5 nauryzda Bakude Nizami Gänjäui atyndaǧy Äzerbaijan Ūlttyq ädebiet muzeiınde Türık mädenietı jäne mūrasy qorynyŋ Baku muzykalyq akademiiasymen yntymaqtastyǧy aiasynda basyp şyǧarǧan «Türkıtıldes Elderdıŋ Ūlttyq Muzykalyq Aspaptary» kıtabynyŋ tanystyru räsımı öttı.
Kıtaptyŋ tanystyrylymyna Äzerbaijan Respublikasynda akkredittelgen diplomatiialyq korpus ökılderı, deputattar, öner men mädeniet salasynyŋ tanymal tūlǧalary, BAQ agenttıkterınıŋ qyzmetkerlerı jäne basqa da qonaqtar qatysty.
Türık mädenietı jäne mūrasy qorynyŋ kezektı auqymdy jobasy bolyp tabylatyn «Türkıtıldes elderdıŋ ūlttyq muzykalyq aspaptary» kıtaby – 6 türkı elınıŋ ǧalymdary, önertanuşylary men muzykanttarynyŋ bırlesken eŋbegınıŋ nätijesı. Ūsynylǧan basylymda köptegen ǧylymi derekközderge süiene otyryp, türkıtıldes halyqtar arasynda keŋ taraǧan jüzden astam dästürlı muzykalyq aspap turaly jan-jaqty aqparat berılgen. Būl atlas muzyka zertteuşılerıne, muzykanttarǧa, folklortanuşylarǧa jäne organologtarǧa arnalǧan.
Isşarany Nizami Gänjäui atyndaǧy Äzerbaijan Ūlttyq ädebiet muzeiınıŋ direktory Rafael Guseinov aşyp, «Türkıtıldes elderdıŋ ūlttyq muzykalyq aspaptary» kıtabynyŋ jaryq köruın naǧyz mädeni oqiǧa dep atady, sondai-aq onyŋ saiasi maŋyzǧa da ie ekenın atap öttı.
Äzerbaijan Prezidentı İlham Älievtıŋ bır sözınde aitqan «Bızdıŋ basqa otbasymyz joq, bızdıŋ otbasymyz – türkı otbasy» degen pıkırı qanatty sözge ainalǧanyn, al būl kıtap ortaq türkı bırlıgınıŋ qalyptasuyna qosylǧan maŋyzdy üles ekenın aitty.
Baiandamaşy atap ötkendei, būl basylym türkı muzykasyn zertteudıŋ negızın qalaǧan Safiaddin Urmavi, Äbdulqadir Maraǧi jäne Uzeiır Gajibeili eŋbekterınıŋ jalǧasy retınde baǧalanuy mümkın.
5 nauryzda Bakude, Nizami Gänjäui atyndaǧy Äzerbaijan Ūlttyq ädebiet muzeiınde Türık mädenietı jäne mūrasy qorynyŋ Baku muzykalyq akademiiasymen bırlesıp şyǧarǧan «Türkıtıldes elderdıŋ ūlttyq muzykalyq aspaptary» atty kıtabynyŋ tanystyrylymy öttı. Isşaraǧa Äzerbaijan Respublikasynda akkredittelgen diplomatiialyq korpus ökılderı, deputattar, öner men mädeniet salasynyŋ belgılı qairatkerlerı, būqaralyq aqparat qūraldarynyŋ ökılderı jäne basqa da qonaqtar qatysty.
Būl basylym – Türık mädenietı jäne mūrasy qorynyŋ auqymdy jobalarynyŋ bırı. Ony äzırleuge alty türkı elınıŋ ǧalymdary, önertanuşylary men muzykanttary atsalysqan. Kıtapta ǧylymi derekközderge süiene otyryp, türkı halyqtary arasynda keŋ taraǧan jüzden astam dästürlı muzykalyq aspap turaly jan-jaqty aqparat ūsynylǧan. Būl atlas muzyka zertteuşılerıne, muzykanttarǧa, folklortanuşylarǧa jäne organologtarǧa arnalǧan qūndy eŋbek bolyp tabylady.
Isşarany Äzerbaijan Ūlttyq ädebiet muzeiınıŋ direktory Rafael Guseinov aşyp, kıtaptyŋ jaryq köruın mädeni jäne saiasi oqiǧa retınde baǧalady. Äzerbaijan Prezidentı İlham Älievtıŋ «Bızdıŋ basqa otbasymyz joq, bızdıŋ otbasymyz – türkı otbasy» degen sözı halyq arasynda qanatty sözge ainalǧanyn jäne būl eŋbektıŋ ortaq türkı bırlıgın nyǧaituǧa qosylǧan maŋyzdy üles ekenın atap öttı. Sonymen qatar, būl basylym türkı muzykasyn zertteudıŋ negızın qalaǧan Safiaddin Urmavi, Äbdulqadir Maraǧi jäne Uzeiır Gajibeilidıŋ eŋbekterınıŋ jalǧasy bola alatynyn aitty.
Sodan keiın söz Türık mädenietı jäne mūrasy qorynyŋ prezidentı Aqtoty Raiymqūlovaǧa berıldı. Qordyŋ qyzmetı turaly baiandap, onyŋ Äzerbaijan Prezidentı İlham Älievtıŋ bastamasymen, Qazaqstan, Qyrǧyzstan jäne Türkiia memleket basşylarynyŋ qoldauymen qūrylǧanyn atap öttı. Qor türkı elderınıŋ bai mädenietı men mūrasyn saqtau, ony halyqaralyq deŋgeide nasihattau jäne bolaşaq ūrpaqqa jetkızu baǧytynda belsendı jūmys ıstep keledı.
