Qytailyq startap DeepSeek äzırlegen R1 jasandy intellekt (Jİ) modelı düisenbı künı jahandyq tehnologiialyq aksiialardy dür sılkındırıp, Amerika Qūrama Ştattarynyŋ tehnologiialyq üstemdıgıne qatysty sūraqtar tuǧyzdy. Būl turaly Bloomberg jazdy, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
Jİ Nvidia eseptegış jabdyq öndıruşısınıŋ aksiialarynyŋ qūldyrauyna sebep boldy. NASDAQ birjasyndaǧy alǧaşqy sauda saǧatynda olar 13 %-ǧa tömendep, 123 dollardy qūrady.
Nasdaq 100 fiuchersterı 3,4% tüsıp, S&P 500 fiuchersterı 2%-ǧa tömendedı. Europada tehnologiialyq aksiialar naryqtyŋ tömendeuıne sebep boldy, chip jabdyqtaryn öndıruşı ASML Holding NV aksiialary 11%-ǧa tüstı. Cboe volatildık indeksı, VIX, aitarlyqtai östı. Eger joǧalular saqtalsa, Nasdaq 100 ben Europanyŋ Stoxx 600 tehnologiialyq indeksı naryq kapitalizasiiasy boiynşa şamamen $1 trillionǧa deiın tömendeuı mümkın.
«DeepSeek modelderı az şyǧynmen quatty Jİ modelderın äzırleuge bolatynyn körsetedı. Būl bükıl Jİ jetkızu tızbegıne investisiia jasau josparyn būzuy mümkın, sebebı būl sala tek bırneşe ırı gipermasştabty kompaniialardyŋ ülken şyǧyndaryna negızdelgen», — dedı Union Bancaire Privee basqaruşy direktory Vei-Sern Ling.
Bloomberg mälımetterınde körsetılgendei, Niu-Iork uaqytymen taŋǧy 4:45-ke qarai 200 000-nan astam Nasdaq 100 fiuchers kelısım-şarty satyldy, būl soŋǧy 30 künnıŋ ortaşa körsetkışınen tört ese artyq.
DeepSeek-tıŋ Jİ modelı, kvanttyq qor jetekşısı Lian Venfen negızın qalaǧan OpenAI jäne Meta Platforms Inc.-tıŋ soŋǧy önımderımen bäsekeles retınde qarastyrylady. İnvestor Mark Andrissen ony «eŋ taŋǧajaiyp jäne äserlı jetıstıkterdıŋ bırı» dep maqtady. DeepSeek qoldanbasy paidalanuşynyŋ sūrau saluyna jauap bergende jūmysyn jäne sebebın körsetedı. Ötken aptada şyqqan önım qazır App Store reitingınde bırınşı orynda tūr, qoldanuşylar onyŋ aşyqtyǧyn joǧary baǧalaidy.
Jİ saudasy basqa jerlerde qūldyrap, investorlar esepteu quaty men energiia turaly boljamdaryn qaita qarauda. Europadaǧy Jİ salasyndaǧy bırneşe jeŋımpazdardyŋ bırı Siemens Energy AG 20%-ǧa tüstı.
Jasandy intellektpen bailanysty kompaniialarmen bırge amerikalyq qor naryǧy da qūldyrauda. 24 qaŋtarda 6100 punktten joǧary deŋgeide jabylǧan S&P 500 indeksı düisenbı künı 6000 punktten tömen tüsıp kettı.
Union Bancaire Privee basqaruşy direktory Vei-Sern Ling DeepSeek jasandy intellekt industriiasymen bailanysty barlyq kompaniialardyŋ investisiialyq tartymdylyǧyn tömendetetının atap öttı.
Aldyn ala AQŞ prezidentı Donald Tramp Stargate jobasyn jariialap, būl joba AQŞ-tyŋ jasandy intellekt salasyndaǧy köşbasşylyǧyn nyǧaitudy maqsat tūtady dep mälımdedı. Jobaǧa qatysuşylar damuǧa 500 milliard dollar investisiia saludy josparlap otyr, bıraq memlekettık qarjylandyrudy qoldanbaidy. Alaida Tramptyŋ negızgı serıgı, milliarder İlon Mask, osy bastamany keleke etıp, kompaniialardyŋ mūndai qarajatqa ie emestıgın atap ötken bolatyn.
