AQŞ-tyŋ būrynǧy prezidentı Djo Baiden Aq üiden ketkennen keiın alǧaş ret söz söiledı, dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Djo Baiden keşe Chikagoda ötken konferensiiada söz söilep, sol jerde oǧan «Ümıt şamşyraǧy» syilyǧy tabystaldy. Būl şarany amerikalyq telearnalar tıkelei efirde körsettı.
Baiden prezident Donald Tramptyŋ ekınşı merzımın aşyq synǧa alyp, onyŋ Äleumettık qamsyzdandyru agenttıgıne qatysty äreketterın «būzuşy» dep atady.
«Ne bolǧanyna qaraŋyzdar. Jaŋa äkımşılık nebärı 100 kün ışınde qanşama ziian keltırıp, qanşama närsenı büldırıp ülgerdı. Būl osynşa qysqa uaqyt ışınde osyndai oqiǧalardyŋ oryn aluy – şyn mänınde esıŋdı şyǧarady», – dedı Djo Baiden.
Ol Tramptyŋ atyn tıkelei atamai, «anau jıgıt» degen tırkestı qoldandy.
Eks-prezident memlekettık qyzmetkerlerdıŋ jappai qysqartyluyn jäne eldegı näsıldık ädıletsızdıktı de synǧa aldy.
«Būl uaqyt aralyǧynda 7 myŋ qyzmetker jūmystan kettı, olardyŋ arasynda eŋ täjıribelı kadrlyq şeneunıkter de bar. Endı olar taǧy myŋdaǧan adamdy şyǧaryp tastauǧa daiyndalyp jatyr», – dedı Baiden.
Sondai-aq, ol federaldy qyzmetkerler men memlekettık şyǧyndardy qysqartudy jaqtaityn İlon Maskty tıkelei atamai, jaŋa äkımşılıktegı mädeniettı «tehnostartaptarǧa» teŋep, syn aitty.
«Olar tehnostartaptarǧa tän eskı ūrandy ūstanuda –“Tez qozǧal, bärın būz”. Olar rasymen bärın būzyp jatyr. Aldymen atady, keiın közdeidı. Sonyŋ saldarynan qajetsız auyrtpalyqtar men ūiqysyz tünder tuyndaidy», – dedı Baiden.
Saiasatker qazırgı Amerika tarihynda el eşqaşan däl osylai bölınbegenın aityp, halyqtyŋ 30 paiyzynyŋ «jüregı joq» dep baǧalady.
Baiden respublikalyq partiiany äleumettık qamsyzdandyru agenttıgın qasaqana küiretuge ūmtylyp otyr dep aiyptady. Onyŋ aituynşa, olar osy arqyly äleumettık qamsyzdandyru qorynyŋ qarajatyn paidalanyp, Tramptyŋ bırınşı merzımınde qabyldanǧan salyqtyq jeŋıldıkterdı ūzartqysy keledı.
«Būl ne üşın bolyp jatyr? Nege olar äleumettık qamsyzdandyrudy közdep otyr? Olar ony qiratqysy keledı. Nege? Sebebı tonau üşın. Al ne üşın tonaǧysy keledı? Milliarderler men ırı korporasiialarǧa salyqtyq jeŋıldıkter beru üşın. Olar 2017 jylǧy jeŋıldıkterdı tūraqty etkısı keledı, al būl jeŋıldıkter negızınen eŋ bai amerikalyqtarǧa jäne alpauyt kompaniialarǧa paida äkeldı. Būl 5 trillion dollarǧa tüsedı. Olar būl aqşany qaidan alady? Olar biudjet tapşylyǧyn ūlǧaita beredı. Būl – olardyŋ ärdaiym jasaityny. Al sosyn aqşany basqa jaqtan alady», – dedı Djo Baiden.
