12 maýsym – Qazaq bilimpazdarynyń tuńǵysh sezi bastalǵan kún

1727
Adyrna.kz Telegram

Búgin, 12 maýsym – Qazaqstan Halyq aǵartý komıssarıatynyń uıymdastyrýymen dál 100 jyl buryn 1924 jyly Orynborda alǵash ret Qazaq Bilimpazdarynyń sezi shaqyrylǵan kún, dep jazady “Adyrna” ulttyq portaly.

Qazaq ASSR-i ornaǵannan soń 1924 jyly Orynborda maýsymnyń 12-sinde Qazaq (qyrǵyz) bilimpazdarynyń tuńǵysh sezi shaqyryldy. Osy sezde 12-13 jyl boıy qoldanylyp, ornyǵyp qalǵan qazaq tiliniń dybystyq tabıǵatyna laıyqtalyp ózgertilgen, resmı túrde qabyldanǵan alfavıttiń máni jóninde, dybys ádisimen oqytý isi jónindegi máseleler talqylandy.

Alty kúnge sozylǵan jıynnyń kún tártibinde 6 ózekti másele qaralǵan eken. Bular: jazý men álipbı máseleleri, qazaqsha pán sózderi, aýyz ádebıetin jııý sharalary, oqý, ǵylym kitaptaryn kóbeıtý jáne bastaýysh mekteptiń baǵdarlamalary.

Professor Sherýbaı Qurmanbaıulynyń pikirinshe, sezde, ásirese til máselesine aıryqsha kóńil bólingen. Sezdiń kún tártibindegi negizgi alty máseleniń úsheýin, ıaǵnı teń jartysyn tikeleı til máseleleri quraǵan. Bilimpazdar quryltaıy qazaq tili men ádebıetiniń ǵylymı júıesi, ásirese álipbı, orfografııa, termınologııa, oqytý ádistemesi, onomastıka t. b. salalar boıynsha mańyzdy qaýlylar qabyldaıdy. Zııalylar basqosýynyń jáne bir mańyzdysy – sonaý qasań zamanda aǵartýshylyqqa, bilim men ǵylymǵa qatysty kóterilgen máseleniń áli kúnge de ózekti bolyp turýynda.

 

Pikirler