2024 jyldyń 29 mamyrynda Batys Qazaqstan oblysy Syrym aýdany Jympıty aýylynda Batys Qazaqstan tarıhı-ólketaný mýzeıiniń bólimi Syrym Datuly atyndaǵy tarıhı-ólketaný mýzeıiniń jańa ǵımaratta ashylýyna arnalǵan «Tarıh pen taǵylym ordasy!» atty saltanatty shara ozdyrylady.
Atalǵan sharaǵa Batys Qazaqstan oblysy Batys Qazaqstan oblysynyń ákimdigi mádenıet, tilderdi damytý jáne arhıv isi basqarmasynyń basshysy Qýanyshbek Janbolatuly Muqanǵalıev, jazýshy, ólketanýshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen mádenıet qaıratkeri Jaısań Dosbolatuly Aqbaı, Syrym aýdanynyń ákimi Jumageldi Joldybaıuly Batyrnııazov, oblys jáne aýdan ardagerleri, zııaly qaýym ókilderi jáne aýdan turǵyndary qatysty.
Batys Qazaqstan oblysynyń ákimdigi mádenıet, tilderdi damytý jáne arhıv isi basqarmasynyń basshysy Qýanyshbek Janbolatuly óziniń quttyqtaý sózinde: «Búgin aýdan úshin úlken mártebe. Óıtkeni Syrym Datuly atyndaǵy 789 sharshy metrlik eki qabatty mýzeı esigin aıqara ashty. Bul mýzeıdiń oblystyq ólketaný mýzeıiniń fılıaly bolyp qalyptasqanyna 20 jyl toldy. Mereıtoı qarsańynda osy mýzeıdiń ashylýy zańdylyq. Batys Qazaqstan oblysynyń ákimi Narıman Tóreǵalıev óziniń ystyq lebizin joldady. Bul mýzeıdiń berer taǵylym, tárbıesi mol. 6000-nan astam jádiger qory bar, 5 ekspozıııalyq zaldan turatyn mýzeıge óńirde alǵash bolyp Syrym batyrdyń músini qoıylyp jatyr. Osy mýzeıdiń basy-qasynda jumys jasaǵan azamattarǵa, aýdan ákimdigine, oblystyq ólketaný mýzeıiniń qyzmetkerlerine alǵys bildiremiz. Oblysta osyndaı taǵylymy tereń, jádigerge toly mádenı nysannyń ashylǵanyna bek qýanyshtymyz. Syrym atamyzdyń jerlengen topyraǵyn Ózbekstannan elge ákelgen ekspedıııany bastaǵan, ómirin Syrym Datulyn zertteýge arnaǵan Jaısań Aqbaı aǵamyz da ortamyzda. Ol kisige ǵasyrlyq toıyn toılaýǵa jazsyn deımiz. «Óli razy bolmaı, tiri baıymaıdy» degen bar. Syrym Datuly atyndaǵy jańa mýzeı kúlli respýblıkanyń maqtanyshyna, kórnekti mýzeıine aınalýyna tilektespiz»,- dedi Qýanyshbek Janbolatuly.
Mýzeıdiń lentasyn qııý rásimin Batys Qazaqstan oblysy ákimdigi mádenıet, tilderdi damytý, dene shynyqtyrý jáne arhıv isi basqarmasynyń basshysy Qýanyshbek Muqanǵalıev, jazýshy, ólketanýshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen mádenıet qaıratkeri Jaısań Aqbaı, eńbek ardageri, Syrym urpaǵy Naıman Qaıyrov júrgizdi.
Jańa mýzeıdiń arnaıy jasalǵan jańa jádigeri – Syrym Datulynyń balaýyzdan jasalǵan músini. Músindi elimizdegi tuńǵysh gıperrealıst Aıdos Esmaǵambetov jasady. Músinshi buǵan deıin Abylaı hannyń, Abaıdyń, Elbasy N.Nazarbaevtyń, Barak Obamanyń músinderin balaýyzdan quıýymen tanymal. Syrym Datulynyń músini el aýzynda júrgen ańyzdardaǵy beınesine, M.Jolamanvtyń salǵan sýretterindegi beınesine súıene jasalǵan. Tulǵasy taýdaı bolǵan batyr músininiń boıy 185 sm, etiginiń ólshemi 44-ten joǵary. Bul músin – Qazaqstandaǵy tuńǵysh jasalǵan Syrym Datulynyń beınesi.
Syrym zalynda «Syrym joly» dep atalatyn ekspozıııa qoıyldy. Onda Syrym shyqqan tóbeniń, Syrym bógetiniń maketi ornalastyrylǵan. Syrym batyrdyń Hıýa handyǵyna qaıtys bolǵandyǵy belgili. Úzeńgisi ýlanyp, ómirden ótken batyrdyń er-toqymy úzeńgisimen de mýzeıden oryn alypty. Úzeńginiń bir jaǵy ýmen aǵyp ketkendikten, bir úzeńgili ǵana er toqym mýzeıde tur. Syrymnyń 0,20 gramm kúmisten quıylǵan móri de – zaldyń kórnekti jádigeri. Hıýadan Syrym beıitinen ákelingen bir ýys topyraq ta mýzeıden oryn tepken.
Aıta keteıik, mýzeıde 4399 negizgi jádiger bolsa, 1646-sy qosalqy jádiger, barlyǵy 6045 jádiger bar. Mýzeıde 16 qyzmetker jumys jasaıdy. 1 – meńgerýshi, 2- ekskýrsovod, 1- qor saqtaýshy, qalǵany kishi qyzmetkerler. Mýzeıdiń ekspozıııa jumystary 2024 jyldyń qańtar aıynda bastalyp, 2024 jyldyń mamyr aıynda aıaqtaldy.
