Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik rámizderi – egemendigimiz ben ulttyq biregeıligimizdiń basty belgileri. Olar – Tý, Eltańba jáne Ánuran. Memlekettik rámizder 1992 jyly 4 maýsymda bekitildi. Osy kún Qazaqstanda Memlekettik rámizder kúni retinde atap ótiledi.
Kók tústi tý – beıbitshilik pen ashyq aspandy, al ortasyndaǵy altyn kún – ómir men ósip-órkendeýdi bildiredi. Qyran qus – erkindik pen bıik maqsattardyń belgisi. Týdyń avtory – Sháken Nııazbekov.
Eltańbanyń ortasynda shańyraq, onyń aınalasynda ýyqtar beınelengen. Bul – birlikti, yntymaqty bildiredi. Onyń avtorlary – Jandarbek Málibekov pen Shot-Aman Ýálıhanov.
Al, ánurannyń qazirgi nusqasy 2006 jyly qabyldandy. Onyń sózi Jumeken Nájimedenov pen Nursultan Nazarbaevqa, áni Shámshi Qaldaıaqovqa tıesili.
Qazirgi tańda Qazaqstanda Memlekettik rámizderdi nasıhattaý boıynsha túrli sharalar uıymdastyrylyp keledi. Jyl saıyn 4 maýsymda respýblıkalyq deńgeıde is-sharalar ótkiziledi. Oqý oryndarynda, memlekettik mekemelerde, áskerı bólimderde jáne kásiporyndarda Memlekettik Týdyń kóterilý rásimderi ótedi. Sondaı-aq, jastar arasynda patrıottyq sezimdi oıatý maqsatynda konkýrstar, vıktorınalar, fleshmobtar jáne arnaıy dárister uıymdastyrylady.
Máselen, 2024 jyly rámizder kúninde 500-ge jýyq is-shara ótken. Qala turǵyndary men qonaqtaryna 500 jalaý tegin taratylyp, tanymal ártisterdiń qatysýymen qonert uıymdastyrylǵan. Birlik pen otansúıgishtikti dáriptegen jıyndarǵa ásirese jastar belsene qatysýda. Olar ánuran oryndaýǵa búkil týystaryn shaqyryp ákelgen. Forým aıasynda Tý sherýi de ótkizilgen. Sondaı-aq, Talǵat Bıgeldınov atyndaǵy «Jas ulan» mektebiniń tárbıelenýshileri kók baıraqtardy jelbiretin sap túzip júrip ótti.
Mundaı erekshe is-sharalar elimizdiń túkpir-túkpirinde ótkizildi. Aıryqsha este qalǵany Qonaev qalasy. Onda parashıýtshiler elimizdiń kók baıraǵyn kókte jelbiretse, 30 baıkerden turatyn motoıklshiler sherýi jınalǵan jurtshylyqqa merekelik kóńil-kúı syılady.
Budan bólek, rámizderdi qurmetteýdi arttyrý maqsatynda buqaralyq aqparat quraldarynda, áleýmettik jelilerde arnaıy beınerolıkter kórsetilip, úgit-nasıhat jumystary júrgiziledi. Jańa turǵyn úılerdiń qasbetine memlekettik Tý ilý dástúrge aınalyp keledi.
Memlekettik rámizderdiń mańyzdylyǵyn túsindirý maqsatynda 2024 jyly telearnalarda, radıobaǵdarlamalarda jáne áleýmettik jelilerde aýqymdy aqparattyq naýqandar uıymdastyryldy. Bul sharalar Qazaqstannyń memlekettik rámizderine, ıaǵnı Tý, Eltańba jáne Ánurannyń tarıhy men mańyzdylyǵyn, sondaı-aq olardyń eldiń táýelsizdigi men birligin beıneleıtin sımvolıkalyq mánin keńinen túsindirýge baǵyttaldy.
Elimizde Memlekettik rámizderige uqypty jáne qurmetpen qaraý qarqyndy túrde nasıhattalǵanyna qaramastan, olarǵa laıyqty qurmet kórsetpeıtinder de tabylady. Qazaqstan Respýblıkasynyń zańnamasyna sáıkes, Memlekettik rámizderge qurmetsizdik tanytqan azamattar ákimshilik nemese qylmystyq jaýapkershilikke tartylady.
Ákimshilik quqyq buzýshylyq týraly kodekstiń 458-babyna sáıkes:
Memlekettik rámizderdi qorlaǵandarǵa 200 AEK (aılyq eseptik kórsetkish) kóleminde aıyppul salynady nemese 15 táýlikke deıin ákimshilik qamaýǵa alynady.
Eger rámizderdi qorlaý aýyr quqyq buzýshylyq retinde tanylsa, Qylmystyq kodekstiń 372-babyna sáıkes, kináli tulǵaǵa iri kólemde aıyppul salynyp, 2 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrý jazasy qoldanylýy múmkin.
Memlekettik rámizder – árbir azamattyń maqtanyshy ári ulttyq qundylyq. Olardy qurmetteý – eldi, onyń tarıhyn jáne bolashaǵyn qurmetteý degen sóz. Árbir qazaqstandyq rámizderge qurmetpen qarap, olardyń mańyzyn túsinip, keler urpaqqa jetkizýge atsalysýy qajet. Tek sonda ǵana biz táýelsizdigimizdi nyǵaıtyp, ulttyq rýhymyzdy kótere alamyz.
