetevo äuejaiynda zaŋsyz migranttarmen bırge bır täulık otyryp, elşılık aralasqannan keiın ǧana elge oralǧan. Sondai-aq bırqatar deputattar men saiasatkerler de tyiym tızımınde», – dedı Şibūtov.
Onyŋ aituynşa, Qazaqstannyŋ memlekettık organdary būl mäsele boiynşa reseilık ärıptesterıne jügıngenımen, jauap bolmaǧan.
Şibūtovtyŋ pıkırınşe, Qazaqstan tarapynan mūndai tyiymdar Reseidegıdei auqymdy bolmaidy.
«Būl bızdıŋ qymbatty reseilık ärıptesterımız jasaǧandai auqymdy şekteuge ainalmaidy. Bıraq būl – Resei bilıgıne qoiylatyn öte maŋyzdy mäsele. Mūny şeşu qajet», – dep tüiındedı Şibūtov.
Grozinnıŋ mätınderınde ura-patriottyq reseilık BAQ-qa tän baiandaular jiı kezdesedı. Ol Ukrainany qatty synap, ony «404 elı» nemese «Resei men Polşa arasynda jatqan territoriia» dep ataidy. Tarihşy sondi-aq, Qazaqstanǧa da keide qatty sözder aitady. Mysaly, Grozin Toqaevtyŋ syrtqy saiasatyna riza emes.
«Qazaqstannan onyŋ... keşırıŋız, köp vektorly saiasaty barynan basqa eşteŋe kütpegenbız. Soŋǧy ekı aida qazaqstandyq sarapşylardyŋ BRİKS-ke Qazaqstannyŋ qosyluy jaiynda bırde-bır boljamyn tappaisyz. Batys pen Şyǧys arasynda auytqyp, Qazaqstan osy joly Batysqa qarai ikemdelıp barady», - degen Grozin.
Reseilık sarapşy bır sūhbatta Qazaqstandy BRİKS-ke kıruden bas tartqany üşın synap, būl ärekettıŋ Reseige de qajet emes ekenın aitady.
«Mümkın, Qazaqstannyŋ özınıŋ ünemı qūbylatyn pozisiiasymen BRİKS-ke asyqpai jatqany da dūrys şyǧar. Ol jerdıŋ oǧan onşa qajetı joq. Öitkenı mūndai el, osyndai basşylyqpen, osyndai elitamen prosesterdıŋ damuyn tejep, legitimizasiiaǧa ziian keltırıp, qajetsız talqylardy ūiymdastyryp, ūsaq-tüiek närselermen kedergı keltıruı mümkın», — degen Grozin.