2024 jylǧa bekıtılgen 25 joba aiasynda Qor 75-ten astam ırı jobany jüzege asyrǧan. Olardyŋ qatarynda:
Bışkektegı Alyqūl Osmonovtyŋ üi-mūrajaiyn qalpyna keltıru jäne mūrajaiǧa ainaldyru;
«Türkı älemınıŋ körınısı – 2040» jäne «TURKTIME» strategiialyq qūjattaryna negızdelgen türkı mädeni mūrasynyŋ köptıldı katalogyn daiyndau;
Besınşı Düniejüzılık Köşpendıler oiyndaryna qoldau körsetu;
Türkı memleketterı ūiymy, TÜRKSOY jäne Türkı akademiiasymen bırlesıp, «Türkı älemınıŋ tarihi jäne mädeni mūrasyn zertteu jäne saqtau – UNESCO tūrǧysynan» atty halyqaralyq konferensiia ötkızu;
UNESCO-men bırlese otyryp, türkı elderınıŋ materialdyq emes mädeni mūrasyn köpūlttyq nominasiialau jobalaryn üilestıru;
Türkiianyŋ Ystambūl qalasynda jäne Qazaqstannyŋ Tamǧaly men Qūlan aimaqtarynda türkı mädeni mūrasyn basqaru boiynşa bılım beru baǧdarlamalaryn jüzege asyru;
Äzerbaijannyŋ tarihi Qarabaq aimaǧyndaǧy Fizuli qalasynda ornalasqan XVIII ǧasyrǧa tiesılı Göchähmedli meşıtın qalpyna keltıru boiynşa jūmystardy bastau;
«Türkı älemınıŋ körnektı tūlǧalary», «Türkı älemınıŋ ädebi jauharlary», «Türkı älemınıŋ ǧylymi mūrasy» atty jaŋa kıtap seriialary aiasynda 18 kıtaptyŋ jaryq köruı;
YouTube-taǧy TurkDiscovery arnasynyŋ jūmysy;
Parijdegı UNESCO ştab-päterınde «Diuani lūǧat at-türk» eŋbegınıŋ 950 jyldyǧyna arnalǧan körme men halyqaralyq konferensiia ūiymdastyru;
Aqtoty Raiymqūlova öz sözınıŋ soŋynda ötken jyldyŋ qaraşa aiynda Qyrǧyzstannyŋ Bışkek qalasynda ötken Türkı memleketterı ūiymynyŋ memleket basşylarynyŋ 11-şı sammitınde Qordyŋ qyzmetı joǧary baǧalanǧanyn atap öttı.
Būl kıtap türkı halyqtarynyŋ ortaq mädeni mūrasyn därıpteuge jäne olardyŋ muzykalyq dästürlerın saqtauǧa baǧyttalǧan maŋyzdy eŋbek bolyp tabylady.
Aqtoty Raiymqūlova öz sözınde tanystyrylǧan «Türkıtıldes elderdıŋ ūlttyq muzykalyq aspaptary» kıtaby Qordyŋ auqymdy jobalarynyŋ bırı ekenın atap öttı. Būl jobany ıske asyru 2023 jyly bastalyp, ötken jyly Qordyŋ tolyq qoldauymen basylym jaryq kördı. Eŋbektıŋ daiyndaluyna atsalysqan barlyq mamandarǧa alǧys bıldırdı.
Kıtaptyŋ maŋyzdylyǧy turaly Äzerbaijan Milli Mäjılısınıŋ deputaty Günai Äfändieva, Äzerbaijan muzykalyq akademiiasynyŋ rektory Farhad Badalbeili, Türkiianyŋ Osmanie Qorqyt Ata universitetınıŋ säulet, dizain jäne öner fakultetınıŋ aǧa oqytuşysy Meiser Kaia söz söiledı. Sonymen qatar, Qūrmanǧazy atyndaǧy Qazaq ūlttyq konservatoriiasynyŋ «Muzykatanu jäne kompozisiia» kafedrasynyŋ professory, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Saule Ötegalievanyŋ beineündeuı körsetıldı.
Tanystyrylymnyŋ mädeni bölımınde türkı muzykasynyŋ jauharlary oryndaldy. Munis Şärifov jetekşılık etetın «Äzerbaijan köne muzykalyq aspaptar ansamblı» erekşe öner körsettı. Sondai-aq, Äzerbaijan Respublikasynyŋ eŋbek sıŋırgen ärtısı, tanymal opera änşısı Ramil Kasymov oryndaǧan Üzeiır Gajibeilidıŋ «Sensız» romansy men halyqaralyq baiqaulardyŋ laureaty Nigiar Jafarova oryndaǧan Fikret Ämirovtıŋ «Äzerbaijan elderı» änı körermenderdıŋ ystyq yqylasyna bölendı.
Tanystyrylym keşı qazaq jäne äzerbaijan muzykanttary – Serık Nūrmoldaev, Jadra Musrepova jäne Adnan Ämırlidıŋ oryndauyndaǧy qazaq halqynyŋ jauynger taipasy turaly «Adai» kompozisiiasymen aiaqtaldy.
