Reseişıl sodyrlar qatelesıp jolauşylar ūşaǧyn atyp tüsırgen

Şyǧys Ukrainadaǧy bır şalǧai auyldyŋ tübınde Malaysia Airlines kompaniiasynyŋ MH17 (EmEich on jetı) reistı ūşaǧynyŋ qaldyqtary älı tütındep jatty. Amsterdamnan Kuala-Lumpurǧa ūşyp bara jatyp kenetten qazaǧa ūşyraǧan 298 adamnyŋ parşa-parşa bolǧan mäiıtterı bırneşe şarşy şaqyrym aumaqtaǧy bidai men künbaǧys egılgen alqapta şaşylyp jatty. Reseidıŋ aqparat qūraldary atyp tüsırılgen ūşaq turaly habardy bırınşı bolyp taratty. Kremlşıl LifeNews telearnasynyŋ diktory: "Doneskıdegı sarbazdardyŋ jaŋa jeŋısı: Torez qalasynyŋ qasynda Ukrainanyŋ taǧy bır ūşaǧy atyp tüsırıldı" dedı. Jürgızuşınıŋ "sarbazdar" dep otyrǧany Donbasta Ukrainanyŋ äskerımen soǧysyp jatqan Resei qoldaityn separatister edı.

2014 jylǧy şıldenıŋ 17-sınde ūşaqty atyp tüsıru turaly habar telearnanyŋ bas jaŋalyǧyna ainaldy. Diktor separatisterdıŋ triumfy turaly egjei-tegjeilı aita bastady. "Köterılısşıler (separatister - red.) Ukraina äue küşterınıŋ jäne bır jük ūşaǧyn atyp tüsırgenderın aitady. Būl oqiǧa özın-özı Donesk halyq respublikasy dep jariialaǧan aimaqtaǧy Torez qalasynyŋ üstınde, Mäskeu uaqyty boiynşa şamamen keşkı saǧat 17.00 kezınde bolǧan. Ukrainalyq An-26 ūşaǧyna kenet zymyran tiıp, jarylyp ketken soŋ tömen qūldilai jönelgen", - deidı jürgızuşı. Älbette, ūşaq Ukrainanyŋ äskeri äue kölıgı emes edı. LifeNews efirde körsetken äuesqoi videoda aspanda qara tütındı jolaqqa ainalyp kökjiekke sıŋgen MH17 reistı jolauşylar ūşaǧy bolatyn. Äuelgı jaŋalyqtar, äleumettık jelı jazbalary men kuägerler sözı siiaqty aiǧaqtardy qūrap şyqqanda körıngen jait - reseişıl separatister basynda jaudyŋ ūşaǧyn atyp tüsırgenderıne şübä keltırmegen. Nendei qorqynyşty tragediia tuǧanyn bılmei tūryp öz ısterıne razy bolyp, maqtanǧan. "Boing-777" ūşaǧymen qannen-qapersız ūşyp bara jatqanda mert bolǧan ondaǧan eresek pen bala 17 eldıŋ azamattary edı. Halyqaralyq tergeu toby MH17 ūşaǧynyŋ reseişıl separatisterdıŋ qol astyndaǧy territoriiadan Reseidıŋ 53 zenittı zymyran brigadasynyŋ jer-äue "Buk" zymyran keşenınen atyp tüsırılgenın anyqtady. Biylǧy mausym aiynda niderlandtyq prokurorlar osy qylmysqa bailanysty üş reseilık jäne bır ukrainalyq azamatqa adam öltıru aiybyn taqty. Resei de, separatisterdıŋ jetekşılıgı de niderlandtyq prokurorlar keltırgen būltartpas dälelge qaramastan MH17 ūşaǧyn qūlatuǧa qatystary joq ekenderın aityp keledı. Bes jyldan keiın ūşaq qūlai sala bırneşe saǧat ışınde separatister men reseişıl BAQ-tyŋ keiın MH17 bolyp şyqqan ūşaqty atyp tüsıru turaly ne degenderın bır eske tüsıreiık. "QŪS TOP ETE TÜSTI" Eŋ qatty tanylǧan mälımdemenı reseilık VKontakte jelısındegı separatisterdı jaqtaityn forum taratty. Şyǧys Ukrainadaǧy qaqtyǧys turaly jedel aqparat jetkızıp otyratyn top maǧlūmatty būrynǧy FSB ofiserı, separatisterdıŋ komandirı İgor Girkinnen (Strelkov) alyp otyrǧan. Şıldenıŋ 17-sınde Mäskeu uaqyty boiynşa 17:50 kezınde - äue dipetcherlerı MH17 reisımen bailanysyn joǧaltyp alǧanyna jarty saǧat tolǧanda VKontakte jelısındegı älgı top post jariialady. "Torez qalasynyŋ aumaǧynda jaŋa ǧana An-26 äskeri jük ūşaǧyn atyp tüsırdık. Töbemızden ūşpaŋdar dep talai eskertkenbız" dep jazǧandar "qūs top ete tüsken" kezde "beibıt tūrǧyndar jaralanbaǧanyn" aitty.

