Mäjılıs deputaty Däulet Mūqaev Qazaqstanda ört söndıruşılerdıŋ äleumettık jaǧdaiy mäz emes ekenıne toqtaldy. Būl turaly ol bügın Mäjılıstegı Ükımet saǧatynda aitty, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
Otyrysqa deiın deputattarǧa arnaiy körme ūiymdastyryldy. Onda ört söndıruge arnalǧan jaŋa qūral-jabdyqtar qoiyldy. Deputat būl qūraldardyŋ kündelıktı ömırde qoldanylmaitynyn aityp qynjyldy.
«Jaŋa bır küştı körme boldy. Onyŋ suretterın äleumettık jelıge salǧanda köptegen adam jazdy. Tıptı, ört söndıruşılerdıŋ özı tötenşe jaǧdaida būl qūraldardy körmedık dep aityp jatyr. Öitkenı auylǧa da, audanǧa da olar jetpegen», - dedı Däulet Mūqaev.
Onyŋ pıkırınşe, bügınde ört söndıruşılerge dūrys jaǧdai jasalmaǧan.
«Bırınşıden, menı bır qynjyltatyn mäsele bar. Qostanai oblysynda jäne Semeide orman örtı bolǧanda bız halyqtan qaiyrymdylyq qoryna 4 mln teŋgege juyq aqşa jinadyq. Būl qarjyǧa ört söndıruşılerge maika, bersy, tıptı, tamaqqa deiın satyp alǧan jaǧdailar boldy. Şūlyq ta satyp aldyq. Bılmeimın, qarjy ministrlıgıne biudjetten qarjy bölınedı ǧoi. Ondaǧy ört söndıruşıler örttı söndırdı. Jer degen ystyq. Tıptı, bersydyŋ özı ystyqqa şydamai, erıp ketıp jatty. Mūndai jaǧdaida aiaqkiım, arnaiy kiım satyp alu jaǧy nege qarastyrylmaǧan?» - dedı deputat.
Däulet Mūqaev ört söndıruşılerdıŋ mäselesın kötergender basşylyq tarapynan qysymǧa ūşyraitynyn da jetkızdı.
«Ekınşıden, maǧan ört söndıruşılerdıŋ mekteptıŋ edenınde jatqan suretterı tüstı. Men ony äleumettık jelıge salǧanda, «Öşırıŋızşı, öşırıŋızşı» dedı. Surettı maǧan ört söndıruşınıŋ äielı jıbergen bolatyn. Ol küieuımdı jūmysta qyspaqqa alyp jatyr dedı. Elımızde nege şyndyqty aitatyn adamdar qyspaqqa tüsuı kerek? Ölım men ömırdıŋ arasynda jürgen jandardan köp tüsetın sūraqtyŋ bırı – tūrǧyn üi tölemı men ailyq mäselesıne qatysty. Bılesızder, olarǧa eşqandai tölem joq. Osyndai bailyǧy bar elde maika, bersy, şūlyq alyp beru – nonsens, - dedı ol.
Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrı Erlan Nysanbaev būl mäsele bırtındep şeşılıp jatqanyn aitty.
«Biyl jalpy orman salasyndaǧy qyzmetkerlerge 4 405 dana örtke qarsy kiım alu kerek dep bekıtıldı. Osyǧan bailanysty 918 mln teŋge bölındı. Bügınde bız tek 2 myŋ (arnaiy kiımdı) aldyq. Sebebı konkurstyŋ köptegen qiyndyǧyna bailanysty 510 mln teŋgenı ǧana igerdık. Qalǧanyn (aqşany) qaitaryp berdık. Köktemde qalǧan 2 400 arnaiy kiımdı alamyz dep otyrmyz.
Ärine, osy uaqytqa deiın bız (örtke qarsy kiımge) talai ret osyndai aqşa kerek dep sūranys berdık. Degenmen osyndai jaǧdai bolǧanda ǧana mäselege nazar audardyq, şynyn aitu kerek. Bıraq 1-2 jylda bärın (arnaiy kiımmen) qamtamasyz etemız. Tūrǧyn üi tölemı bızdıŋ ört söndıruşılerge belgılenbegen. Bıraq olarǧa arnaiy paket bölınedı», - dedı vedomstvo basşysy.
Ūqsas jaŋalyqtar
