29 mamyr künı Mäjılıs deputaty Güldara Nūrymova jalpytürkılık toǧyzqūmalaq ziiatkerlık sportyna «toǧyzat» ortaq atauyn berudı ūsyndy, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
«Memleket basşysy biyl elımızde ötetın auqymdy şaranyŋ bırı V Düniejüzılık köşpendıler oiynyn joǧary deŋgeide sapaly ūiymdastyrudy tapsyrǧan bolatyn. Osyǧan orai atalǧan oiyndy ötkızu qarsaŋynda asa maŋyzdy bır mäsele bar. Toǧyzqūmalaq ziiatkerlık oiyny türkı halyqtarynyŋ ortaq igılıgı, tarihi qūndylyǧy men aqyl-oi mädenietınıŋ körsetkışı ärı ortaq jädıgerı sanalady. Būl oiyn soŋǧy jyldary damudyŋ barynşa joǧary satysyna köterılgenmen, älemdık auqymda barynşa ornyǧuǧa keibır kedergıler bar. Sonyŋ bırı – toǧyzqūmalaq sportynyŋ atauy», — dedı Turizm jäne sport ministrı Ermek Marjyqpaevtyŋ atyna deputattyq saual joldaǧan Güldara Nūrymova.
Onyŋ atap ötuınşe, bügınde būl oiynnyŋ negızgı ekı atauy ornyǧyp otyr: qazaqşa – toǧyzqūmalaq, qyrǧyzşa – toǧyzkörgöl.
Işınara türıkşe mangala/gechiurme atalady.
Qazaqstan tarapy halyqaralyq jarys ötkızgende oiynnyŋ aty «toǧyzqūmalaq» atalady da, Qyrǧyzstan jaǧy jarys ūiymdastyrǧanda būl oiyn «toǧyzkörgöl» bolyp şyǧa keledı.
Osylaişa türkı halyqtarynyŋ bır oiyny älemdık arenada ekı türlı atalyp keledı.
«Ǧalymdar men zertteuşılerdıŋ pıkırınşe, būl oiynnyŋ jalpytürkılık atauy bar, ol – Toǧyzat. Etnograf G.Zagriajskiidıŋ eŋbegınen oiynnyŋ atauy XIX ǧasyrda «Toǧyzat» atalǧany mälım bolyp otyr. Toǧyzqūmalaqtyŋ būrynǧy atauy «Toǧyzat» ekendıgın bıldıretın qaraqalpaq jäne qyrǧyz elderınıŋ oiyndarynyŋ atauyn da kezdestıruge bolady. Osy derekterdı eskere otyryp, aldaǧy V-şı Düniejüzılık köşpendıler oiynyna deiın jalpytürkılık būl ziiatkerlık sporttyŋ atauyn ortaq nūsqamen «Toǧyzat» atauyn qalyptastyru şaralaryn qolǧa aludy ūsynamyz. Ol üşın Bükılälemdık etnosport konfederasiiasy, QR Ūlttyq sport qauymdastyǧynyŋ, Düniejüzılık Toǧyzqūmalaq federasiiasynyŋ qatysuymen bırıkken şeşım qabyldaǧan dūrys bolady», — dedı Mäjılıs deputaty.
Ūqsas jaŋalyqtar