Būl postqa ekı video tırkelgen: bırınşısınde MH17 ūşaǧynan qalǧan üiındı tütındep jatyr. Avtory keiın öşırıp tastasa da, internet arhivınde qalyp qoiǧan būl jazbadaǧy videolardyŋ bırı LifeNews arnasy körsetken klippen säikes ekenı baiqalady. Būl jazbany Strelkovtyŋ özı jazdy dep jaŋsaq tüsıngender bolǧan. Bellingcat zertteuşısı Arik Tolerdıŋ paiymdauynşa, videoklipterdı separatist komandirdıŋ bır fanaty jariialap jıbergenge ūqsaidy. Qūlaǧan ūşaqtyŋ jolauşylar äue kemesı ekenı anyqtalǧanda post ızım-ǧaiym joq boldy. Onyŋ ornyna jariialanǧan basqa jazbada äuelgı post "jergılıktı jūrt pen köterılısşıler aralasatyn" basqa bır forumnan alynǧan, Strelkov däldıgın rastamaǧan aqparat dep sipattalady. Tüpnūsqa postaǧy ekınşı video älı YouTube-ta aşylyp tūr. Klipte kameranyŋ qasynda tūrǧan jai adamdar ūşaqtyŋ qalai "atyp tüsırılgenın" äŋgıme qylady. Bır er adam anyq nenı meŋzegenın aitpasa da: "Analar ony būl jerge bır sebeppen äkelgen ǧoi" deidı. Niderlandtyq prokurorlar MH17 reistı ūşaǧy Reseiden az uaqytqa äkelıngen "Buk" atty zymyran keşenınen atyp tüsırılgenın, köp keşıkpei bır zymyrany kem qaru kölıgınıŋ qaita Reseige jetkızılgenın mälımdep, türlı aiǧaq keltırgen. FOTOGRAF MH17 ūşaǧy qūlaǧan soŋ ekı jyl ötken kezde fransiialyq fotograf Jerom Sessini sūhbat berıp, tragediia bolǧan künı oqiǧa ornyna qalai baryp qalǧanyn surettedı. Onyŋ jantürşıgerlık jaǧdai turaly fotosuretterı World Press foto jüldesıne ie bolǧan edı. World Press Photo Foundation ūiymymen sūhbatynda fotograf 2014 jylǧy şıldenıŋ 17-sınde reseişıl separatisterdıŋ ökılı şaqyrǧanyn aitty.

"Ol (ökıl - red.) äuelı: "Ukrainanyŋ äskeri äue kölıgın atyp tüsrdık" dedı de, sol turaly habar taratuymdy sūrady, - dep eske alady Sessini. Sessinidıŋ sözınşe, ūşaq qūlaǧan jerge şyǧyp ketken soŋ 15 minuttan keiın basqa bır tanys jurnalist oǧan telefon soqqan. "Ol (tanys jurnalist - red.): "Analar Ukrainada jolauşylar ūşaǧyn atyp tüsırıptı. Qaida jürsıŋ?" dedı. "Anyq jolauşylar ūşaǧy ma?" dep sūradym. Ol: "İä, rastaityn mälımet aldyq. 200-dei adam mıngen Malaiziia äue joldarynyŋ ūşaǧy" dedı. Sene almai eseŋgırep qaldym" deidı Sessini.

Azattyq juyrda telefon arqyly habarlasqanda Sessini separatisterdıŋ ökılımen arada bolǧan äŋgıme turaly sūhbattasudan bas tartty. Būl jaiynda äleumetke barşa mälımet bergenın aitty. Separatistermen telefon arqyly söilestırıp, jol körsetıp, deldal bolyp jürgen adamnyŋ atyn esıne tüsıre almady. Azattyq üşın älgı deldaldyŋ kım ekenın anyqtau mümkın bolmady. Doneskıdegı separatisterdıŋ baspasöz keŋsesı "şamasy Ukraina äue küşterınıŋ An-26 ūşaǧy" dep sipattap, äue kölıgınıŋ qūlaǧany turaly tvit jariialaǧan.

​ Tvitte ūşaqtyŋ neden qūlaǧany jazylmaǧan. MH17 jolauşylar ūşaǧynyŋ atyp tüsırılgenı anyqtala sala baspasöz keŋsesı "şeteldık bastyqtardy" aiyptai jönelgen. ​

