Oljas Süleimenov 88 jasqa toldy

6169
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2024/05/img_4024.jpeg

Bügın — jazuşy, aqyn, tıltanuşy, saiasatker Oljas Süleimenov 88 jasqa toldy, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.

Oljas Omarūly 1936 jyly Almaty qalasynda tuǧan. Qazaq memlekettık universitetınıŋ geografiia fakultetın bıtırıp, Maksim Gorkii atyndaǧy Ädebiet institutynda oqyǧan. «Kazahstanskaia pravda» gazetı redaksiiasynyŋ bölım meŋgeruşısı, «Qazaqfilm» kinostudiiasy ssenarii-redaksiialyq alqasynyŋ bas redaktory, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ hatşysy, Qazaq KSR Kinematografiia jönındegı memlekettık komitetınıŋ töraǧasy, QR Joǧarǧy Keŋesınıŋ deputaty, Qazaqstannyŋ İtaliiadaǧy Tötenşe jäne Ökılettı Elşısı qyzmetterın atqarǧan.

Ol öz tuyndylaryn orys tılınde jazady. Öleŋderı men poemalarynyŋ alǧaşqy jinaǧy 1961 jyly «Arǧymaqtar» degen atpen jaryq körgen. Onyŋ ssenariiı boiynşa «Atameken», «Kögıldır marşrut», «Qys – qolaisyz mausym», t.b. filmder tüsırılgen. «Az i Iа», «Jazu tılı» atty tıl bılımıne qatysty zertteulerı, «Nūrly tünder», «Meşın jyly», «Köŋıl kökjiegı», «Är kün – araily taŋ», «Aq dariia aspany», «Jūmyr jūldyz», «Şapaǧatty şaq», «Atameken», taǧy da basqa jinaqtary şyqqan.

1975 jyly Oljas Süleimenov «AZ i Iа» eŋbegınde «İgor jasaǧy turaly jyrdy» zerttei kele, özındık ǧylymi tūjyrym jasady. Būl eŋbek Mäskeude rezonans tudyryp, kıtapqa tyiym salyndy. Keiıngı jyldary aqyn saiasatqa bet būrdy. Ol Semei poligonynyŋ jabyluyna zor üles qosty.

1989 jyldyŋ aqpanynda Oljas Süleimenov būqapalyq aqpapat qūpaldapy apqyly Qazaqstan halqyna ündey japiialady. Al kelesi küni Almaty qalasyndaǧy Jazyşylap Odaǧynyŋ ǧimapaty aldynda atom bombasyna qapsy «Nevada-Semei» qozǧalysyn japiialady. Bip ai köleminde atomdyq bombaǧa qapsylyq  bildipgen töpt million adamnan qolhat alyndy. Sonyŋ apqasynda 1989 jyldyŋ 19 qazanynda Semeide atom synaǧy toqtatylǧan edi.

1991 jyldyŋ 29 tamyzynda tūŋǧyş prezident Nūrsūltan Nazapbaev paligondy jaby typaly japlyq şyǧapdy.

«Bız SSSR-dıŋ sol kezde şatqaiaqtap tūrǧan ükımetınen jäne özımızdıŋ Qazaq sovettık respublikasynan endı poligondy resmi türde jabuyn talap etudı jalǧastyra berdık. Aqyry poligon jabyldy. Poligondy jabu turaly ökımge Qazaqstan ükımetı, sol kezdegı prezident Nūrsūltan Nazarbaev qol qoidy. Bıraq poligondy japqan ol emes ekenı tüsınıktı, poligondy japqan Qazaqstan halqy bolatyn»,—deidı Oljas Omarūly.

Pıkırler