24 mamyr künı Şymkent qalalyq qylmystyq ıster jönındegı audanaralyq soty “ūlt arazdyǧyn qozdyrdy” dep aiyptalǧan zeinetker Qalima Japarovany kınälı dep tanyp, bas bostandyǧyn ekı jylǧa şektedı. Būl turaly Azattyq jazdy, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Sudia Madiiar Äbdırasilov 63 jastaǧy Qalima Japarovany Qylmystyq kodekstıŋ "Äleumettık, ūlttyq, rulyq, näsıldık, tektık-toptyq nemese dıni alauyzdyqty qozdyru" babymen (174-bap) kınälı dep tanydy. 7 aidan berı qamauda jatqan zeinetker sot zalynan bosatyldy. Onyŋ qamauda jatqan bır künı jaza merzımınıŋ ekı künıne eseptelındı. Sudia jaza taǧaiyndau kezınde sottaluşynyŋ jasy men densaulyǧy eskerılgenın atap öttı.
“Ukraina jasasyn!”— dedı Japarova sotta.
23 mamyr künı prokuror jaryssözde Qalima Japarova 2020 jäne 2023 jyldary Şymkentte qoǧamdyq kölıkte orys ūltynyŋ ökılderıne "arazdyqty qozdyratyn söz aitqanyn" jetkızgen. Japarova Reseidıŋ Ukrainaǧa şabuylyn aiyptaǧanda "faşister", "okkupanttarǧa ölım" degen siiaqty tırkester qoldanyp, olardyŋ "ūlttyq ar-namysy men qadır-qasietın qorlauǧa baǧyttalǧan qasaqana äreketter jasaǧan".
Byltyrǧy oqiǧadan soŋ özınıŋ qūqyǧy būzylǧanyn aitqan Ada Lipinskaia polisiiaǧa aryzdanǧan, aiǧaq retınde oqiǧa kezınde tüsırılgen videojazbasyn da ūsynǧan. Bıraq keiın ol aiyptaluşyǧa keşırım berıp, ıstıŋ qysqaruyna qarsy emesın de aitqan.
Tergeuşı oqiǧanyŋ jai-japsaryn anyqtau barysynda Japarova "2020 jyly da däl osylai ūlt arazdyǧyn qozdyratyn zaŋbūzuşylyqqa bardy" degen aiǧaq tauyp, ıske qosqan.
Prokuror zeinetkerdı sol aiǧaq negızınde 4 jyl bas bostandyǧynan aiyrudy sūrady.
“Qylmystyq kodekstıŋ "Äleumettık, ūlttyq, rulyq, näsıldık, tektık-toptyq nemese dıni alauyzdyqty qozdyru" babymen qozǧalǧan qylmystyq ıs ekstremistık qylmysqa jatady. Zaŋ boiynşa sot tergeuı jäbırlenuşınıŋ aryzynsyz tergeledı”,—dedı sudia Äbdırasilov sot ükımın tüsındırgende.
Qalima Japarova jaryssözde taǧylǧan aiypty moiyndamaitynyn, tek "Resei okkupanttarynyŋ Ukrainaǧa şabuylyn aiyptaǧanyn" jetkızgen. Ol sottan özın aqtap, sot zalynan bosatudy sūraǧan.
63 jastaǧy äiel 2023 jyldyŋ qazan aiynda qamauǧa alynǧan. Qazaqstandyq qūqyqqorǧauşylar ony sot sanksiiasymen qamauda jatqanda “saiasi tūtqyndar” tızımıne qosqan. Qūqyq qorǧauşylardyŋ mälımetınşe, Japarova Reseidıŋ Ukrainadaǧy soǧysyna narazylyq belgısı retınde üiınıŋ aldyŋǧy jaǧyn Ukraina tuynyŋ tüsterıne boiaǧan. 2020 jyly polisiia kelıp, onymen söilesıp, Resei men Ukraina arasyndaǧy qarym-qatynas mäselesıne qatysty öz pıkırın bıldırudı toqtatudy talap etken.
2020 jyldyŋ 22 aqpanynda Qazaqstandaǧy ekı oppozisiialyq top bilıkke qarsy narazylyq ötkızuge şaqyrǧan şaqta Japarova Şymkenttegı Täuelsızdık saiabaǧynyŋ aldyna şyqqan. Bırneşe belsendımen bırge ony polisiia küştep äketken.
