Aqtaý mańynda apatqa ushyraǵan Azerbaijan Airlines áýe kompanııasynyń ushaǵy reseılik «Panır-S» zymyranymen atyp túsirilgen, dep habarlaıdy "Adyrna" ulttyq portaly Reuters agenttigine silteme jasap.
Bul týraly Reuters Ázerbaıjan úkimetindegi derekkózge silteme jasap málimdedi.
«Ázerbaıjanda ushaqtan alynǵan jáne halyqaralyq saraptama barysynda anyqtalǵan «Panır-S» zymyranynyń bólshegi bar», — degen Bakýdegi joǵary laýazymdy sheneýnik Reuters agenttigine.
Buǵan deıin Qazaqstannyń Kólik mınıstrligi Embraer-190 ushaǵynyń apatyn tekserý boıynsha aldyn ala esepti jarııalaǵan bolatyn. Esepke sáıkes, bóten metall zattar qaldyrǵan shurq tesikter ushaqtyń quıryq bóliginen, tómengi bóliginen jáne sol jaq qanatynan anyqtalǵan.
Qazaqstannyń Kólik mınıstrligi ushaqtyń gıdravlıkalyq júıelerine zaqym keltirgen bóten metall zattardyń kóptegen tesikter qaldyrǵanyn habarlady. Qorytyndy esep barlyq tergeý jumystary aıaqtalǵan soń ázirlenedi.
Aldyn ala esepke sáıkes, bóten metall zattar qaldyrǵan kóptegen tesik belgileri ushaqtyń quıryq bóliginen, tómengi bóliginen jáne sol jaq qanatynan anyqtaldy. Bul faktiler esepke qosa tirkelgen fotosýretterden rastaldy.
Jeltoqsannyń 25-inde Astana ýaqytymen 10:13:31-de ekıpaj alǵash ret qıyndyqtarǵa tap bolǵan. Qatty soqqy estilip, avtopılot ajyratylǵany týraly dabyl iske qosylǵan. Birneshe sekýndtan keıin taǵy bir soqqy tirkelgen. Metall zattar gıdravlıkalyq júıelerdi zaqymdap, nátıjesinde suıyqtyq aǵyp ketip, rýl júıesiniń isten shyǵýyna sebep bolýy múmkin.
Bir mınýttan keıin komandır ekıpaj múshelerine habarlasyp: «Allo, ne boldy?» – dep suraǵan. Bortserik: «Eki oryndyq jaryldy, jolaýshylar oryndarynan turyp ketti. Olardy ornyna otyrǵyzýǵa tyrysyp jatyrmyn», – dep jaýap bergen.
Osydan keıin ekıpaj Groznyı, Rostov jáne Aqtaý áýejaılarynyń dıspetcherlerimen baılanysqa shyqqan. Esepte ekıpajdyń júrgizgen kelissózderi egjeı-tegjeıli baıandalǵan. Ekıpaj basqarýdy joǵaltyp jatqanyn habarlaǵan. Aldymen Mahachkaladaǵy aýa raıyn suratqan. Sodan keıin Bakýge qaıtý týraly sheshim qabyldaǵan. Rýl isten shyqqanynan keıin jarty saǵat ótken soń Aqtaýǵa qoný týraly sheshim shyǵarǵan.
Eske sala keteıik, ushaq bortynda 67 adam bolǵan. Olardyń arasynda Azerbaıjan, Reseı, Qazaqstan jáne Qyrǵyzstan azamattary bar. Apat saldarynan 38 adam qaza tapty. Aqtaý áýejaıynyń barlyq qutqarý qyzmetteri dereý iske qosylyp, jolaýshylardy evakýaııalady.
Tergeý barysynda ushaqtan alynǵan bógde zattar fotosýrettermen rastaldy. Ushaq qurylymyndaǵy tik tesik belgileri bógde nysandardyń kirgenin kórsetti. Keıbir zaqymdanýlardyń naqty tikburyshty pishinde bolýy erekshe nazar aýdartýda. Qazirgi tańda komıssııa ushaqtyń zaqymdaný erekshelikterin zerttep jatyr. Zattardyń qaıdan kelgenin anyqtaý úshin qosymsha saraptamalar júrgiziletin bolady.
Eske sala keteıik, qaıǵyly oqıǵa 2024 jyly 25 jeltoqsan kúni bolǵan edi. Bul tragedııanyń saldarynan ushaqtyń kapıtany Igor Kshnıakın, ekinshi pılot Aleksandr Kalıanınov jáne aǵa bortserik Hákıma Álıevamen qatar 38 adam qaza tapqan bolatyn. Olarǵa Ázerbaıjannyń ulttyq qaharmany ataǵy berildi.
Kelesi kúni, 26 jeltoqsanda bastapqy málimet boıynsha ushaq Reseıdiń «Panır-S1» áýe qorǵanys júıesi arqyly atyp túsirilgenin habarlanǵan bolatyn. Keıinirek Reseı tarapy tragedııanyń sebepterin bulyńǵyrlatýǵa tyrysyp, túrli boljamdar usyndy.
Boljam boıynsha, Groznyı áýe keńistiginde ushaq reseılik áýe qorǵanys júıesiniń shabýylyna ushyraǵannan keıin baǵytyn ózgertýge májbúr bolǵan, osylaısha Qazaqstanǵa jetip apatqa ushyraǵan.
27 jeltoqsanda Rosavıaııa BPLA-ǵa (ushqyshsyz ushaqtarǵa) qarsy is-sharalar júrgizý jospary boıynsha jumys júrgizilgenin rastady. 27 jeltoqsanda Azerbaijan Airlines apattyń sebebin «fızıkalyq jáne tehnıkalyq kedergiler» dep atady.
Ázerbaıjan prezıdenti Ilham Álıev apatqa Reseı ókilderi kináli dep málimdep, Máskeý ótemaqy tóleýi kerek degen talap qoıdy.
Keıin Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın Álıevke ushaq «Reseıdiń áýe keńistiginde apatqa ushyraǵany úshin» keshirim surady. Reseı bıligi Ázerbaıjan ushaǵy Groznyıǵa qonbaq bolǵan kezde ýkraınalyq drondarǵa baılanysty qala tóbesinde áýe qorǵanys júıesi iske qosylyp turǵanyn moıyndaǵan.
Keıin Ázerbaıjan ushaǵynyń apatqa ushyraýynyń tergeý qorytyndylaryn kútip otyrǵanda Reseı tarapy kinálilerdi jazalaýdan góri, máseleni maǵynasyz talasqa burýǵa tyrysqanyn habarladyq.
Atalǵan daýdyń basy Reseı syrtqy ister mınıstri Sergeı Lavrovtyń «qara jáshikterden» alynǵan derekter «medıa keńistikte taraǵan aqparatty rastamaıdy» degen málimdemesinen bastalǵan bolatyn. Al Qazaqstan vıe-premeri Qanat Bozymbaev shynaıy derektiń taralyp ketken málimetten aıyrmasy baryn aıtqan. Onyń aıtýynsha, Brazılııada ashylyp oqylǵan qara jáshik málimetteri zerttelip, ótken aptada aldyn-ala qortyndysy jarııalanýy kerek bolatyn.
