Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasynyŋ (QMDB -müftiiat) janynan qūrylǧan «Zeket qory» sekıldı qorlardaǧy sybailas jemqorlyq baspasözde äbden jazyldy.
Meşıtte jinalatyn pıtır-sadaqanyŋ qaida, kımnıŋ qaltasyna tüsıp jatqany jönındegı mälımet te aşyq emes.
Mūny qadaǧalauǧa ökımet te niet tanytpai qol qusyryp qarap otyr.
Endı meşıt ışınde nemese onyŋ aulasynda ornalasqan kommersiialyq subektılerdıŋ salyqtan qalai jaltaryp otyrǧanyn, QMDB-nyŋ «köleŋkelı ekonomikasynyŋ» bır salasyna toqtalaiyq.
Ülken meşıtterdıŋ ışınde – ashana men aulasynda dükender bar. Keibır meşıt aulasyn aqyly avtotūraq qylyp alǧan.
QR Salyq kodeksınıŋ 517- baby (salyq töleuşıler) 3.4 tarmaǧy boiynşa meşıttı ielenıp otyrǧan dıni bırlestık salyq töleuden bosatylǧan.
Būl bap eşqandai kommersiiamen şūǧyldanbaityn, ǧimaratty tek Qūdaiǧa qūlşylyq räsımı üşın ǧana paidalantyn meşıtterge qatysty.
Al salyq kodeskınıŋ däl osy babynyŋ basqa tarmaǧy boiynşa, meşıtterdegı ashana, düken, neke räsımdeu sekıldı kommersiialyq naryq subektısı salyq töleuı tiıs.
Mysaly, ashana biznesı nemese saudamen şūǧyldanatyn käsıpker meşıt ashanasyn arendaǧa (jalǧa) alady da, tabaq-aiaǧyn, qazan-oşaǧyn, aspaz-daiaşysyn alyp kelıp ıske kırısedı.
Ärine, käsıpker özınıŋ mındetı boiynşa salyǧyn töleidı.
Al meşıt imamy arenda-pūldy qaltasyna basyp qalady.
Zaŋ boiynşa, mūndai jaǧdaida meşıtte häm meşıtke kelıp tüsken qarjynyŋ baqandai 30 paiyzyn Bas müfti Nauryzbai Taǧanūlynyŋ būiryǧyna säikes alyp otyrǧan müftiiat ta salyq töleuı tiıs.
Bıraq, Nazarbaevtyŋ nemere ınılerınıŋ qoldauymen Bas müfti bolǧan Nauryzbai Ötpenovtıŋ qaramaǧyndaǧy meşıt imamdarynyŋ qūityrqy ısıne memlekettık kırıster komitetı köz jūma qarap otyr, ökınışke orai jaǧdai älı de solai...
Bas müftimen bırıgıp dın salasyn «maişelpek» qylyp alǧan Qairat Satybaldy men ŪQK töraǧasynyŋ būrynǧy bırınşı orynbasary Samat Äbış respublikadaǧy tabysy mol meşıtterdıŋ bärıne «öz imamdaryn» taǧaiyndady.
Olar meşıt ǧimaratyn arendaǧa alyp käsıp jasap, özıne mındettı salyqty tölep jürgen biznesmenderdı qyspaqqa aldy.
Atap aitqanda, arenda aqysyn ekı ese köbeittı, klientter ışken tamaǧy men satyp alǧan zatynyŋ qūnyn käsıpkerge emes, meşıt imamynyŋ kaspigoldyna audaratyn boldy.
Mūnyŋ bärı - salyq töleuden jaltaryp, meşıt maŋyndaǧy kommersiialyq qūrylymdardan tüsetın paidany köbeitudıŋ qulyǧy dep esepteu kerek.
Būǧan könbegen imamdardy «obşaktyŋ jarnasyn dūrys tölemeidı» degen pätuamen qyzmetınen qudy.
