Sūŋǧat Köpenov adamdardyŋ köru qabıletın lazer arqyly 45 jasqa deiın qalpyna keltıruge bolatynyn atap öttı
Nūr-Sūltandaǧy ortalyq temırjol auruhanasynyŋ oftalmolog, mikrohirurg därıgerı Sūŋǧat Köpenov Sputnik Qazaqstan tılşısıne bergen sūhbatynda köz aurulary jasaryp bara jatqanyn, ūialy telefonnyŋ jaryǧy nege ziian ekenın, ol qandai derttı qozdyratynyn aityp berdı.
Sūŋǧat Köpenov köz därıgerı bolu üşın 10 jyldai oqiǧan. "Astana" medisina universetınde bakalavr därejesın alady. Keiın Reseidıŋ medisinalyq joǧary oqu oryndarynda bılıktılıgın şyŋdaǧan. Oftalmologiia salasynda eŋbek etıp jürgenıne 5 jyl bolypty.
"Jastar alystan köre almaityn boldy"
Därıger düniejüzılık densaulyq saqtau ūiymynyŋ mälımetıne süiene otyryp, soŋǧy 30 jylda miopiiamen (alystan köre almau) auratyndardyŋ sany 4,5 esege artqanyn atap öttı. "Köz aurulary jasaryp barady. Mysaly, jastar arasynda qūrǧaq köz sidromy, miopiiamen jiı auyratyndar köp. Būl gadjetterdı paidalanumen bailanysty. Sonyŋ saldarynan jastar arasynda "qūrǧaq köz" sindromy köp kezdesetın boldy. Būryn būl dertpen egde jastaǧy adamdar auyratyn", - deidı Sūŋǧat Köpenov. Onyŋ aituynşa, bügınde qazaqstandyqtar arasynda koniuktivit, blefarit, qabaqtyŋ jäne közdıŋ şyryşty qabatynyŋ qabynuy siiaqty aurular da jiı tırkeledı. Al 60 jastan asqan egde jastaǧy adamdar arasynda katarakta dertıne şaldyǧatyndar köbeigen. Katarakta – köz janarynyŋ būldyrap, qarauytuymen bailanysty auru.Ūialy telefonnyŋ jaryǧy közge ziian
Äŋgıme barysynda oftalmolog kompiuterge qaraǧanda planşet pen ūialy telefonnyŋ nelıkten közge köbırek ziian keltıretının tüsındırıp berdı."Kompiuterge qaraǧanda planşet pen smartfon, ūialy telefon közge köp ziianyn tigızedı. Sebebı, derbes kompiuterdıŋ monitory ülken. Ondaǧy ärıpter közge jaqsy körınedı. Iаǧni bız monitordaǧy mätındı oqu üşın közımızge köp küş tüsırmeimız. Al smartfon men planşet, ūialy telefondaǧy mätın kışkentai. Bız ony oqu üşın közımızge jaqyndatamyz. Osylaişa, közımızdegı būlşyqetterge salmaq tüsedı. Saldarynan köru qabıletımız naşarlaidy", - deidı mikrohirurg.
Qūrǧaq köz sindromy degen ne?
