AES salýdy qoldaý jónindegi Halyqtyq shtab óńirlerde saılaýshylarmen kezdesý jumysyn bastady. Shtab músheleri aldymen Túrkistan oblysyna bardy.
Túrkistanda Halyqtyq shtab músheleri óńir aktıvimen júzdesip, oǵan 300-den astam adam qatysty. Májilis Spıkeri, «AMANAT» partııasynyń Tóraǵasy Erlan Qoshanov Shtab músheleri AES salýdyń mańyzy týraly azamattarmen ashyq áńgimelesý jáne osy jobany júzege asyrýǵa baılanysty jańa perspektıvalar týraly aıtý úshin óńirge kelgenin málimdedi.
Májilis Tóraǵasy túrkistandyqtar el Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevtyń qazaqstandyqtardyń ál-aýqatyn arttyrý jónindegi progressıvti bastamalary men saıasatyn árdaıym qoldap kele jatqanyn jetkizdi. Sondaı-aq, ol AES salý – elimizdiń energetıkalyq táýelsizdigi men qaýipsizdiginiń kepili ekenin aıryqsha atap ótti.
«Bizge taza, sarqylmas qýat kózderi kerek. Bir aqıqat bar: qazir atom energııasyna balama joq. Qazaqstanda atom elektr stanııasyn salý – búgingi kúnniń shyndyǵynan, búgingi kúnniń suranysynan týǵan bastama. AES ekonomıkanyń draıverine, qozǵaýshy kúshine aınalady. Joǵary bilikti jáne joǵary jalaqy tólenetinmyńdaǵan jańa jumys oryndary paıda bolady.AES qurylysy onyń aınalasyndaǵy ınfraqurylymdy damytatyny aıtpasa da túsinikti: jańa joldar, mektepter, aýrýhanalar jáne turǵyn úıler salynady», – dedi ol.
Erlan Qoshanov elektr energııa tapshylyǵy búginde elimizdiń ońtústik óńirlerinde aıryqsha seziletinin atap ótti. Byltyrǵy qorytyndy boıynsha defııt 3,1 mlrd kVt/saǵ qurady. Salystyrý úshin aıta ketsek, ortasha eseppen 100 myń turǵyny bar bir qala 700 mln kVt/saǵ tutynady. Elektr energııa jetispeýshiligi jańa óndiris oryndaryn ashýǵa, bıznesti, AÓK-ni damytýǵa, jańa jumys oryndaryn qurýǵa jáne tutastaı alǵanda elimizdegi ózge de salalardy damytýǵa kedergi keltiretin faktor bolyp otyr.
«AES salý ıdeıasy – myń oılanyp, myń tolǵanyp, qabyldanǵan sheshim. Bul – bizdiń energetıkalyq táýelsizdigimiz ben qaýipsizdigimizdiń kepili. Bizdiń shyn mánindegi arman-maqsatymyz – Prezıdent aıtqan dáýletti, derbes Qazaqstanda turý. Al, onyń oryndalýyosyndaı tarıhı qadamdardan bastalady», – dedi Májilis Tóraǵasy.
Óz kezeginde, Ulttyq ǵylym akademııasynyń prezıdenti Aqylbek Kúrishbaev Qazaqstanda AESsalýǵa qajet kadrlar da, tájirıbe de, ǵylymı-tehnıkalyq jáne praktıkalyq baza da bar ekenin atap ótti. Qazaqstannyń Azamattyq alıansynyń prezıdenti Baný Nurǵazıeva Prezıdent AES týraly ıdeıa usynǵan sátten beri bir jyl ýaqytótkenin, barlyq óńirde osy máseleniń mánin uǵynýǵa, «oń men solyn» baǵamdaýǵa múmkindik bergen qoǵamdyq tyńdaýlar uıymdastyrylǵanyn aıtty. Azamattarda ýaqyt jetkilikti boldy, endi barlyq progressıvti kúshter eldi odan ári damytý úshin AES qajet ekenine senimdi. Al Iadrolyq fızıka ınstıtýtynyń bas dırektory Saıabek Sahıev Qazaqstan Sozaq aýdanyndaǵy sekildi ýran óndirý boıynsha álemde kósh bastap turǵanyn, alaıda áli kúnge deıin óz áleýetin paıdalanbaıtynyn jáne atom energııasy úlken paıda ákeletin AQSh, Ońtústik Koreıa, Franııa sııaqty damyǵan elderden artta qalý qaýpi bar ekenin atap ótti. AES – senimdi, qaýipsiz áriekologııalyq taza.
Budan ári Shtab músheleri oblystyq aýrýhanada densaýlyq saqtaý salasynyń qyzmetkerlerimen kezdesti. Áńgimelesý barysynda dárigerler, joǵary bilimdi adamdar retinde qoǵamda joǵary bedelge ıe ekenine jáne beıbit atomnyń aınalasyndaǵy barlyq úreıdi seıilte alatynyna erekshe nazar aýdaryldy. Atap aıtqanda, adam kúndelikti ómirde ushyraıtyn radıoaktıvti sáýleniń nebári 0,1%-y ǵana atom energetıkasyna tıesili. AES-tyń áseri rentgenge nemese flıýorografııaǵa qaraǵanda áldeqaıda álsiz. AES salý adamdardyń densaýlyǵyna zııanyn tıgizbeıtinin halyqqa osyndaı qarapaıym mysaldarmen jetkizý mańyzdy.
Osy kúni Halyqtyq shtab músheleri Saýran aýdanyna qarasty Oranǵaı aýylyna bardy. Aýyl turǵyndarymen áńgimelesý barysynda Shtab músheleri atom energııasyn paıdalanýdyń artyqshylyǵy týraly aıtty. Máselen, jylyjaı salýǵa polıak ınvestorlaryn tartqan Saıram aýdanynyń sharýalary kókónis óndirisin tolyq qýatta iske qosa almaǵanyn málimdedi. Buǵan sebep – turǵyn úılerdiń ózine áreń jetip turǵan álsiz qosalqy stanııa. Al AES-tyń turaqty elektrenergııasy mundaı máselelerdi ótkenniń enshisinde qaldyryp qana qoımaı, sharýashylyqty damytýǵa berik negiz bolady, barlyq aýyldy jyldamdyǵy joǵary ınternetpen jáne úzdiksiz mobıldi baılanyspen qamtýǵa múmkindik beredi.
Sonymen qatar, Shtab músheleri Kentaý qalasynda JEO-5 ujymymen kezdesti. 1952 jyly iske qosylǵan bul jylý energetıka toraby 15 myńǵa jýyq adamdy qamtyp otyr. Halyqtyq shtab músheleri AES qurylysy barlyq kommýnaldyq jáne ónerkásiptik kásiporyndar úshin turaqty ári taza energııa kózine aınalyp, jylý jáne elektr energııa irkilisi máselesin sheshetinin atap ótti.
Jalpy, Halyqtyq shtab sapary barysynda Túrkistan oblysynyń turǵyndary AES salý ıdeıasyna qyzý qoldaý bildirdi. Túrkistandyqtar bıyl 6 qazanynda ótetin referendýmǵa belsendi qatysýǵa nıetti.
Halyqtyq shtabtyń baspasóz qyzmeti
Sýretti túsirgen: Álı Ǵalym