Onyŋ ornyna kelgen, iaǧni satybaldylardyŋ «aidauymen jürıp,aitqanyna könetın» imam - meşıt ǧimaratyn arendaǧa alyp otyrǧan käsıpkerdı qysymǧa alyp, arenda qūnyn jönsız köterıp, käsıpkerdı ketuge mäjbürlep, onyŋ ornyn özınıŋ tuystaryna alyp berdı.
Mūnyŋ jarqyn mysalyn Almatydaǧy Aqsai meşıtıne 1-naib imam bolǧan Mels Taǧan jönındegı dauly oqiǧanyŋ videosynan kördık.
Bylaiǧy jūrt meşıt ışındegı ashana men dükenderden tüsetın paida mardymsyz dep oilaidy. Būl – qate pıkır. Qazır meşıtte qūdaiy tamaq, as-käde beru, neke qiiu örşıp tūr.
Bärınıŋ baǧasy bar, bıraq odan memleketke bır tiyn kırıs joq. Būl salyqtan jaltarudyŋ bır ǧana baǧyty. Al oraza kezınde bır käsıpker «500 adamnyŋ on kündık auyzaşary menıŋ esebımnen», ekınşı käsıpker «200 adamǧa 30 kün auyz aşqyzam» dep milliondaǧan teŋgenı meşıtke qarai «laqtyratyny» anyq.
Būl meşıt deŋgeiınde milliondaǧan, al müftiiat deŋgeiınde milliardtaǧan esepke alynbaǧan,iaǧni biudjet kırısın ainalyp ötıp jatqan qarajat.
Ärine, keibır adamdar as kädenı toihanalarda, jamaǧatqa auyzaşardy kafelerde beredı. Ondai toihanalar men kafeler biznes-subekt retınde salyq töleidı.
Tura sondai kommersiialyq qyzmet türın körsetken meşıtter nege salyq tölemeidı?!.. Sonda zaŋdylyq pen ädılettılık qaida qaldy?!.
Nazarbaevtyŋ nemere ınılerınıŋ «aq degenı – alǧys, qara degenı – qarǧys» bolyp tūrǧanda, ras, fiskaldy organdar meşıtke maŋailai almai,solardan jasqanǧan şyǧar.
Qazır olardyŋ bırı türmede otyr, ekınşısı Qaŋtar oqiǧasyna qatysty tergelıp jatyr. «Eskı Qazaqstannyŋ» künı bıttı, eskışe «po poniatiiam ömır süru» kelmeske kettı, qazır «Jaŋa Qazaqstan» - memlekettıŋ zaŋyna ǧana baǧynatyn «Ädılettı Qazaqstan» qūryp jatyrmyz» deidı Aqorda.
Al Bas müfti Nauryzbai Ötpenov basqaratyn dıni bırlestık sol baiaǧy satybaldylar qūrǧan şyrmauyqtan aryludyŋ ornyna sol qūityrqy eskı jüienı odan beter uşyqtyryp «damytuda».
Müftiiattyŋ Qaŋtar qyrǧyny sekıldı saiasi oqiǧalarǧa bailanysty jauapkerşılgı zerttelıp-zerdelenıp, onyŋ saiasi baǧasy aldaǧy uaqytta berıletın şyǧar.
Bıraq közge ūryp tūrǧan ekonomikalyq zaŋsyzdyqtyŋ jolyn kesuge memlekettık kırıster komitetı nege yqylas tanytpai otyr?
Älde Bas müftidıŋ artynan tırep tūrǧan taǧy bıreu «Jaŋa Qazaqstannyŋ» ışınde boitasalap jür me?!. Olai bolsa, jaqyn arada «Ädılettı Qazaqstan» qūru mümkın emes qoi...
Onyŋ üstıne ökımet nazarynan tys qalǧan aqşa ekstremisterdı qarjylandyruǧa jūmsalyp ketpei me?!
Memlekettke eŋ ülken qauıp osy emes pe?!
Ūqsas jaŋalyqtar