Därıgerdıŋ aituynşa, ūialy telefonǧa köp qaraǧannan qūrǧaq köz sindromy paida bolyp, közdıŋ alystan köru qabıletı älsırep, jaqynnan köruge mümkındık beretın būlşyqetter qūrysady. "Qūrǧaq köz sindromy kezınde közdıŋ müiızgek qabyǧy, iaǧni közdıŋ syrtqy qabaty qūrǧaq bolady. Sebebı, jas bölınbeidı nemese ol bulanyp ketedı. Iаǧni jas adamnyŋ közın syrtqy faktorlardan: qūrǧaq auadan, jelden, şaŋnan qorǧamaidy. Bız kompiuterdıŋ aldynda otyrǧanda, televizor körgende, gadjet jäne ūialy telefondy aqtarǧanda közımız qūrǧaidy. Eger joǧaryda atalǧan aurudy emdemese, adam soqyr bolyp qaluy mümkın. Sondyqtan būl derttı asqyndyryp almaǧan jön", - deidı Sūŋǧat Köpenov. Mikrohirurg būl auruǧa şaldyqqan adamnyŋ közı jypylyqtap, jiı jas aǧatanyn atap öttı. Ol osyndai jaǧdaida bırden därıgerge baruǧa keŋes berdı."Glaukoma" da qauıptı
Sūqbat barysynda därıger "glaukoma" degen köz auruynyŋ adam ömırı üşın qauıptı ekenın jetkızdı. Būl auruǧa şaldyqqan nauqas közge arnalǧan tamşylardy ünemı tamyzyp otyruy qajet. Eger olai ıstemese, köru qabıletınen aiyrylu qaupı joǧarylaityn körınedı.Közdı qalai kütken jön
Sūŋǧat Köpenov qazaqstandyqtarǧa jylyna bır ret därıgerge qaralyp tūruǧa keŋes beredı."Bırınışıden, adam auyrmasa da, jylyna bır ret därıgerge qaralyp tūru qajet. Ekınşıden, kompiuterdıŋ aldynda otyrsaŋyz, ärbır 20 minut saiyn közdı demaldyryp, oǧan jattyǧu jasap otyru kerek. Közıŋız qyzarsa, naşarlasa, bırden därıgerge qaralyŋyz", - deidı oftalmolog.
Üşınşıden, onyŋ aituynşa, bazardan satyp alynǧan közıldırık – öte qauıptı. Közıldırıktı arnaiy tapsyryspen jasatu kerek. "Öz densaulyǧyŋyzdan aqşany aiamaŋyz! Törtınşıden, ūiyqtar aldynda qaraŋǧy bölmede kompiuter nemese smartfon arqyly jaŋalyq oquǧa keŋes bermes edım. Būl ūiqynyŋ fazasyn būzyp, onyŋ sapasyn tömendetedı", - deidı oftalmolog. Balalarǧa telefon nemese planşet bergen dūrys pa? Keibır ata-analar kışkentai balalaryna jylamasyn dep planşet, ūialy telefon berıp qoiady. Därıgerdıŋ aituynşa, būl balalardyŋ köru qabıletın tömendetedı. "Ata-analardyŋ äreketıne baǧa bere almaimyn. Mūny özderı şeşedı. Bıraq būl mäselege qatysty därıger retınde öz oiymdy aitaiyn. Balalar kompiuter jäne planşetpen ūzaq oinauy mümkın. Būl közge artyq salmaq tüsırıp, türlı köz aurularyn qozdyruy yqtimal. Onyŋ qandai aurular ekenın bız joǧaryda atap öttık. Saldarynan balanyŋ közı naşarlauy yqtimal. Ondai qauıp bar", - deidı Sūŋǧat Köpenov."Köz janaryn qalypqa keltırdık"
Mikrohirurg qazaqstandyqtar otşaşu kezınde qauıpsızdık erejelerın qataŋ saqtau qajettıgın de eskertıp öttı. "2017 jyldyŋ qysy edı. Adamdar jaŋa jyldy toilap jatty. Tünde auruhanaǧa bır pasient tüstı. Er adam saǧat 00:00-de balalarmen bırge otşaşu atqan. Bıraq bır feierverk jarylmai qalypty. Pasient jarylmaǧan otşaşudy qolyna alyp qaraǧan. Nege jarylmaǧanyn bılgısı kelgen. Osy kezde otşaşudyŋ ūşqyny közıne tiıp, orny tolmas zaqym keldı. Bız oǧan tiıstı medisinalyq kömektı körsettık. Men kezekşı därıger boldym. Oǧan operasiia jasadyq. Nätijesınde köz janaryn 40%-ke qalpyna keltırdık", - deidı därıger. Söz soŋynda Sūŋǧat Köpenov adamdardyŋ köru qabıletın lazer arqyly 45 jasqa deiın qalpyna keltıruge bolatynyn, mūndai operasiia kezınde de qauıp bolatynyn atap öttı."Adyrna" ūlttyq portaly
