Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń (QMDB -múftııat) janynan qurylǵan «Zeket qory» sekildi qorlardaǵy sybaılas jemqorlyq baspasózde ábden jazyldy.
Meshitte jınalatyn pitir-sadaqanyń qaıda, kimniń qaltasyna túsip jatqany jónindegi málimet te ashyq emes.
Muny qadaǵalaýǵa ókimet te nıet tanytpaı qol qýsyryp qarap otyr.
Endi meshit ishinde nemese onyń aýlasynda ornalasqan kommerııalyq sýbektilerdiń salyqtan qalaı jaltaryp otyrǵanyn, QMDB-nyń «kóleńkeli ekonomıkasynyń» bir salasyna toqtalaıyq.
Úlken meshitterdiń ishinde – ashana men aýlasynda dúkender bar. Keıbir meshit aýlasyn aqyly avtoturaq qylyp alǵan.
QR Salyq kodeksiniń 517- baby (salyq tóleýshiler) 3.4 tarmaǵy boıynsha meshitti ıelenip otyrǵan dinı birlestik salyq tóleýden bosatylǵan.
Bul bap eshqandaı kommerııamen shuǵyldanbaıtyn, ǵımaratty tek Qudaıǵa qulshylyq rásimi úshin ǵana paıdalantyn meshitterge qatysty.
Al salyq kodeskiniń dál osy babynyń basqa tarmaǵy boıynsha, meshitterdegi ashana, dúken, neke rásimdeý sekildi kommerııalyq naryq sýbektisi salyq tóleýi tıis.
Mysaly, ashana bıznesi nemese saýdamen shuǵyldanatyn kásipker meshit ashanasyn arendaǵa (jalǵa) alady da, tabaq-aıaǵyn, qazan-oshaǵyn, aspaz-daıashysyn alyp kelip iske kirisedi.
Árıne, kásipker óziniń mindeti boıynsha salyǵyn tóleıdi.
Al meshit ımamy arenda-puldy qaltasyna basyp qalady.
Zań boıynsha, mundaı jaǵdaıda meshitte hám meshitke kelip túsken qarjynyń baqandaı 30 paıyzyn Bas múftı Naýryzbaı Taǵanulynyń buıryǵyna sáıkes alyp otyrǵan múftııat ta salyq tóleýi tıis.
Biraq, Nazarbaevtyń nemere inileriniń qoldaýymen Bas múftı bolǵan Naýryzbaı Ótpenovtiń qaramaǵyndaǵy meshit ımamdarynyń quıtyrqy isine memlekettik kirister komıteti kóz juma qarap otyr, ókinishke oraı jaǵdaı áli de solaı...
Bas múftımen birigip din salasyn «maıshelpek» qylyp alǵan Qaırat Satybaldy men UQK tóraǵasynyń burynǵy birinshi orynbasary Samat Ábish respýblıkadaǵy tabysy mol meshitterdiń bárine «óz ımamdaryn» taǵaıyndady.
Olar meshit ǵımaratyn arendaǵa alyp kásip jasap, ózine mindetti salyqty tólep júrgen bıznesmenderdi qyspaqqa aldy.
Atap aıtqanda, arenda aqysyn eki ese kóbeıtti, klıentter ishken tamaǵy men satyp alǵan zatynyń qunyn kásipkerge emes, meshit ımamynyń kaspıgoldyna aýdaratyn boldy.
Munyń bári - salyq tóleýden jaltaryp, meshit mańyndaǵy kommerııalyq qurylymdardan túsetin paıdany kóbeıtýdiń qýlyǵy dep esepteý kerek.
Buǵan kónbegen ımamdardy «obaktyń jarnasyn durys tólemeıdi» degen pátýamen qyzmetinen qýdy.
Onyń ornyna kelgen, ıaǵnı satybaldylardyń «aıdaýymen júrip,aıtqanyna kónetin» ımam - meshit ǵımaratyn arendaǵa alyp otyrǵan kásipkerdi qysymǵa alyp, arenda qunyn jónsiz kóterip, kásipkerdi ketýge májbúrlep, onyń ornyn óziniń týystaryna alyp berdi.
Munyń jarqyn mysalyn Almatydaǵy Aqsaı meshitine 1-naıb ımam bolǵan Mels Taǵan jónindegi daýly oqıǵanyń vıdeosynan kórdik.
Bylaıǵy jurt meshit ishindegi ashana men dúkenderden túsetin paıda mardymsyz dep oılaıdy. Bul – qate pikir. Qazir meshitte qudaıy tamaq, as-káde berý, neke qııý órship tur.
Báriniń baǵasy bar, biraq odan memleketke bir tıyn kiris joq. Bul salyqtan jaltarýdyń bir ǵana baǵyty. Al oraza kezinde bir kásipker «500 adamnyń on kúndik aýyzashary meniń esebimnen», ekinshi kásipker «200 adamǵa 30 kún aýyz ashqyzam» dep mıllıondaǵan teńgeni meshitke qaraı «laqtyratyny» anyq.
Bul meshit deńgeıinde mıllıondaǵan, al múftııat deńgeıinde mıllıardtaǵan esepke alynbaǵan,ıaǵnı bıýdjet kirisin aınalyp ótip jatqan qarajat.
Árıne, keıbir adamdar as kádeni toıhanalarda, jamaǵatqa aýyzashardy kafelerde beredi. Ondaı toıhanalar men kafeler bıznes-sýbekt retinde salyq tóleıdi.
Týra sondaı kommerııalyq qyzmet túrin kórsetken meshitter nege salyq tólemeıdi?!.. Sonda zańdylyq pen ádilettilik qaıda qaldy?!.
Nazarbaevtyń nemere inileriniń «aq degeni – alǵys, qara degeni – qarǵys» bolyp turǵanda, ras, fıskaldy organdar meshitke mańaılaı almaı,solardan jasqanǵan shyǵar.
Qazir olardyń biri túrmede otyr, ekinshisi Qańtar oqıǵasyna qatysty tergelip jatyr. «Eski Qazaqstannyń» kúni bitti, eskishe «po ponıatııam ómir súrý» kelmeske ketti, qazir «Jańa Qazaqstan» - memlekettiń zańyna ǵana baǵynatyn «Ádiletti Qazaqstan» quryp jatyrmyz» deıdi Aqorda.
Al Bas múftı Naýryzbaı Ótpenov basqaratyn dinı birlestik sol baıaǵy satybaldylar qurǵan shyrmaýyqtan arylýdyń ornyna sol quıtyrqy eski júıeni odan beter ýshyqtyryp «damytýda».
Múftııattyń Qańtar qyrǵyny sekildi saıası oqıǵalarǵa baılanysty jaýapkershilgi zerttelip-zerdelenip, onyń saıası baǵasy aldaǵy ýaqytta beriletin shyǵar.
Biraq kózge uryp turǵan ekonomıkalyq zańsyzdyqtyń jolyn kesýge memlekettik kirister komıteti nege yqylas tanytpaı otyr?
Álde Bas múftıdiń artynan tirep turǵan taǵy bireý «Jańa Qazaqstannyń» ishinde boıtasalap júr me?!. Olaı bolsa, jaqyn arada «Ádiletti Qazaqstan» qurý múmkin emes qoı...
Onyń ústine ókimet nazarynan tys qalǵan aqsha ekstremısterdi qarjylandyrýǵa jumsalyp ketpeı me?!
Memlekettke eń úlken qaýip osy emes pe?!