"EGER JOLAUŞYLAR ŪŞAǦY BOLSA, BIZ ATQAN JOQPYZ" LifeNews arnasyna qosa Reseidıŋ memlekettık aqparat agenttıkterı de MH17 qūlaǧan maŋda separatisterdıŋ "ukrainalyq An-26 ūşaǧyn atyp tüsırgenı" turaly jaŋalyq taratqan. RİA Novosti men TASS ekeuı jergılıktı kuägerlerge sılteme jasap, separatisterdıŋ "ūşaqty zymyranmen atyp tüsırgenın" habarlaǧan. Kuägerlerdıŋ bırı RİA Novostige: "Zymyrannyŋ ūşaqqa qalai tiıp, jaryp jıbergenın kördık. Ūşaq qara tütın budaqtap jerge qūlap tüstı. Qaldyqtary kökten saulap qūlap jatty" degen. LifeNews-tıŋ vebsaitynda jariialanǧan bastapqy reportaj mälımetı joǧarydaǧyǧa ūqsas. Bıraq būl arnaǧa separatisterdıŋ özderı de sūhbat berıp "ukrainalyq An-26 ūşaǧyn" atyp tüsırgenderın aitqan. Būl üş jaŋalyqta da separatist toptardyŋ sodan üş kün būryn Lugansk oblysynda Ukrainanyŋ An-26 ūşaǧyn atyp tüsırgenı turaly aqparat bar.

​ Qūlaǧan ūşaqtyŋ malaiziialyq jolauşylar äue kemesı ekenı anyqtalǧan soŋ RİA Novostidıŋ aqparaty qaita-qaita özgertılıp, tıptı tüsınıksız bolyp kettı. Tıptı ekı ūşaq qatar qūlaǧandai äser tudy. MH17 atyp tüsırılgen maŋda ekınşı ūşaq qūlaǧany turaly eşqandai aiǧaq joq. Separatister MH17 ūşaǧyn atyp tüsıruge qatystary joq ekenın jappai aita bastaǧan kezde olardyŋ bır jetekşısı, reseilık äsıre ūltşyl Aleksandr Borodai RİA Novosti agenttıgıne: "Būl rasynda da jolauşylar ūşaǧy bolsa, onda ony atyp tüsırgen bız emes" dedı. "EKI ŪŞAQ" TURALY SÖZ MH17 ūşaǧy qūlaǧan soŋ bır jyldan keiın tragediia turaly avstraliialyq telearna jariialaǧan videodan qaruly separatisterdıŋ şaşylǧan jolauşy zattaryn körıp taŋ qalǧandary baiqalady. Videoda olar rasynda da bır ūşaqty atyp tüsırgenderın, al myna malaiziialyq jolauşylar äue kemesın ukrainalyq Su joiǧyş ūşaǧy qūlatqanyn aitady. "Suhoi" jolauşylar ūşaǧyn, bızdıkıler joiǧyş ūşaqty atyp tüsırdı dep jatyr ǧoi" deidı separatist komandir. Būl dialogtyŋ tolyq transkriptın jariialaǧan News Corp Australia kompaniiasy videony eşyǧys Ukrainadan bıldırtpei alyp şyǧyp, keiın halyqaralyq tergeu tobyna bergenderın aitady. Būl videonyŋ keibır bölıgın ūşaq qūlai sala separatister BBC telearnasyna bergen siiaqty.

VKontakte forumyndaǧy tüpnūsqa forum jazbasynda da "atyp tüsırılgen ekınşı ūşaq - "Suhoi" degen söilem bar. Bıraq ol ūşaq turaly tolyq mälımet jazylmaǧan. Niderlandtyq prokurorlar MH17 jolauşylar ūşaǧyn basqa bır joiǧyş ūşaq atyp tüsıruı mümkın degen dolbardyŋ negızsız ekenın mälımdegen. "UKRAİNA JAQTAN KELDI" Reseilık täuelsız Novaia gazetanyŋ jazuynşa, özderı jürgızgen jurnalistık zertteuge säikes separatisterdıŋ jetekşılıgı MH17 ūşaǧy qūlai sala jaqyn aralasatyn jurnalisterge habarlasyp, ukrainalyq äskeri ūşaqty atyp tüsırgenderın aityp maqtanǧan. Būl "äskeri jeŋıs" turaly habardy efirge şyǧaryp jıberse de, Reseidıŋ arnaiy qyzmetımen bailanysy küştı dep sipattalatyn LifeNews arnasy keiın ritorikasyn bırden özgertken.

MH17 ūşaǧy qūlaǧan jerde jürgen tılşımen tıkelei transliasiia arqyly söilesken studiia jürgızuşısı "atyp tüsırılgen ukrainalyq An-26 ūşaǧy" turaly müldem aitpai qalady. LifeNews jurnalisı qūlaǧan ūşaqtyŋ jolauşylar äue kemesı ekenın anyqtau qiyn emes ekenın, malaiziialyq jäne niderlandtyq pasporttar şaşylyp jatqanyn aitady. Tılşı: "Köterılısşıler bergen äuelgı aqparat boiynşa, ūşaq Ukraina jaqtan zymyranmen atyp tüsırılgen" deidı. "Būnyŋ bärı - bastapqy aqparat. Älı tekserıledı. Ūşaqty Ukrainanyŋ äskeri äue küşterı "Bukpen" atyp tüsırgen boluy mümkın" deidı ol.